Sayt test holatida ishlamoqda!
25 Fevral, 2025   |   26 Sha`bon, 1446

Toshkent shahri
Tong
05:46
Quyosh
07:04
Peshin
12:41
Asr
16:25
Shom
18:12
Xufton
19:25
Bismillah
25 Fevral, 2025, 26 Sha`bon, 1446

Sabr – ulug‘lik belgisi

14.03.2018   4464   2 min.
Sabr – ulug‘lik belgisi

Sabr – insonga dunyo va din ishlarida to‘g‘ri yo‘l tutishda yordam beradigan fazilat. Inson  zoti yaralibdiki, o‘zining barcha maqsadlarini sabr asosida ro‘yobga chiqaradi. Agar u sabrsizlik bilan ish tutsa xech qachon maqsadga erisha olmaydi. Har qanday ishda ham shoshqaloqlik zarar keltiradi. Saxl Ibn Sa’d roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. “Nabiy sollallohu alayhi vassallam: “Shoshilmaslik Allohdandir, shoshqaloqlik shaytondardir”, dedilar (Termiziy va Bayxakiy rivoyat qilgan).

Shuning uchun ham mo‘min-musulmon banda hech bir ishda shoshilmasligi lozim.

Sabr – ulug‘lik va kamolot belgisidir. Alloh taolo o‘z ismlaridan birini “As-sobur” deb atagani xam bejiz emas. Alloh taolo gunoh qilgan bandasini darhol jazolamaydi, unga berilajak azobni orqaga suradi. A’rof surasida bunday marhamat qilinadi: “Albatta Rabbingiz osmonlaru yerni olti kunda yaratgan”  (54-oyat).

Alloh taolo istasa olamni bir zumda yaratar edi. Ammo bandalarga ibrat bo‘lishi uchun uni olti kunda yaratgan. Shuningdek, Alloh taolo Quroni karimni  ham bir yo‘la nozil qilsa bo‘lar edi. Ammo bandalarga oson bo‘lishi uchun yigirma uch yilda nozil etdi. Shariat ahkomlarini ham o‘sha muddatda joriy qildi. Ojiz bandalar bu dunyo ishlarini amalga oshirishda qanchalik mashaqqat va og‘irlik  hosil bo‘lmasin, mustahkam iroda va sabr-toqat ko‘rsatishi lozim. Imom Buxoriy rivoyat qilgan bir hadisda: “Kimki sabr qilishni xohlasa, Alloh unga sabr beradi. Hech bir kishiga sabrdan ko‘ra yaxshiroq ne’mat berilmagan.” deyiladi. Inson hayoti davomida bir imtihondan chiqib, ikkinchi imtihondan chiqib, uchinchi imtihonga to‘qnash kelaveradi va bu narsa bir-biriga ulanib ketgan sinovlardan iborat .

Bugungi kunda ko‘p gunoh va jinoyatlar kelib chiqishiga nazar tashlasak, sabrsizligimiz evaziga sodir bo‘layotganini ko‘ramiz.  Insonlarning yoshi-qari hammasi sabrni unutib qo‘ydik, desak mubolag‘a bo‘lmaydi. Allohu taolo shuncha sohib qudrat egasi bo‘lsa ham biz bandalarga har bir narsada ibrat olishimiz uchun aqlimizni sabrga undagan. Xato kamchilliklarning bari sabrsizligimiz oqibatida sodir bo‘layapti. U hayot ufqida ketma-ket paydo bo‘luvchi bulutlardan qo‘rqmaydigan, balki bir kunmas, bir kun o‘ziga ham omad kulib boqishidan umidini uzmasligi lozim. Bunday natijani sabr bardosh, xotirjamlik va ishonch bilan kutish esa ayni hikmatdir. Shuning uchun din bandadan xar  doim sabr qilishni talab etadi.

Abduxalil ABDUNAZAROV,

Qiziriq tuman bosh imom-xatibi

O‘MI Matbuot xizmati

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Siz bunday kambag‘al emasmisiz?

24.02.2025   1535   3 min.
Siz bunday kambag‘al emasmisiz?

Ko‘pincha mablag‘siz, ehtiyojmand odamga “kambag‘al” deb qaraladi. Aslini olganda haqiqiy kambag‘al bu – nafsu havoning asiri bo‘lgan, qalbiga ikkiyuzlamachilik, zulm, g‘urur kabi razilliklar o‘rnashib olgan kishidir. Qalbi insonni e’zozlash kabi tuyg‘ulardan bo‘shab qolgan kishidir. Qalbida iymon mash’alasi so‘ngan kishi haqiqiy kambag‘al, faqir va bechoradir.


Livan yozuvchisi Mixail Nuayma bunday deydi:

Har bir munofiq yoki o‘g‘ri yo fosiq – faqirdir.
Har bir adovatchi, serg‘azab, ginachi – faqirdir.
Har bir hasadgo‘y, chaqimchi, ikkiyuzlamachi – faqirdir.
Har bir moli, chiroyi, saltanati bilan maqtanadigan – faqirdir.
Yeyayotgan noni birovning peshona teri evaziga bo‘lgan har bir kishi – faqirdir.
O‘zi obro‘li bo‘lish uchun qo‘shnisini xor qilgan yoki qornini to‘yg‘azish uchun uni och qoldirgan kishi – faqirdir.
Nafsu havosiga ergashib, ishining boshiyu oxiri jaholat bo‘lgan har kishi – faqirdir.
Endi ayting-chi, shular haqiqiy kambag‘al emasmi?! Ular husnixulq bobida faqir emasmi?!

 

Ë Robb! Bizni ana shunday faqirlardan va ularga o‘xshaganlardan qilib qo‘yma. Bizni o‘zingga muhtojlardan va berganingga rozi bo‘ladigan behojatlardan qil. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Qiyomat kunida menga eng yaqin o‘tiradiganingiz xulqi eng go‘zal bo‘lganingizdir”[1], deganlar.

Mazkur faqirlar tavba qilib o‘zlarini isloh qilmas ekanlar, Allohning rahmatidan mahrum bo‘lganlari uchun ko‘z yosh to‘kishlari aniq. Bir on tafakkur qilib ko‘ring-chi, siz ham ularning biri emasmisiz? Agar shunday bo‘lsa, nafsingizni tergang va qoralangan sifatlardan xalos bo‘ling-u, Allohga qayting! Agar buning aksi  bo‘lsa, siz husni xulqda, iymonda ekansiz. Allohning rahmatiga  loyiqsiz, buning uchun Allohga hamd ayting.

Zero, Nabiy sollallohu alayhi vasallam: “Boylik bu – molning ko‘p bo‘lishi emas, balki haqiqiy boylik nafsning to‘qligidir”[2], deganlar.

Ulug‘lardan biri aytadi: “Kamgina narsasi bor faqir emas, balki ko‘pni istaydigan haqiqiy faqirdir”.

Bu borada shoir Mutanabbiy ham bunday degan:

Kunlarin sarflar mol-dunyo to‘plab,
Faqir bo‘lib qolmay deya xavfsirab.

Bakr ibn Uzayna ham bunday deydi:

Qancha bechora bor, chorasi sabr,
Qancha faqirlarning ko‘zlari to‘qdir.
Yana ne boylar bor, dunyoga asir,
Och nafsdan o‘zga hech tuyg‘usi yo‘qdir.

 

Hasson Shamsiy Poshoning “Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlarnomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.

 


[1]  Imom Termiziy rivoyati.
[2]  Imom Buxoriy rivoyati.