Sabr – insonga dunyo va din ishlarida to‘g‘ri yo‘l tutishda yordam beradigan fazilat. Inson zoti yaralibdiki, o‘zining barcha maqsadlarini sabr asosida ro‘yobga chiqaradi. Agar u sabrsizlik bilan ish tutsa xech qachon maqsadga erisha olmaydi. Har qanday ishda ham shoshqaloqlik zarar keltiradi. Saxl Ibn Sa’d roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. “Nabiy sollallohu alayhi vassallam: “Shoshilmaslik Allohdandir, shoshqaloqlik shaytondardir”, dedilar (Termiziy va Bayxakiy rivoyat qilgan).
Shuning uchun ham mo‘min-musulmon banda hech bir ishda shoshilmasligi lozim.
Sabr – ulug‘lik va kamolot belgisidir. Alloh taolo o‘z ismlaridan birini “As-sobur” deb atagani xam bejiz emas. Alloh taolo gunoh qilgan bandasini darhol jazolamaydi, unga berilajak azobni orqaga suradi. A’rof surasida bunday marhamat qilinadi: “Albatta Rabbingiz osmonlaru yerni olti kunda yaratgan” (54-oyat).
Alloh taolo istasa olamni bir zumda yaratar edi. Ammo bandalarga ibrat bo‘lishi uchun uni olti kunda yaratgan. Shuningdek, Alloh taolo Quroni karimni ham bir yo‘la nozil qilsa bo‘lar edi. Ammo bandalarga oson bo‘lishi uchun yigirma uch yilda nozil etdi. Shariat ahkomlarini ham o‘sha muddatda joriy qildi. Ojiz bandalar bu dunyo ishlarini amalga oshirishda qanchalik mashaqqat va og‘irlik hosil bo‘lmasin, mustahkam iroda va sabr-toqat ko‘rsatishi lozim. Imom Buxoriy rivoyat qilgan bir hadisda: “Kimki sabr qilishni xohlasa, Alloh unga sabr beradi. Hech bir kishiga sabrdan ko‘ra yaxshiroq ne’mat berilmagan.” deyiladi. Inson hayoti davomida bir imtihondan chiqib, ikkinchi imtihondan chiqib, uchinchi imtihonga to‘qnash kelaveradi va bu narsa bir-biriga ulanib ketgan sinovlardan iborat .
Bugungi kunda ko‘p gunoh va jinoyatlar kelib chiqishiga nazar tashlasak, sabrsizligimiz evaziga sodir bo‘layotganini ko‘ramiz. Insonlarning yoshi-qari hammasi sabrni unutib qo‘ydik, desak mubolag‘a bo‘lmaydi. Allohu taolo shuncha sohib qudrat egasi bo‘lsa ham biz bandalarga har bir narsada ibrat olishimiz uchun aqlimizni sabrga undagan. Xato kamchilliklarning bari sabrsizligimiz oqibatida sodir bo‘layapti. U hayot ufqida ketma-ket paydo bo‘luvchi bulutlardan qo‘rqmaydigan, balki bir kunmas, bir kun o‘ziga ham omad kulib boqishidan umidini uzmasligi lozim. Bunday natijani sabr bardosh, xotirjamlik va ishonch bilan kutish esa ayni hikmatdir. Shuning uchun din bandadan xar doim sabr qilishni talab etadi.
Abduxalil ABDUNAZAROV,
Qiziriq tuman bosh imom-xatibi
O‘MI Matbuot xizmati
Bugun, 20 fevral kuni O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlari ishtirok etayotgan Manama shahridagi nufuzli xalqaro konferensiya muhim mavzular muhokamasi bilan davom etmoqda. "Bir ummat – mushtarak taqdir" shiori ostida o‘tkazilayotgan ushbu tadbirda notiqlar tomonidan xalqlar birligini mustahkamlash va ulamolar o‘rtasidagi muloqotni kuchaytirish, turli millat-elatlar o‘rtasida ahillikni targ‘ib qilish, adovat va fitnaga yo‘l qo‘ymaslik, o‘zaro hurmatni rivojlantirishga katta e’tibor qaratildi.
Ulamolar mana shunday o‘zaro muqolotlar tinchlik, birdamlik va hamjihatlikka erishishning eng samarali vositasi ekani, yangidan-yangi hamkorliklarga yo‘l ochish, bag‘rikenglik va tinchlikni keng targ‘ib qilishga urg‘u qaratdilar. Ayniqsa, millatlar orasida fitna chiqarmaslik, adashgan toifalarning nafratni qo‘zg‘atuvchi chiqishlari va turli nizolaridan saqlanish zarurligi ham ta’kidlandi.
Bahrayn Podshohi Shayx Hamad ibn Iso Ol Xalifaning anjuman ishtirokchilarini qabul marosimida Muftiy hazratlari ishtirok etdilar. Unda islomiy muloqot yo‘nalishida o‘tkazilayotgan konferensiyaning tinchlik va birdamlik yo‘lidagi ahamiyati yuqori baholandi.
Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlari anjuman doirasida Musulmon donishmandlar kengashi bosh kotibi Muhammad Abdussalom, Kavkaz musulmonlari idorasi raisi, Shayxulislom Allohshukur Poshozoda, Qozog‘iston musulmonlari diniy boshqarmasi raisi, bosh muftiy Navro‘zbay hoji Tag‘anuli, Karachi Islom universiteti professori, muftiy Muhammad Taqiy Usmoniy kabi bir qator ulamo va arboblar bilan uchrashdilar.
Muloqotlar chog‘ida ikki davlat rahbarlarining sa’y-harakatlari, diniy-ma’rifiy sohaga qaratayotgan e’tiborlari natijasida diniy idoralar o‘rtasidagi munosabatlar rivojlanib, xalqlar o‘rtasidagi birodarlik yanada mustahkamlanib borayotgani, mamlakatlarda Islom dinining insonparvarlik mohiyatini keng yoyish bo‘yicha sa’y-harakatlar olib borilayotgani alohida ta’kidlandi.
Uchrashuvlarda tomonlar mo‘min-musulmonlarning ehtiyojini ta’minlash, o‘zaro birdamlik va hamjihatlikni mustahkamlash borasida qilinayotgan ishlarni yanada rivojlantirishga kelishib oldilar.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati