Sayt test holatida ishlamoqda!
21 Iyun, 2025   |   25 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:04
Quyosh
04:50
Peshin
12:30
Asr
17:40
Shom
20:03
Xufton
21:42
Bismillah
21 Iyun, 2025, 25 Zulhijja, 1446

Yo‘qotish

15.08.2018   6771   1 min.
Yo‘qotish

Har narsani yo‘qotish oson, ammo uni qayta­rish qiyin. Bugungi kunda “olomon madaniyati”, “madaniyat kushandasi”, deb hamma joyda ayti­lib, yoshlarni milliy urf-odat, milliy kiyim­lar kiyishga chaqirilmoqda. Ammo yo‘qotilgan ma­daniyatni qaytarib bo‘larmikan? Dunyoni ilmi bilan tebratgan ulamolar farzandlari o‘zla­rini g‘arblikka o‘xshatsa, ulamolar beshigini teb­ratgan ayollar sharmu hayosini unutib ular­dan oshib tushsa, ertaga bularni yo‘lga solib bo‘lar­mi­kin? Yomonlikka o‘rganish oson, yomonlikdan qaytish qiyin. Yomonlikka yetishish oson, xalqning xizmatini qilib rahmat, duo olish qiyin. Yoshlikda qilingan xatolarni tuzatish nihoyatda mushkul kechadi.

Dengiz suvi qurib bitsa, undagi baliqlar suvsizlikdan o‘lsa, kimga achchiq qilinadi? Yillar o‘tib, suv bilan dengiz to‘lsa, o‘lgan baliqlar hayotga qaytarmikan? dengizning o‘lgan baliqlarga to‘lishidan nima foyda?

Ey aziz farzand! Kimligingni unutma, qo‘­lingdagi imkoniyatlarni qo‘ldan boy berib ajdodlaring madaniyatini qo‘yib, o‘zgalardan xayriyat kutma. O‘zini qadrlamagan insonni o‘zgalar qadrlaydimi? O‘z tili, madaniyati, milliy urf-odati, odob-axloqi, sharmu hayo, ibosini unutganni o‘zga xalq nazar-pisand qilarmikin? “O‘z qadriga yetmagan, o‘zgalar qadriga yetarmidi?”  deb malomat toshlarining otilishidan saqlan­gin.

G‘isht qolipidan ko‘chganidan so‘ng,

Hayoning mash’ali o‘chganidan so‘ng,

Yillar o‘tib, hayo-imon nur taratsa,

Foyda bormi imonsiz o‘lgandan so‘ng?

 

Dengiz quribon, qirilsa baliq,

O‘rnini qoplasa sahroyi qumliq.

Vaqt o‘tib, yana dengiz suvga to‘lsa,

O‘lgan baliqqa foyda bormi aniq?

 

“Qasamini buzgan qiz” kitobidan

Ibratli hikoyalar
Boshqa maqolalar

Muhabbat mana shunday bo‘ladi

20.06.2025   2127   3 min.
Muhabbat mana shunday bo‘ladi

 Abu Bakr roziyallohu anhuning muhabbati

Buyuk sahobiy Abu Bakr roziyallohu anhu bunday deydilar: “Biz hijratda edik. Men juda chanqab turgan edim. Ozgina sut olib kelib Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga uzatdim va: “Yo Allohning Rasuli, ichib oling”, dedim. Rasululloh ichdilar-u, mening chanqog‘im qondi”.

Bu gaplar aynan haqiqat. Abu Bakr roziyallohu anhu chin dildan shunday dedilar. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ichdilar va Abu Bakr roziyallohu anhuning chanqoqlari qondi. Bu muhabbatning go‘zalligini his qila olyapsizmi? Bu o‘zgacha, xos bir muhabbatdir... 


Savbon roziyallohu anhuning muhabbati

Payg‘ambar alayhissalom dastyorlari Savbon roziyallohu anhuning oldida kun davomida bo‘lmadilar. Nabiy alayhissalom qaytib kelganlarida Savbon roziyallohu anhu u zotga qarab: “Ey Allohning Rasuli, meni yolg‘iz tashlab ketdingiz”, dedi-da, yig‘lab yubordi. Nabiy sollallohu alayhi vasallam: “Shunga yig‘layapsanmi?” – dedilar. Savbon roziyallohu anhu: “Yo‘q, Rasululloh! Lekin jannatda sizning va o‘zimning martabamni yodga olib qo‘rqib ketdim. Alloh taoloning mana bu oyati esimga tushdi: «Kimda-kim Alloh va Payg‘ambarga itoat etsa, ana o‘shalar Allohning in’omiga erishgan zotlar, ya’ni, payg‘ambarlar, siddiqlar, shahidlar va solih kishilar bilan birgadirlar. Ular esa eng yaxshi hamrohlardir»[1]. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Xursand bo‘laver! Sen ham o‘zing muhabbat qo‘yganlar bilan birgasan”, dedilar.

 
Savod ibn G‘oziyyaning muhabbati

Savod ibn G‘oziyya Uhud g‘azoti kunida qo‘shinning markazida turardi. Nabiy alayhissalom qo‘shinga qarata: “Saflarni rostlanglar, to‘g‘ri turinglar!” – dedilar. Qarab borar ekanlar Nabiy alayhissalom Savod roziyallohu anhuning to‘g‘ri turmaganini ko‘rib: “Rostlangin, ey Savod!”dedilar. Sahobiy: “Xo‘p”, dedi-yu, biroq to‘g‘irlanmasdan turaverdi. Payg‘ambar alayhissalom u tomonga yaqinlashib, qo‘llaridagi misvoklari bilan sahobiyning biqiniga niqtab: “Savod, to‘g‘ri turgin!” – dedilar. Savod: “Og‘rittingiz, Rasululloh! Alloh taolo sizni haq ila yuborgan bo‘lsa, endi men sizdan o‘ch olishim uchun imkon bering”, dedi. Payg‘ambarimiz alayhissalom qorinlarini ochib: “Qasosingni olvol, Savod”, dedilar. Savod roziyallohu anhu egilib qorinlarini o‘pa boshladi va: “Yo Allohning Rasuli, bugun shahidlik kunidir, shuning uchun ham oxirgi onlarimda tanam sizning muborak tanangizga tegib qolishini xohladim”, dedi.

Jobir ibn Abdulloh roziyallohu anhumodan rivoyat qilinadi: “Minbar yasalmasidan avval  Nabiy sollallohu alayhi vasallam xurmoning tanasiga suyanib xutba qilar edilar. Bir muddat o‘tib, minbar joylashtirilganidan so‘ng Nabiy sollallohu alayhi vasallam minbarga ko‘tarildilar. Shunda o‘sha xurmo tanasidan (yosh boladay) o‘ksik ovoz chiqdi. Uni, hatto biz ham eshitdik. Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam keldilar-da, unga qo‘llarini tekkizdilar. Zum o‘tmay u tinchib qoldi” (Imom Buxoriy rivoyati).


Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.


[1]  Niso surasi, 69-oyat.