So'nggi yillarda Saudiya Arabistoni hukumati ziyoratchilarga qulay sharoitlar hozirlash maqsadida aqlli robotlardan keng foydalanishni yo'lga qo'ydi. Hususan, yaqinda Ka'batullohda Ka'bapo'sh haqida gapiruvchi robot texnologiyasini joriy etdi.
IQNA sayti ma'lumotiga ko'ra ko'ra, Masjid al-Harom va Masjid an-Nabaviy Bosh boshqarmasi “Tvitter”ga Ka'ba kisvasini saqlash va uni o'rnatish haqida ma'lumot beradigan, Qirol Abdulaziz muzeyiga tashrif buyuruvchilarni kutib olayotgan robot videosini joylashtirdi.
Bu robot ziyoratchilarga arab, ingliz, frantsuz, rus, fors, turk, malay, urdu, xitoy, bengal va hausa tillarida muzey haqida tushuncha beradi.
Masjid al-Harom va Masjid an-Nabaviy Bosh boshqarmasi rahbari Abdurrahmon As-Sudays ta'kidlashicha, haj vaqtida ziyoratchilar uchun yangilangan xizmatlar qatorida eng yangi texnologiyalar va sun'iy intellekt mexanizmlaridan foydalanish yo'lga qo'yildi. Shunday qilib, ziyoratchilar tajribasini boyitish, haj ibodatlarining qulay va oson bajarilishini ta'minlash uchun aqlli robotlar va elektron dasturlardan foydalanilmoqda.
O'MI Matbuot xizmati
Bismillahir Rohmanir Rohiym
Savol: Namozdan keyin imom «Oyatal kursiy»ni boshidan o‘qiganda jamoat qolganini ichida davom ettiradimi yoki boshidan boshlaydimi? Zikrlarni aytishdachi?
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Namozdan keyin oyatal kursiy va tasbehlarni aytish mustahab amal sanalib, ularni imom ham, jamoat ham o‘qishlari mandub, ya’ni go‘zal va savobli ish hisoblanadi. Shuning uchun imom boshlab berganidan keyin jamoatdagilar ham oyatal kursiyni boshidan o‘qiydilar.
Shuningdek, tasbehlarni 33 tadan aytadilar. Imom ularni ovoz chiqarib boshlab berishining sababi jamoatga aytiladigan zikrni eslatish uchundir.
Payg‘ambarimiz alayhissalom farz namozlardan keyin «Oyatal kursiy»ni o‘qishning fazilati haqida bunday deydilar: “Kim har bir farz namozidan keyin Oyatal kursiyni o‘qisa, keyingi namozgacha Alloh taoloning zimmasida bo‘ladi” (Imom Tabaroniy rivoyatlari).
Boshqa bir hadisi sharifda bunday deyiladi:
“Kim har bir farz namozning ortidan Oyatal kursiyni o‘qisa, uni jannatga kirishdan faqatgina o‘lim to‘sib turadi” (Imom Nasoiy rivoyati).
Namozdan keyin tasbehlarni aytish borasida Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisda: Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Kim har namozdan keyin o‘ttiz uch marta Allohga tasbeh aytsa, o‘ttiz uch marta Allohga hamd aytsa, o‘ttiz uch marta Allohu akbar”, desa hammasi to‘qson to‘qqiz bo‘ladi. Yuzinchisida “Laa ilaha illallohu vahdahu laa shariyka lahu lahul mulku va lahul hamdu va huva ala kulli shayin qodiyr”ni aytsa, uning gunohlari dengiz ko‘piklaricha bo‘lsa ham mag‘firat qilinadi”, deyilgan (Imom Muslim rivoyati).
Shunga ko‘ra imom domla “Subhanalloh”, “Alhamdulillah”, “Allohu akbar” deyishi o‘zi uchun hisobga o‘tadi. Jamoatdagi namozxonlar 33 tadan o‘zlari aytishlari kerak bo‘ladi. Vallohu a’lam.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.