Sayt test holatida ishlamoqda!
04 Yanvar, 2025   |   5 Rajab, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:24
Quyosh
07:49
Peshin
12:33
Asr
15:26
Shom
17:10
Xufton
18:30
Bismillah
04 Yanvar, 2025, 5 Rajab, 1446

Jannat mevalarini bilasizmi?

25.08.2018   18026   4 min.
Jannat mevalarini bilasizmi?

Alloh taolo jannatda bandalari uchun shunday ne’matlarni tayyorlab qo‘yganki, u ne’matlarni ko‘z ko‘rmagan, quloq eshitmagan, insonning xayoliga kelmagandir. Jannatdagi ne’matlar orasida mevalar ham bor. Biz shu mevalar haqida so‘z yuritsak.

Dunyoda olma, anor, behi, anjir, uzum kabi mevalar bor. Xuddi shu nomdagi mevalar jannatda ham bor. Ammo ularning ta’mi dunyo mevalarinikidan tubdan farq qiladi.

Dunyoda meva yeyish uchun bozorga borish, mevani sotib olish, uyga kelib, uni yuvib, keyin yeyiladi. Agar oldimizdagi dasturxonda tayyor yuvilgan mevalar turgan bo‘lsa ham, baribir, ularga qo‘l cho‘zishimiz kerak. Jannat mevalari esa unday emas. Qo‘l cho‘zishga, intilishga, qiynalishga hojat yo‘q. Alloh taolo Qur’oni Karimda shunday deb marhamat qilgan:

وَجَنَى الْجَنَّتَيْنِ دَانٍ

“Ikki jannat mevalari yaqin bo‘lgan...” (Rohman surasi, 54-oyat).

 

Yana bir oyatda bunday degan:

قُطُوفُهَا دَانِيَةٌ

“Uning mevalari yaqindir”  (Haaqqah surasi, 23-oyat).

 

Boshqa bir oyatda bunday deyilgan:

وَدَانِيَةً عَلَيْهِمْ ظِلَالُهَا وَذُلِّلَتْ قُطُوفُهَا تَذْلِيلاً

“Va ustilariga u(jannat)ning soyalari yaqindir hamda uning mevalari juda ham oson qilingandir” (Inson surasi, 14-oyat).

Oyatlardan ko‘rinib turibdiki, jannat mevalari uni yeyuvchilarga yaqin va oson qilib qo‘yilgan. Ular hech bir qiyinchiliksiz, muammosiz ulardan yeydilar.

Dunyodagi mevalar yegan sari tugaydi. Bozorga borib meva sotib olsak ham bozordagi barcha mevalarni sotib olmaymiz, balki o‘zimizga kerakli miqdordagisini sotib olamiz. Mabodo bozordagi barcha mevalarni sotib olgan taqdirimizda ham ular baribir tugaydi. Ammo jannat mevalari hech qachon tugamaydi. Alloh taolo bu haqida shunday deb marhamat qilgan:

 

وَفَاكِهَةٍ كَثِيرَةٍ لَّا مَقْطُوعَةٍ وَلَا مَمْنُوعَةٍ

“Serob mevalardadir. Tugamaydigan va man qilinmaydiganlardadir” (Voqea surasi, 32-33-oyatlar).

Ya’ni jannat mevalarini shox ham, tikan ham, uzoqlik ham man qilmaydi. Ularni yeyishda hech qanday to‘siq va muammo bo‘lmaydi.

Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam bir hadisda shunday deganlar:

“Agar kishi (jannatda) bir mevani uzib yesa, (yeyilgan mevaning) o‘rniga boshqasi keladi” deganlar. Imom Hokim rivoyati.

Bozorda ba’zan biz istagan meva topilmay qolishi mumkin. Qish faslida yog‘ingarchilik kam bo‘lishi yoki sovuq qattiq kelishi sabab bo‘lib, mevalar nobud bo‘lishi mumkin. Natijada biz ko‘nlimiz tusagan, yaxshi ko‘rgan mevani topolmasligimiz hech gap emas. Jannatda esa bunday bo‘lmaydi. Alloh taolo bu haqida shunday deb marhamat qiladi:

 

 وَفَاكِهَةٍ مِّمَّا يَتَخَيَّرُونَ

“Va ular xohlagan mevalar bilan” (Voqea surasi, 20-oyat).

Alloh taolo bu oyatda jannat ahli jannatda istagan, yegilari kelgan, ko‘ngillari tusagan mevalarni yeyishlari, jannatda xizmat qiladigan yigitlar ularga istagan mevalarini hozirlab turishlari haqida xabar beryapti.

Bu kabi bitmas-tuganmas, yeyuvchiga yaqin keladigan mevalardan istagancha yeyish uchun nima qilishimiz kerak? Bu haqida Alloh taolo Qur’oni Karimda shunday bayon qilgan:

 

إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي ظِلَالٍ وَعُيُونٍ وَفَوَاكِهَ مِمَّا يَشْتَهُونَ كُلُوا وَاشْرَبُوا هَنِيئاً بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ إِنَّا كَذَلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنينَ

“Albatta taqvodorlar soyalar va buloqlardadir. Va o‘zlari xohlagan mevalardadir. Yenglar va ichinglar, osh bo‘lsin. Qilgan amallaringiz sababidandir. Albatta, Biz muhsinlarni shunday mukofotlarmiz” (Mursalot surasi, 41-44-oyatlar).

Oyatdan ko‘rinib turibdiki, jannatdagi go‘zal ne’matlar, mevalardan iste’mol qilishimiz, abadiy rohatga erishishimiz uchun taqvodor bo‘lishga, ya’ni Allohning buyurganini qilib, qaytarganidan qaytishga, muhsin bo‘lishga, ya’ni yaxshilik qilishga, ehson qilishga, Allohni ko‘rib turgandek ibodat qilishga harakat qilmog‘imiz lozim.

Alloh taolo barchamizni taqvodor, muhsin bandalaridan qilsin va jannat ne’matlari bilan rizqlanishimizni nasib aylasin!

  

Nozimjon Iminjonov tayyorladi

Qur'oni karim
Boshqa maqolalar

Hasan ibn Aliyga bay’at qilinishi

3.01.2025   1324   3 min.
Hasan ibn Aliyga bay’at qilinishi

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.

Hazrati Aliy roziyallohu anhu bomdod namoziga chiqayotganlarida, xorijiylardan bo‘lgan Abdurrahmon ibn Muljam Murodiy degan odam u kishini zaharlangan qilich bilan jarohatladi. Bu mudhish hodisa hijriy 40 yil Ramazon oyining o‘n sakkizinchi kunida, milodiy 660 yilda sodir bo‘ldi. Hazrati Aliy roziyallohu anhu uch kundan keyin vafot etdilar. U zotning xalifaliklari to‘rt yilu to‘qqiz oy davom etdi.

Hazrati Aliy roziyallohu anhu o‘ldirilganlaridan keyin odamlar u kishining o‘g‘illari imom Hasanga bay’at qilishdi. U kishi 6 oy davomida xalifalik qildilar. Ana shu olti oy mobaynida imom Hasan roziyallohu anhu o‘z as'hoblarining notavonliklarini, ummatni birlashtirish zarurligini sezdilar va sulhni afzal ko‘rdilar. Xalifalikdan voz kechib, Muoviyaga «Siz xalifa bo‘lavering» degan ma’noda gap aytdilar. Bu voqea hijriy 40 yil robi’ul avval oyida, milodiy 661 yilda bo‘lib o‘tdi. Islom ummati bir xalifa rahbarligi ostida qayta birlashgan ushbu yil «Jamoat yili» degan nomni oldi.

Hazrati Aliy roziyallohu anhuning o‘ldirilishlari bilan roshid xalifalik ham barham topgan, endi Alloh taoloning yo‘lida to‘liq yurish ham nihoyasiga yetgan edi.

Mana shu yerdan asta-sekin noto‘g‘ri holatga burilish boshlandi.

Roshid xalifalar davridagi eng muhim hodisalar:

– hijriy 11 yilda hazrati Rasululloh sollallohu alayhi vasallam vafot etdilar.

– hijriy 12 yilda Ridda urushlari bo‘ldi.

– hijriy 13 yilda Yarmuk jangi bo‘ldi.

– jumodus soniy oyida hazrati Abu Bakr roziyallohu anhu vafot etdilar.

– hijriy 14 yilda Damashq fath bo‘ldi.

– hijriy 15 yilda Qodisiya jangi bo‘ldi.

– hijriy 16–19 yillarda Fors yerlari fath qilindi.

– hijriy 20 yilda Misr fath qilindi.

– hijriy 21 yilda Nahovand jangi bo‘ldi.

– hijriy 22–23 yillarda Xuroson fath qilindi.

– zulhijja oyida Umar ibn Xattob roziyallohu anhu shahid bo‘ldilar.

– hazrati Usmon roziyallohu anhu xalifa bo‘ldilar.

– hijriy 27 yilda Taroblus fath qilindi.

– hijriy 28 yilda Kipr fath qilindi.

– hijriy 31 yilda Zotus-savoriy jangi bo‘lib o‘tdi.

– hijriy 32 yilda Xuroson qayta fath qilindi.

– hijriy 36 yil zulhijja oyida hazrati Usmon roziyallohu anhu shahid bo‘ldilar.

– hazrati Aliy ibn Abu Tolib xalifa bo‘ldilar.

– tuya jangi bo‘ldi.

– hijriy 37 yilda Siffin jangi bo‘lib, hakamlik ishga tushdi.

– hijriy 38 yilda Nahravon jangi bo‘ldi.

– hijriy 40 yil Ramazon oyida Aliy roziyallohu anhu shahid bo‘ldilar.

Shu bilan roshid xalifalik davri nihoyasiga yetdi.

«Islom tarixi» birinchi juzi asosida tayyorlandi