Sayt test holatida ishlamoqda!
25 Dekabr, 2024   |   24 Jumadul soni, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:22
Quyosh
07:47
Peshin
12:28
Asr
15:18
Shom
17:02
Xufton
18:22
Bismillah
25 Dekabr, 2024, 24 Jumadul soni, 1446

Itoatda mujassam bari

26.06.2018   3232   3 min.
Itoatda mujassam bari

Bugun zamonamizda kamchiliklarni aks ettiradigan ko‘zgular ancha xiralashib qolgan. Odamlar orasidagi mehr-oqibat, samimiyat va hokisorlik yo‘qolib ketmoqda. Odamzod yaratilgandan beri nafs bilan kurash makon va zamonlar o‘tsa ham to‘xtamaydi. O‘z orzu maqsadlari yo‘lida jon kuydiradi. Nafsning palaklari hakalak otmoqda. Ruhiyatimizni o‘zimizniki bo‘lmagan narsalar uchun ezib, asablarimizni taranglashtirib qo‘yamiz. Faqat bir taraflama o‘ylab fikri ojizlik qilib, shaytonning xiylalari va tuzog‘iga tushib qolamiz.

Alloh taolo: “Haqiqatan, insonni (din va dunyo ishlarida mehnat va) mashaqqatda (bo‘lish uchun) yaratdik” (Balad surasi, 4-oyat). Ya’ni, inson bekorga yaratilgani yo‘q, uning mas’uliyati, vazifasi, majburiyat bor va ularni bajarish osonlik bilan bo‘lmaydi.

Alloh taolo dunyo va insonlarni yaratib, imtihon qilish bilan benihoya Qodir Zot ekani zohir bo‘ladi. Sinovlar orqali bandalar Allohning nihoyatda mehribon, beminnat rizq beruvchi, gunohlarni kechiruvchi, rizqni xohlasa tang va tor qiluvchi, komil ilm sohibi va boshqa sifatlarni kashf qilishadi.

Ma’danlar yuqori haroratda qizdirilib, toblanib, sof oltin holiga keltirilganidek, insonlar ham shu kabi sinov otashlarida toblanib, poklanib yuksaladi. Butun yig‘ib-terganing kulga aylansa yoki o‘zgalar qo‘liga nohaq o‘tsa, chidash mushkul. Lekin dunyoni uni Yaratgan Zotning O‘zi berishiga, O‘zi olishiga ishonish, qalbni xotirjam qiladi. har bir katta kichik sinovlarga sabr va rozilik ila qarash va duoni ko‘paytirish najot yo‘lidir.

Qalbimizda imon ziyosi hayotimizdagi sinovlar orqali ortadi undan norozilik vujudimizda kasallik paydo qiladi. sabr va rozilik tanamiz va ruhimizni poklaydi.

Turmush sinov va mashaqqatlarga to‘la. Jussamiz va ruhiyatimiz yuz berayotgan kutilmagan zarbalar ostida ancha zaiflashib qolgan bo‘lmasin, barcha qarama-qarshiliklarga ijobiy javob qaytarishga bartaraf etilganga o‘xshaydi. Anglatilayotgan barcha ilmlar amali faqat bir ma’noga xizmat qiladi. qoralikka nisbatan oqlikni, yomonlikka nisbatan yaxshilikni ko‘paytirish!

Uning sinovlari, bergan dardi-yu tashvishlari seni Undan shikoyat etishga jazm ettirolmagani kabi yoningdagi hamrohingga ham Unga bo‘lgan itoatingning ayni bo‘lmasa-da siyrati nazarinda itoatda bo‘lish yaxshiroqdir. Hamrohingdan kelgan ozorlar seni bosh ko‘tarishga boshlamasin, xuddiki Undan kelgan sinovlarga, sinov egasidan roziliging on qadar kuchli bo‘lsa, hamrohingning muomalasiga ham shu kabi munosabatda bo‘l.

Ko‘pchilik ayollarimizni turmushning og‘ir yuki yengib qo‘ygan. Tirikchilik qilaman deb joni xalak. Unga uni ta’min etadigan er emas, “ta’minla meni” deydigan er sinov qilib berilgan. Bir yoqda bir etak bola. Moddiyat orqasidan kunda uyda janjal. Bunday hayot kechirayotgan ayol qalbida itoatdan ko‘ra alam va nolishni topishingiz mumkin. Yashab o‘tgan yillar yo‘lidan qayta yurishga imkon bo‘lmaydi. Hamrohingizdan kelgan noxushliklar ham Uning xohishi bilan kelur. U hech bir ishdan bexabar emas. Itoatda esa inkorga o‘rin yo‘q.

 

Zilola YARASHBЕK qizi

Toshkent Islom instituti

 uslubchi-murabbiysi

Maqolalar
Boshqa maqolalar
Maqolalar

Imomga yetisha olmasam nima qilaman?

24.12.2024   1372   2 min.
Imomga yetisha olmasam nima qilaman?

Cavol: Men jamoat namoziga borishni endi boshladim. Men namozni sekin o‘qiyman. Gap shundaki, ko‘pincha men salavotni o‘qiyotganimda imom ikki tarafga salom berayotgan bo‘ladi. Shu holada men salavotni tugatib, keyin duo o‘qib so‘ng salom berishim kerakmi yoki imom bilan barobar salom berishim kerakmi?

Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Siz bu holatda imom bilan birgalikda salom berasiz. Zero, salavot o‘qish sunnat, imomga ergashish esa vojib amal sanaladi. Vojib amal sunnat amaldan yuqori bo‘lgani sababli siz vojib bo‘lgan amalni bajarasiz. Agar tashahhud (“At-tahiyyot...”) duosini o‘qiyotganingizda imom salom berib qolsa, siz tashahhud duosini tugatib, keyin salom berasiz. Chunki tashahhud duosini o‘qish vojib amal hisoblanadi. 

Bu haqda fiqhiy kitoblarimizda bunday deyiladi: “Imomga iqtido qilgan kishi salavotni o‘qiyotgan vaqtida imom salom bersa, u ham imomga ergashib salom beradi. Chunki namozning oxirida salavot aytish sunnatdir” (“Fiqhul ibodat” kitobi).

Alloma ibn Obidin rahimahulloh bunday deydilar: “Farz va vojib amallarda kechiktirmasdan imomga ergashish vojib sanaladi. Ammo imomga ergashish bilan boshqa vojib amal teng kelib qolsa, “imomga ergashish kerak” deb vojibni tark qilmaydi, balki avval vojibni bajarib, keyin imomga ergashadi. Masalan, imomga iqtido qilgan kishi tashahhudni tugatishdan avval imom uchinchi rakatga tursa, iqtido qilgan kishi avval tashahhudni tugatib, keyin o‘rnidan turib, imomga ergashadi (Chunki ikkisi ham vojib bo‘lib, birini bajaraman deb boshqasini tark qilmaydi).

Agar imomga ergashish bilan sunnat amal teng kelib qolsa, yuqoridagidek qilmaydi. Masalan, (sajda yoki rukuda) imomga iqtido qilgan kishi tasbihni uch marta aytishidan avval imom boshini ko‘tarsa – fuqaholarimiz eng to‘g‘risi deya aytgan gapga ko‘ra - imomga ergashadi. Chunki sunnatni tark qilish vojibni kechiktirishdan ko‘ra ustundir” (“Raddul muhtor” kitobi).

Xulosa qilib aytganda, siz salavot yoki undan keyinggi duolarni o‘qiyotgan paytingizda imom salom berib yuborsa, siz imomga ergashib, salom berasiz. Bu o‘rinda salavot yoki duolarni oxiriga yetkazmaysiz. Vallohu a’lam.

O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi

Maqolalar