Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
25 Ноябр, 2024   |   24 Жумадул аввал, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
06:00
Қуёш
07:23
Пешин
12:15
Аср
15:16
Шом
17:00
Хуфтон
18:18
Bismillah
25 Ноябр, 2024, 24 Жумадул аввал, 1446

Йўқотиш

15.08.2018   5620   1 min.
Йўқотиш

Ҳар нарсани йўқотиш осон, аммо уни қайта­риш қийин. Бугунги кунда “оломон маданияти”, “маданият кушандаси”, деб ҳамма жойда айти­либ, ёшларни миллий урф-одат, миллий кийим­лар кийишга чақирилмоқда. Аммо йўқотилган ма­даниятни қайтариб бўлармикан? Дунёни илми билан тебратган уламолар фарзандлари ўзла­рини ғарбликка ўхшатса, уламолар бешигини теб­ратган аёллар шарму ҳаёсини унутиб улар­дан ошиб тушса, эртага буларни йўлга солиб бўлар­ми­кин? Ёмонликка ўрганиш осон, ёмонликдан қайтиш қийин. Ёмонликка етишиш осон, халқнинг хизматини қилиб раҳмат, дуо олиш қийин. Ёшликда қилинган хатоларни тузатиш ниҳоятда мушкул кечади.

Денгиз суви қуриб битса, ундаги балиқлар сувсизликдан ўлса, кимга аччиқ қилинади? Йиллар ўтиб, сув билан денгиз тўлса, ўлган балиқлар ҳаётга қайтармикан? денгизнинг ўлган балиқларга тўлишидан нима фойда?

Эй азиз фарзанд! Кимлигингни унутма, қў­лингдаги имкониятларни қўлдан бой бериб аждодларинг маданиятини қўйиб, ўзгалардан хайрият кутма. Ўзини қадрламаган инсонни ўзгалар қадрлайдими? Ўз тили, маданияти, миллий урф-одати, одоб-ахлоқи, шарму ҳаё, ибосини унутганни ўзга халқ назар-писанд қилармикин? “Ўз қадрига етмаган, ўзгалар қадрига етармиди?”  деб маломат тошларининг отилишидан сақлан­гин.

Ғишт қолипидан кўчганидан сўнг,

Ҳаёнинг машъали ўчганидан сўнг,

Йиллар ўтиб, ҳаё-имон нур таратса,

Фойда борми имонсиз ўлгандан сўнг?

 

Денгиз қурибон, қирилса балиқ,

Ўрнини қопласа саҳройи қумлиқ.

Вақт ўтиб, яна денгиз сувга тўлса,

Ўлган балиққа фойда борми аниқ?

 

“Қасамини бузган қиз” китобидан

Ибратли ҳикоялар
Бошқа мақолалар
Мақолалар

Ҳасан розияллоҳу анҳунинг саховатлари

25.11.2024   222   3 min.
Ҳасан розияллоҳу анҳунинг саховатлари

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.

Ҳасан розияллоҳу анҳу зироат экинлари экиладиган ерларга эга эди. Бундан ташқари, ҳазрати Умар розияллоҳу анҳу даврида укаси Ҳусайн розияллоҳу анҳу билан бирга давлатдан йилига беш минг дирҳам маош оларди. Бу миқдордаги маошни фақат Бадр жангида қатнашганларгина олишлари мумкин эди. У киши розияллоҳу анҳу Муовия розияллоҳу анҳунинг даврида йилига юз минг дирҳам маош оладиган бўлди. Кўплаб бой саҳобалар Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламга бўлган муҳаббатлари туфайли Ҳасан розияллоҳу анҳу ва укаси Ҳусайн розияллоҳу анҳуга катта миқдорда ҳадялар беришарди. Бундан ташқари, баъзи саҳобалар ўлимидан олдин ўзи қолдирган меросдан уларга берилишини васият қилишарди. Масалан, Бадр ва Уҳуд жангларида қатнашган Ислом суворийси Миқдод ибн Амр ибн Саълаба ал-Киндий ўлимидан олдин бойлигидан ўн саккиз минг дирҳамни Ҳасан ва Ҳусайн розияллоҳу анҳумога васият қилади. Бу васият амалга оширилади.

Ҳасан розияллоҳу анҳу кўп марта уйланган саҳобалардан эди. Бироқ у ажрашган аёлларига нисбатан жуда сахий эди. Ана шундай аёли Оиша Ҳасамийяга йигирма минг дирҳам нафақа тўлаган. Яна ажрашган икки хотинига ўн минг дирҳамдан ташқари бошқа мол-мулкларни ҳам нафақа қилиб қўшиб берган. У никоҳига оладиган аёлларига ҳам кўп миқдорда маҳр берарди. Иккита аёлига йигирма минг дирҳамдан, бошқа бир аёлига эса юзта жория ва юз минг дирҳам маҳр берган.

Ҳасан розияллоҳу анҳу бор мол-мулкини икки марта, мол-мулкининг ярмини оёқ кийими ва маҳсиларигача уч марта ҳадя қилган. Ёрдамга муҳтож бир кишига бир юз ўттиз минг дирҳам, бошқа бирига эса юз минг дирҳам садақа қилгани ривоят қилинган. Мадина кўчаларидан ўтиб кетаётган бир йўловчини зарур бўлган улов ва озиқ-овқатлар билан таъминлаган. Эҳтиёжи учун юз минг дирҳам сўраб Аллоҳ таолога дуо қилган кишига ўшанча пул жўнатган. Масжидул Ҳаромнинг четида бир кишининг «Аллоҳим, менга ўн минг дирҳам бер», деганини эшитиб, дарҳол уйига қайтиб бориб, унга шунча пул юборган.

Ҳасан розияллоҳу анҳу ҳаж сафари чоғида ўзи ва укаси Ҳусайн розияллоҳу анҳуни, жияни Абдуллоҳ ибн Жаъфар ибн Абу Толиб розияллоҳу анҳуни қўй гўшти билан меҳмон қилган бечора аёлни Мадина бозорида кўриб қолиб, унга мингта қўй ва минг тилла бериб юборган.

Маккадан Мадинага сафари чоғида бир одам у кишини ёмғирдан ҳимоялаш учун ўз чодирида меҳмон қилади. Ана шу чодир эгасига чўпонлари билан бирга юзта туя ҳадя қилади.

Яна Ҳасан розияллоҳу анҳу ўзига бир қўй ҳадя қилган қулни қўйлари билан бирга сотиб олиб, уни озод этади ва унга сурувни ҳадя қилади. Шунга ўхшаш яна бир воқеа: итига овқатидан берган қулни ўзи қўриқлаётган боғи билан бирга сотиб олиб, уни озод қилади. Кейин ўша боғни қулнинг ўзига ҳадя қилади.

«Миллионер саҳобалар» китобидан

Мақолалар