TASHAKKURNOMA
Yurtimizda adolatli islohotlar olib borayotgan hurmatli Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyevga, O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Usmonxon Alimov va diniy idora rahbariyatiga imkoniyati cheklangan (kar, soqov) insonlar nomidan o‘z minnatdorchiligimni bildiraman.
Yaqin kunlargacha ham kar, soqovlar jamiyatiga a’zo har bir insonga e’tiqod masalasida, sof islom dinini o‘rganish borasida yetarli bilim olishga e’tibor qaratilmagan edi. Shuning uchun ham o‘zi musulmon bo‘lib, missionerlikka kirib ketganlar soni ko‘pchilikni tashkil qilgan edi. Otasi musulmon holida vafot etsada, masihiylikda bo‘lgan o‘g‘li nasroniylarni qabristoniga olib boraman deb, qarshilik qiladi. Qizlari cherkovga borayotganini bilgan yolg‘iz ona to‘g‘ri yo‘lga sololmay oilaviy nizolar kelib chiqadi. Missionerlikni tanlaganlar orasida oilaviy nizolar ko‘payib, boshqa dinni ixtiyor etganlar orasida yoshlarni ko‘pchiligi esa achinarli holdir.
Missionerlikka kirib ketganlarga Allohning ulug‘ligini, Iso alayhissalom ham bir payg‘ambar ekanligini, Islom dini oxirgi din ekanligi, Payg‘ambarimiz Muhammad alayhissalom oxirgi payg‘ambar ekanliklari haqida tushuntirsak, ular “Bizga islom dini haqida tushuntiradigan joylar yo‘q, ota-onalarimiz ham tushuntirib bera olmaydi. Cherkovda esa masihiylik haqida tushuntiradigan surdo tarjimonlar bor. Bizlarga maxsus bayramlar, sayyohatlar tashkillashtirishadi”, deb javob qaytarishardi.
Alhamdulillah, O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy hazratlari islom dinini atroflicha tushunish maqsadida yo‘llagan maktubimizni e’tiborsiz qoldirmadilar.
Diniy idora rahbariyati tomonidan tavsiya etilgan xodimlar bilan islom dini arkonlarini, payg‘ambarlar tarixini tushunib boryapmiz. Ayniqsa bizni qiziqtirgan savollarga mutaxassislar tomonidan berilgan javoblar o‘z dinimizni chuqurroq tushunishimizga yaqindan yordam bermoqda. Ilk suhbatda imkoniyati cheklanganlar soni 3-4 ta bilan boshlangan bo‘lsa, hozirda bizlarning sonimiz 100ga yaqinlashib qoldi.
Eng quvonarlisi missionerlikka a’zo bo‘lganlar noto‘g‘ri yo‘ldan qaytib, ularning islom diniga bo‘lgan muhabbati ortib bormoqda.
Toshkent shahar “Islomobod” jome masjidi bosh imom-xatibi Jumanov Abdulhamid domlaning ma’ruzalari alohida e’tiborga loyiq. Kar, soqov erkaklarimiz poklik, namoz masalalarida ham o‘zlarini qiziqtirgan savollarga javob olishdi. Hozirda jamiyatimizga a’zo erkaklarning 80ga yaqini “Islomobod” masjidiga Juma namozini o‘qish uchun borishmoqda. Masjidda kar, soqovlar uchun surdo tarjimon va boshqa qulayliklar yaratilgan. Abdulhamid domla borganlarga hadyalar berib, ko‘ngli yarimlarni duosini olmoqdalar.
Olib borilayotgan hayrli ishlar biz kar-soqov musulmonlarni qalbida ham hayotga ijobiy yondashish, Islom dinini o‘rganish, namoz, ro‘za, zakot va haj amallarini bajarishga ishtiyoq va g‘ayrat paydo qildi.
Boshqa dinga kirganlar esa tavba qilishib, islomga kirishdi. Oilalarda, bolalar tarbiyasida, qarindosh-urug‘chilikda, er-xotin munosabatlarida ijobiy tomonga o‘zgarishlar bo‘ldi. Bir-biriga hurmat, mehr-shavqat hissi paydo bo‘ldi. Biz ham o‘zimizni jamiyatning to‘laqonli a’zosi sifatida his qilyapmiz.
Kechagina O‘zbekiston musulmonlari idorasi rahbariyati tashabbusi bilan “Hazrati Imom” majmuasiga taklif qilishdi. Jamiyatimizdan 50 yaqin kar-soqovlar ishtirok etishdi. Islom tarixi, Usmon mus'hafi haqida ma’lumotlar, shuningdek milliy hunarmandchiliklar bizda katta qiziqish uyg‘otdi.
Bizga ko‘rsatilayotgan bunday g‘amho‘rliklar, e’tibor va mehrdan ko‘nglimiz ko‘tarilib, dinimizga bo‘lgan muhabbatimiz yana ortib boryapti. Necha yillardan beri biz orzu qilgan niyatlarimizni amalga oshirgan, har birimizga hidoyat va tavfiq bergan Alloh taologa hamdu-sanolar bo‘lsin! Ushbu ezgu ishlarimiz qiyomatga qadar davomli bo‘lsin! Duolarimiz va ibodatlarimizni O‘zi dargohida qabul qilsin! Omin!
Mohira Kubayeva
Kar-soqovlar jamiyatining a’zosi
Savol: Islomda yangi kun qaysi soatdan boshlab kiradi? Masalan, shartli qabul qilingan tartib bo‘yicha soat 00:00 yangi kunning boshlanishi sanaladi? Islomda yangi kunning boshlanishi va tugashi qaysi vaqtdan e’tiborga olinadi?
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Dinimizga ko‘ra, kun shom vaqtidan boshlanadi va keyingi shomgacha davom etadi. Boshqacha qilib aytganda, islomda kun kecha bilan boshlanadi va uning ertasida kun botib, kunduz tugaganida, o‘sha kun ham yakunlanadi. Bunga oyat va hadislardan ko‘plab dalillar bor.
Faqat ayrim ahkomlarda kunning boshlanishi bomdod namozining vaqti kirishi (subhi sodiq)dan boshlanadi va kun keyingi bomdod vaqtigacha davom etadi. Masalan, Hajda Arafot vodiysida turishda hukm shunday.
Shuningdek, ayrim hollarda “kun” tushunchasi yuqoridagidek, 24 soatdan iborat (sutka) ma’nosida emas, balki tunga muqobil – qarama-qarshi ma’noda qo‘llanilishi ham mumkin. Bu holda kun boshlanishi bomdod vaqtidan to quyosh botgunigacha bo‘lgan muddat, ya’ni kunduzdan iborat bo‘ladi. Bunga misol uchun “bir kun ro‘za tutish” deganda aynan shu muddat nazarda tutiladi.
Xulosa qilib aytganda, dinimizdagi umumiy qoidaga ko‘ra, kunning boshlanishi kun botganidan boshlanib, keyingi kun botishigacha davom etadi. Ayrim istisno qilingan holatlarda kunning qachon boshlanib, qachon tugashi dindagi hukmlarga qarab farq qiladi. Vallohu a’lam.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.