Yaqinlarimiz davrasida o‘tirganimizda, suhbat asnosida, ularning na uyqusida, na ishida, na vaqtida, na pulida baraka borligidan shikoyat qilayotgani quloqqa chalinadi.
Ushbu maqolada baraka nima va uni qayerdan topish yoki qanday hosil qilish mumkinligi haqida so‘z yuritamiz
Baraka nima?
Olimlardan biri bunday deydi:
“Baraka kam narsada bo‘lsa, uni ko‘paytiradi, agar ko‘p narsada bo‘lsa, foyda keltiradi. Alloh taologa ibodat qilishda baraka bo‘lishi bu – eng muhim narsadir”.
Baraka manbalari
Baraka yo‘qolgan xazina emas, u doim biz bilan birga, ko‘z o‘ngimizda. Bu xazina bizning harakatimizni kutmoqda. Hozir barakaning ba’zi manbalarini sanab o‘tamiz. Bu keng qamrovli ro‘yxat emas, ammo u buyuk xazina haqida yetarlicha tushuncha bera oladi, degan umiddamiz.
1. Yaxshi niyatli bo‘ling.
Agar baraka bo‘lishini istasangiz, doimo yaxshi niyat qiling. Barakaning ta’rifiga yana bir nazar tashlar ekanmiz, biz qilgan va qiladigan ishlarimizni Alloh taolo istamas ekan, unda baraka bo‘lmasligiga amin bo‘lamiz.
2. Alloh taologa taqvo qiling.
Alloh taolo bunday deydi:
وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَى آمَنُواْ وَاتَّقَواْ لَفَتَحْنَا عَلَيْهِم بَرَكَاتٍ مِّنَ السَّمَاءِ وَالأَرْضِ وَلَـكِن كَذَّبُواْ فَأَخَذْنَاهُم بِمَا كَانُواْ يَكْسِبُونَ
“Agar qishloqlar ahllari iymon keltirganlarida va taqvo qilganlarida edi, Biz, albatta, ularga osmonu yerdan barakotlarni ochib qo‘yar edik. Lekin ular yolg‘onga chiqardilar, bas, ularni qilgan kasblari tufayli tutdik”. (Ushbu oyati karimada bayon qilinayotgan oddiy va sodda haqiqatni insoniyat tushuna olmayotgani g‘oyatda ajablanarli hol. Inson uchun osmon va zamindan barakot eshiklari ochilishi uchun birgina shart kifoya, ya’ni, u iymonli va taqvoli bo‘lishi lozim. Ana o‘shanda insonga osmonu zamindan barakotlar eshigi lang ochib qo‘yiladi. Chunki iymon insonni barakotli hayot yo‘liga boshlaydi. Chunki taqvo insonni farovon hayot yo‘liga soladi. Iymon bilan taqvo bir-biriga chambarchas bog‘liq bo‘lganidek, barakot ham ularga bog‘liqdir. Bu haqiqatga kattayu kichik har bir sohada guvoh bo‘lishi mumkin) (A’rof surasi, 96-oyat).
3. Alloh taologa tavakkal qiling.
Alloh taolo bunday deydi:
وَيَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لَا يَحْتَسِبُ وَمَن يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ إِنَّ اللَّهَ بَالِغُ أَمْرِهِ قَدْ جَعَلَ اللَّهُ لِكُلِّ شَيْءٍ قَدْراً
“Va unga o‘zi o‘ylamagan tarafdan rizq berur. Kim Allohga tavakkal qilsa, bas, unga U zotning O‘zi kifoyadir. Albatta, Alloh O‘z ishini yetkazuvchidir. Haqiqatda, Alloh har bir narsaga o‘lchov qilib qo‘ygan” (Taloq surasi, 3-oyat).
Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam: “Agar siz Allohga haqiqiy ishonch bilan taqvo qilsangiz, U zot sizga qushlarga bergani kabi rizq beradi. Ertalab bo‘shashib, tushdan keyin to‘q qorin bilan qaytib kelasiz” (Imom Ahmad, Imom Nasoiy, Imom ibn Moja, Hakim Termiziy).
4. Qur’oni karim o‘qing.
Bu baraka favvorasi. Ammo biz undan kamdan-kam ichamiz. Alloh taolo Qur’oni karimda bunday marhamat qiladi:
وَهَـذَا كِتَابٌ أَنزَلْنَاهُ مُبَارَكٌ مُّصَدِّقُ الَّذِي بَيْنَ يَدَيْهِ وَلِتُنذِرَ أُمَّ الْقُرَى وَمَنْ حَوْلَهَا وَالَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالآخِرَةِ يُؤْمِنُونَ بِهِ وَهُمْ عَلَى صَلاَتِهِمْ يُحَافِظُونَ
“Bu, Biz tushirgan kitob muborakdir, o‘zidan oldingini tasdiqlovchidir. Ummul Quro (shaharlar onasi) va uning atrofini ogohlantirishing uchundir. Oxiratga iymon keltirganlar unga iymon keltirarlar. Va ular namozlarini muhofaza qilarlar”. (Ummul Qurodan murod Makkai mukarramadir. Bu muqaddas shahar arablar orasida qadimdan shu nom bilan ham mashhur bo‘lgan. Chunki bu muborak shaharda Allohga ibodat etish uchun qurilgan dunyo va basharning birinchi uyi «Baytulloh» bor.) (An’om surasi, 92-oyat)
Shunday qilib, Qur’on o‘qing va Allohning ne’mat va barakalaridan bahramand bo‘ling.
5. Ko‘pchilik bilan birga ovqatlaning.
Ba’zida oziq-ovqat qanchalik ko‘p bo‘lmasin, kelayotgan mehmon uchun kamdek tuyuladi. Hadisda shunday deyilgan: “Abu Hurayra roziyallohu anhu rivoyat qiladi: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Ikki kishini to‘ydiradigan ovqat uch kishiga kifoya qiladi va uch kishi to‘yadigan ovqat to‘rt kishiga kifoya qiladi”, dedilar” (Al Jome As Sahih, 3-jild, 10-bob, 987-javob). Ko‘pchilik bilan ovqatlanishdan baraka hosil bo‘ladi.
6. Savdoda halol bo‘ling.
Yolg‘onchi va firibgar odamlar savdoni samarali qilmaydi, savdo-sotiqdagi barakani qochiradi. Hakim ibn Xizom roziyallohu anhu rivoyat qiladilar: “Nabiy sallallohu alayhi vasallam: “Agar sotuvchi o‘z molining aybini yashirsa va oluvchi ham g‘irromlik qilsa (ya’ni, sotuvchi va oluvchi bir-biriga g‘irromlik qilsa), unday savdoda baraka bo‘lmas! Agar sotuvchi va oluvchi bir-biriga rost gapirsa, bir-birini aldamasa, bunday savdoda baraka bo‘lur!” dedilar” ( Al Jome As Sahih, 2-jild, 20-bob, 24-javob). Biror narsani sotishda savdogar uchun halol bo‘lish qiyindek ko‘rinadi, lekin Allohga ishoning, imoningizni saqlang. Shunda olgan va sotgan narsangizdan baraka topasiz.
7. Doimo duoda bo‘ling.
Ishingizni barakasini so‘rab Allohga duo qiling. Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning duolariga e’tibor beradigan bo‘lsak, Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam baraka so‘rab Allohga duo qilganlar. Birovning uyiga taklif qilinganingizda, Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam shunday duo qilishingizni taklif qiladilar: “Ey Allohim, ularga bergan narsalaringni mag‘firat qil, gunohlarini kechir, ishlariga baraka ber”.
8. Halol daromad toping.
Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam: “Ey odamlar, Alloh yaxshi, shuning uchun faqat yaxshi narsalarni qabul qiladi”, dedilar. Olimlarning aniqlashicha, bunda halol daromad va uning ahamiyatiga ishora qilingan. Olimlardan biri shunday degan ekan, harom yegan kishi Allohga itoatsizlik qilgan bo‘ladi, halol yegan va halol daromad izlaganning ishida baraka bo‘ladi va oyoqlari chaqqon bo‘ladi. Bu gaplar olimga yosh kishilarning sakrashi qiyin bo‘lgan ariqdan keksa kishining sakragani haqidagi hikoyani es solibdi. Aytishicha, bir keksa odam shunday ariqdan sakrabdi, odamlar buni qanday uddalaganini so‘rabdi. Shunda u: ”Biz yoshligimizda oyoq-qo‘llarimizni gunohlardan saqlaganmiz, shuning uchun ular chaqqon”, deb javob qilibdi.
9. Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning sunnatlariga amal qiling.
Payg‘ambarimizning sollallohu alayhi vasallamning sunnatlariga amal qilib yashasangiz, ishingizda baraka bo‘ladi. Sunnatlardan namunalar: o‘ng qo‘l bilan ovqatlanish, ovqatlanishdan oldin va keyin qo‘l yuvish, bayram namoziga chiqish va boshqalar. Yer yuzidagi eng muborak insonning hayotiga taqlid qilish ishingizning barakasini oshiradi.
10. Istixora namozini o‘qing.
Har bir masalada Allohga tayanib, istixora namozini o‘qib, natijasini Allohdan kutish barakaning asosiy omilidir. Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam istixora namozini o‘qish bizga to‘g‘ri qaror qabul qilishda yordam berishini aytgan. Alloh o‘zidan yo‘l-yo‘riq so‘ragan va iymondoshlarga maslahat bergan, Allohning qarorida sobit qolgan Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamga bunday degan:
فَبِمَا رَحْمَةٍ مِّنَ اللّهِ لِنتَ لَهُمْ وَلَوْ كُنتَ فَظّاً غَلِيظَ الْقَلْبِ لاَنفَضُّواْ مِنْ حَوْلِكَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشَاوِرْهُمْ فِي الأَمْرِ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللّهِ إِنَّ اللّهَ يُحِبُّ الْمُتَوَكِّلِينَ
“Allohning rahmati ila ularga muloyim bo‘lding. Agar qo‘pol, qalbi qattiq bo‘lganingda, atrofingdan tarqab ketar edilar. Bas, ularni afv et. Ularga istig‘for ayt va ular bilan ishlarda mashvarat qil. Azmu qaror qilganingdan so‘ng Allohga tavakkal qil. Albatta, Alloh tavakkal qiluvchilarni sevadir”. (Alloh taolo ushbu amr ila Payg‘ambar alayhissalomni qalbi kenglikda, muloyimlikda – kishilarni atroflarida jamlovchi oliy sifatlarda bardavom bo‘lishga chaqirib, ayblar o‘tgan bo‘lsa xam, musulmonlarni afv etishga buyurmoqda) (Oli Imron surasi, 159-oyat).
11. Allohga shukr qiling.
Alloh taolo Qur’oni karimda bunday deydi: “Shukr qiling, sizlarga ko‘proq yaxshiliklarni ziyoda qilurman”. Alloh taolo shukr qilgan kishiga yaxshiliklarni va’da qiladi.
12. Muhtojlarga yordam bering.
Bir hadisi qudsiyda bunday deyilgan: “Ey, odam bolasi, sadaqa bering, shunda men sizlarga beraman”. Turmush tarzingiz yomon ahvolga tushib qolsa, uyingizdan baraka chiqib ketsa, nima qilasiz? Hayotingizni izga tushurib olishning eng yaxshi yo‘li sadaqa berishdir. Sadaqa bersangiz gunohlaringiz yuviladi, baraka keladi, yaxshiliklaringiz ko‘payadi. Balki biz xayr-sadaqa berish va uni Alloh ziyoda qilib qaytarishini yaxshi tasvirlab bera olmagandirmiz. Xohlasangiz o‘zingiz sinab ko‘ring!
13. Erta uyg‘oning.
Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam bunday degan: “Alloh taolo ummatlariga ertalabki vaqtlarni barakali qilgan”. Erta uyg‘onish kuningizni barakali qilishda muhim o‘rin tutadi. Erta uyg‘onib, tahajjud namozini o‘qing, bomdod namozigacha o‘z ishlaringizni qilib oling, chunki bu soatlar juda barakali bo‘ladi. Shunda kun bo‘yi dam olishga vaqtingiz ham bo‘ladi.
14. Turmush quring.
Alloh taolo Qur’oni karimda bunday deydi:
وَأَنكِحُوا الْأَيَامَى مِنكُمْ وَالصَّالِحِينَ مِنْ عِبَادِكُمْ وَإِمَائِكُمْ إِن يَكُونُوا فُقَرَاء يُغْنِهِمُ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ
“Oralaringizdagi nikohsizlarni va qulu cho‘rilaringizdan solihlarini nikohlab qo‘ying. Agar faqir bo‘lsalar, Alloh ularni O‘z fazlidan boy qilur. Alloh (fazli) keng, o‘ta bilguvchi zotdir)” (Nur surasi, 32-oyat).
15. Allohdan mag‘firat so‘rang.
Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam bunday deganlar: “Kim Allohdan mag‘firat so‘rasa, har qanday tashvishdan qutulishi uchun yordam va kutilmaganda rizq beradi”.
Umid qilamizki, bu ro‘yxat sizga ishingizni barakali qilishda yordam beradi. Barchamizning uyimizdan baraka ketmasin, qilgan hamma yaxshi ishilarimiz barakali bo‘lsin! Omin!
Robiya JO‘RAQULOVA tayyorladi.
Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
Oisha onamiz roziyallohu anhoning barcha sifatlari ham kamolot sifatlariga daxldor ekaniga shubha bo‘lishi mumkin emas. U kishining buyuk hayotlarini diqqat bilan o‘rgangan ulamolar Oisha onamiz roziyallohu anhoda boshqalarda bo‘lmagan qirqta komilalik sifatlari bor ekanini ta’kidlaydilar. Ana shuning uchun ham bu haqda bir-ikki og‘iz so‘z aytmoqni ravo ko‘rdik.
Oisha onamiz roziyallohu anhoning kamolot sifatlari haqida so‘z yuritar ekanmiz, bu sifatlar ro‘yxatining boshida Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan vorid bo‘lgan hadisi shariflar turishini aytib o‘tmog‘imiz lozim. U zot Oisha onamiz roziyallohu anho haqlarida ajoyib madhlarni aytganlar.
Oisha roziyallohu anhodan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Ey Oisha! Mana bu Jabroil, u senga salom aytmoqda», dedilar.
«Va alayhissalomu va rohmatullohi va barokatuhu! Ey Allohning Rasuli, siz men ko‘rmagan narsani ko‘rasiz», dedim».
Jabroil alayhissalom bu dunyoda payg‘ambarlardan boshqa kimga salom aytganlar?
Jabroil alayhissalom bu dunyoda payg‘ambarlardan boshqa birgina insonga – Oisha onamiz roziyallohu anhoga salom aytganlar.
Mana shu ulug‘ maqomning o‘zi bir olamga tatiydi.
Abu Muso roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:
Nabiy sollallohu alayhi vasallam:
«Erkaklardan ko‘pchilik barkamol bo‘ldilar. Ayollardan Maryam Imron qizi va Fir’avnning ayoli Osiyodan boshqasi barkamol bo‘lmadi.
Oishaning boshqa ayollardan ustunligi sariydning boshqa taomlardan ustunligiga o‘xshaydir», dedilar».
Ikkisini Buxoriy, Muslim va Termiziy rivoyat qilganlar.
Ushbu hadisi sharifda aslida ayollarning, xususan, Maryam onamiz, Osiyo onamiz va Oisha onamizning boshqa ayollardan ustun bo‘lgan fazllari haqida so‘z boradi.
«Erkaklardan ko‘pchilik barkamol bo‘ldilar».
Erkaklardan barkamol bo‘lganlar ro‘yxatining avvalida Payg‘ambar alayhissalomlar turadilar. Ulardan boshqa barkamol erkaklar ham bor. Bu haqiqat hammaga ma’lum.
«Ayollardan Maryam Imron qizi va Fir’avnning ayoli Osiyodan boshqasi barkamol bo‘lmadi».
Bu ikki ulug‘ zotning barkamol bo‘lganliklari Qur’oni karimda ularning birgalikda, xos zikr qilinishlaridan ham bilib olinadi.
Alloh taolo «Tahrim» surasida:
«Alloh iymon keltirganlarga Fir’avnning xotinini misol qilib keltirdi. O‘shanda u: «Robbim! Menga O‘z huzuringda, jannatda bir uy bino qilgin. Menga Fir’avndan va uning ishidan najot bergin va menga zolim qavmdan najot bergin», deb aytdi», degan (11-oyat).
Fir’avnning xotini o‘sha paytdagi eng katta podshohning ayoli edi. Yemak-kiymakda to‘kin edi. Nimani xohlasa, shuni qilishi mumkin edi. Qasrlarda, turli ne’matlar ichida farog‘atda yashashiga qaramasdan, u kofir va zolim eriga hamda qavmiga qarshi chiqdi. Allohga iymon keltirdi. Allohdan jannatda uy qurib berishini so‘radi. Bu hol esa dunyo hoyu havasidan ustun kelishning oliy misolidir.
Mo‘minlarning ikkinchi misoli Maryam binti Imrondir.
«Va farjini pok saqlagan Imron qizi Maryamni (misol keltirdi). Bas, unga O‘z ruhimizdan pufladik va U Robbining so‘zlarini hamda kitoblarini tasdiq qildi va itoatkorlardan bo‘ldi» (12-oyat).
Imronning qizi Maryam Allohga sof e’tiqodda bo‘lganlar va o‘zlarini ham sof tutganlar. Yahudiylar tuhmat qilganlaridek, nopok bo‘lmaganlar. Alloh taolo Jabroil farishta orqali ana shu pok jasadga o‘z ruhidan «puf» deyishi bilan Iyso alayhissalomni ato qilgan.
«Oishaning boshqa ayollardan ustunligi sariydning boshqa taomlardan ustunligiga o‘xshaydir».
Endi Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallamning zavjai mutohharalari – Oisha onamizning fazllari haqida so‘z ketmoqda. Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam u kishining boshqa ayollardan fazllarini sariyd deb nomlanadigan taomning o‘sha vaqtdagi boshqa taomlardan ustunligiga o‘xshatmoqdalar.
O‘sha paytda Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam va sahobai kiromlar yashab turgan jamiyatning sharoiti va taomiliga ko‘ra, sariyd boshqa taomlardan afzal taom hisoblanar edi.
Xuddi shunga o‘xshab, Oisha onamiz ham boshqa ayollardan afzal edilar.
Bu dunyoda kim ushbu maqomga sazovor bo‘libdi?!
Ushbu maqomga bu dunyoda faqat Oisha onamiz roziyallohu anho sazovor bo‘ldilar.
Termiziy va Buxoriy Amr ibn Os roziyallohu anhudan rivoyat qiladilar:
«Nabiy sollallohu alayhi vasallam meni Zotus-Salosil askariga boshliq qildilar. Qaytib kelganda:
«Ey Allohning Rasuli, odamlarning qaysinisi siz uchun eng mahbubdir?» dedim.
«Oisha», dedilar.
«Erkaklardan-chi?» dedim.
«Uning otasi», dedilar.
«So‘ngra kim?» dedim.
«So‘ngra Umar», dedilar va bir necha odamlarni sanadilar. Bas, meni oxirlarida qilib qo‘ymasinlar, deb, sukut saqladim».
Allohning Rasuli uchun odamlarning qaysinisi eng mahbub ekan?
Allohning Rasuli uchun odamlar ichida Oisha onamiz roziyallohu anho eng mahbub ekanlar.
Bu dunyoda kim ushbu maqomga sazovor bo‘libdi?
Ushbu maqomga bu dunyoda Oisha onamiz roziyallohu anho sazovor bo‘libdilar.
Imom Abu Ya’lo «Musnad»larida Oisha onamiz roziyallohu anhodan rivoyat qiladilar:
«Menga hech bir ayolga berilmagan to‘qqiz narsa berilgan:
– Rasululloh sollallohu alayhi vasallam menga uylanishga amr qilinganlarida Jabroil alayhissalom suratimni olib tushib, u zotga ko‘rsatgan.
– U zot menga bokira holimda uylanganlar. Mendan boshqaga bokira holida uylanmaganlar.
– Rasululloh sollallohu alayhi vasallam boshlari mening quchog‘imda turgan holda vafot etdilar.
– Rasululloh sollallohu alayhi vasallam mening uyimda dafn qilindilar.
– Farishtalar mening uyimni o‘rab olgan edilar. U zotga men u kishining ko‘rpalarida turganimda vahiy nozil bo‘lar edi. U zot meni o‘zlaridan uzoqlashtirmas edilar.
– Men u zotning xalifalari va siddiqlarining qiziman.
– Mening oqlovim osmondan nozil bo‘lgan.
– Men pokning huzurida pok yaratilganman.
– Menga mag‘firat va karamli rizq va’da qilingan».
Imom Qurtubiy o‘z tafsirlarida Oisha onamiz roziyallohu anhoning kamolot sifatlari haqida so‘z yuritar ekanlar, jumladan, quyidagilarni aytganlar:
«Ba’zi ahli tahqiqlar ayturlar:
«Yusuf alayhissalom fahsh ishda tuhmat qilinganida Alloh u kishini beshikdagi go‘dakning tili bilan oqladi.
Maryam fohishalikda tuhmat qilinganida Alloh u kishini o‘g‘illari Iyso alayhissalomning tili bilan oqladi.
Oisha fahsh ishda tuhmat qilinganida Alloh u kishini Qur’on bilan oqladi. Alloh u kishi uchun go‘dakning oqlashini yoki nabiyning oqlashini ravo ko‘rmadi. Alloh u kishini tuhmatdan O‘z kalomi ila oqladi».
Alloh taolo bu dunyoda kimni tuhmatdan O‘z kalomi ila oqlabdi?
Alloh taolo bu dunyoda faqat Oisha onamiz roziyallohu anhoni tuhmatdan O‘z kalomi ila oqlagan.
"Nubuvvat xonadoni xonimlari" kitobidan.