Sayt test holatida ishlamoqda!
11 Iyul, 2025   |   16 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:18
Quyosh
05:00
Peshin
12:34
Asr
17:41
Shom
20:01
Xufton
21:35
Bismillah
11 Iyul, 2025, 16 Muharram, 1447

Toj Mahal xususiylashtirilmoqda

01.05.2018   4153   3 min.
Toj Mahal xususiylashtirilmoqda

Hindiston hukumati 95 ta tarixiy obidani xususiylashtirishni ko‘zda tutuvchi loyiha ishlab chiqdi. "the Guardian" nashri bu haqda xabar bermoqda. Mashhur tarixiy obidalarni bir necha million dollarga xususiylashtirishni ko‘zda tutuvchi ushbu qaror ko‘plab e’tirozlarga sabab bo‘lmoqda. “Meros” harakati faollari hamda muxolif siyosatchilar Hindiston hukumatini tarixiy obidalarni, shu jumladan Toj Mahalni xususiy kompaniyalar ixtiyoriga berayotganlikda ayblagan.

Shanba kuni Hindiston turizm vaziri Dalmia Bharat kompaniyasi bilan Dehlidagi 17 asrga tegishli Qizil Qal’a tarixiy obidasini hamda mamlakat janubidagi Andxra-Pradesh shtatida joylashgan yana bir qal’ani ijaraga berish bo‘yicha 5 yil muddatga qiymati 3.7 million dollarlik shartnoma tuzilganini e’lon qildi.

Hozirda ikki yirik kompaniya Toj Mahalga egalik qilish uchun kurashmoqdalar. Xususiylashtirish loyihasiga YUNЕSKO ro‘yxatidagi 12 asrga oid Qutub Minor majmuasi ham kiritilgan.

Hindistonda 3700 yaqin tarixiy obidalar mavjud bo‘lib, shulardan 31 tasi YUNЕSKOning jahon merosi obyektlari ro‘yxatidan o‘rin olgan.

Eslatib o‘tamiz, o‘tgan yili Hindistonning “Bhartiya Janata Parti” partiyasi vakili bo‘lgan Sangiit Som Toj Mahal obidasini tarixdan o‘chirib tashlash zarurligini aytgandi.

Nafaqat Hindiston, balki butun dunyo bo‘yicha eng ko‘p tashrif buyuriladigan sayyohlik obyektlaridan biri, XVII asrga tegishli maqbara - Toj Mahal Zahiriddin Boburning evarasi Shoh Jahon davrida qurilgan. Ushbu sehrli majmua haligacha butun dunyodan millionlab sayyohlarni o‘ziga jalb qilmoqda.

Toj Mahalning tashqi devorlari va gumbazi oq marmar bilan qoplangan bo‘lib, u quyoshli kunda oppoq tusga kirsa, ufq nurlari ostida qip-qizil bo‘ladi, tunda esa oyning kumush shu’lasini aks ettiradi.

Majmuani asrab-avaylash maqsadida uni YUNЕSKOning jahon merosi obyektlari ro‘yxatiga kiritishgan.

Bir muddat avval, Travel Ask ham Tojmahal bilan bog‘liq havotirli xabarni bergandi. Xabarda qayd etilishicha, bino asta-sekinlik bilan vayron bo‘lib bormoqda, bu esa ushbu yodgorlikning kelajagi haqida jiddiy bosh qotirishga majbur qiladi. Tadqiqotchi olimlarning fikricha, obidaning qizil yog‘ochdan qilingan poydevori yaqinida joylashgan daryoning suvi kamaygani sababli qurib, yorilib ketmoqda. Agar tezkor choralar ko‘rilmasa, Toj Mahalning poydevori marmar gumbazlar va minoralar og‘irligini ko‘tara olmay, tez orada yemirilib ketishi mumkin. Hind ekologlarining aytishicha, daryo suvini ma’lum sathda ushlab turish uchun damba qurish kerak. Bu esa 71 ming funt sterlingga tushadi.

Maqbara muhofaza etiladigan hududlar sirasiga kiradi. Unga avtomobilda yaqin kelib bo‘lmaydi. Bu zararli gazlar inshootga salbiy ta’sir ko‘rsatmasligi uchun qilingan. Shuningdek, yodgorlikning oppoq tusi buzilmasligi uchun, mamlakat rahbariyati Agradagi bir qator sanoat korxonalarini yopib qo‘ygandi.

Hindistonda 300 yildan ko‘proq hukmronlik qilgan Boburiylar sulolasi bu yurt hayotining barcha jabhalarida o‘zining boy merosini qoldirgan. Dehlidagi Qizil qal’a va Jome’ masjidi, Agradagi Toj Mahal, Fotihpur, Sekridagi Panch Mahal ana shunday buyuk meros namunalaridir.


Manba: http://uza.uz

Maqolalar
Boshqa maqolalar
Maqolalar

​Jamoat haqining gunohi og‘ir!

10.07.2025   2829   4 min.
​Jamoat haqining gunohi og‘ir!

O‘zbekiston Respublikasi Bosh prokuraturasi xabar berishicha, may oyining 13-sanasida bir kunda 3 mlrd so‘mlik energoresurslarini talon-toroj qilish holatlari aniqlangan. Afsuski, bugun bunday gaz va elektr energiyaga yashirincha ulanib, davlatga milliardlab zarar yetkazgan kimsalar haqidagi xabarlarni tez-tez o‘qib qolamiz.
 

Birovning, ayniqsa, xalq haqidan qo‘rqmay o‘g‘rilik orqali manfaat topmoqchi bo‘layotgan insonlar oramizda ko‘plab topiladi. Bundaylarning nazdida gaz, suv, elektr energiya tuganmas boylik. Undan har kim o‘z manfaati yo‘lida foydalanishi mumkin. Biroq bu ne’matlar xonadonlarga kirib borishi uchun minglab insonlar mehnat qilishini, davlat esa milliardlab mablag‘ sarflashini, ular ham bir kun tugab qolishini xayoliga ham keltirmaydi.


Aslida ushbu ne’matlardan oqilona foydalanish, isrof qilmaslik nafaqat fuqarolik majburiyatimiz, balki insoniy vazifamiz, mo‘minlik burchimizdir.


Aytish joizki, uyda, ishda, ko‘chada kommunal to‘lovlar atrofida aylanayotgan qator muammolar haqida ko‘p eshitamiz, ba’zan o‘zimiz uning guvohi yoki bevosita ishtirokchisiga aylanamiz. Lekin bu muammolar to‘lovni o‘z vaqtida amalga oshirmaslik yoki ayrim nobop kimsalarning qilmishi oqibatida yuzaga chiqayotgani yodimizga ham kelmaydi. To‘lovlarni imkon bo‘la turib asossiz bahonalar yoki o‘z vaqtida to‘lamaslik yoki hisoblagich jihozlarini teskariga aylantirish yoxud har xil hiylalar ishlatib, ularni to‘lashdan qochish davlatning va xalqning haqini yeyish hisoblanadi. Chunki tabiiy boyliklar davlat va xalq mulkidir.


Qolaversa, kommunal xizmatlardan foydalanish uchun har bir xonadon ta’minotchilar bilan shartnoma tuzib, qo‘l qo‘ygan va o‘zaro kelishuvda to‘lovni o‘z vaqtida ado etishga kelishgan. Shu bois to‘lovlarni vaqtida ado etishimiz shar’an ham joiz. 


Ta’kidlash lozimki, xalqning mulkida barcha fuqarolar, xususan, kam ta’minlanganlar, nogironlar, yetim-yesirlar, keksalarning haqi bor. Ulardan foydalanishga kelganda faol bo‘lib, to‘lovga kelganda qochayotgan, paysalga solayotganlar yuqorida zikr etilgan qatlamlarning ham haqini o‘zlashtirib, nohaq yeyayotganini bilib olsinlar. Zero, Qur’oni karimda: Ey iymon keltirganlar, bir-birlaringizning mollaringizni botil yo‘l bilan yemanglar (Niso surasi 29-oyat), deya ogohlantirilgan. Shunday bo‘lgach, har bir fuqaro o‘zgalarning moliga, ayniqsa, jamoat mulkiga xiyonat etmasligi darkor! Bunga e’tiborsizlik oxiratda yomon oqibatlarga olib kelishi mumkin.


Havla binti Amr roziyallohu anho rivoyat qilgan hadisda Rasululloh sollallohu alayhi va sallam bunday deganlar: Ba’zi bir odamlar Allohning mulki (jamoat pullari)ga xiyonat qiladi. Qiyomat kuni ular jahannamga ravona bo‘lishadi (Imom Buxoriy rivoyati). Shunday ekan, bu masalaga jiddiy yondashishimizga to‘g‘ri keladi.


Shuningdek, gaz, elektr energiya va suv kabi ne’matlardan oqilona foydalanish ham dinimiz talabidir. Zero, Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi va sallam: “Iqtisod qilgan kimsa kambag‘al bo‘lmas, maslahat qilgan pushaymon bo‘lmas” (“Mushkotul nasobih”), deb tavsiya  berganlar.


Ibn Abbos roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisi sharifda Nabiy sollallohu alayhi va sallam: “Solih hidoyat, go‘zal ko‘rinish va iqtisodli bo‘lish nabiylikning yetmishdan bir juzidir”, dedilar (Imom Buxoriy rivoyati).


Demak, doim ahli solihlardan bo‘lib, tejamkor bo‘lish, isrofga yo‘l qo‘ymaslik, har bir narsani o‘z o‘rnida, me’yorida tasarruf qilish, keragidan ortiq, behudaga sarflamaslik nabiylikning yetmish juzidan bir juz, yetmish bo‘lagidan bir bo‘lak ekan. Buni har bir mo‘min-musulmon yaxshi anglab, hayotiga tatbiq qilishi lozim.


Xulosa qilib aytganda, halollik inson hayotini xotirjam, osoyishta va farovon qiladi. Shunday ekan, kommunal to‘lovlarni o‘z vaqtida to‘lab, xalq haqiga xiyonat qilmaylik, azizlar!

 

G‘ayrat BOZOROV,

Dehqonobod tumani

“Oqrabot ota” jome masjidi

imom-xatibi

Maqolalar