Ismlari Zurora ibn Avfo Omiriy Haroshiy, kunyalari Abu Hojib, yashagan joylari Basra bo‘lib, Basra shahrining qozisi bo‘lganlar. Obid va ishonchli kishilardan edilar. Hijriy 93 yilda Basrada vafot etganlar.
Abu Janob Qassob aytadi: “Bir kuni Zurora ibn Avfo Qushayr masjidida bizga imomlik qildi.
فَإِذَا نُقِرَ فِي النَّاقُورِ
“Va qachonki dudga puflansa” (Muddassir surasi, 8-oyat) oyatiga yetganda, joni uzilib, yerga yiqildi. Uni ko‘targanlar orasida men ham bor edim”.
Solih Murriy aytadi: “Zurora ibn Avfoni vafotlaridan keyin tushimda ko‘rdim. U kishiga: “Alloh sizni rahmatiga olsin! Siz haqingizda nima deyildi?” dedim. U kishi mendan yuzlarini burdilar. Keyin men u kishidan: “Alloh sizni nima qildi?” deb so‘radim. Shunda u kishi menga yaqin keldilar va: “Men bilan fazli, juvdi, karami ila muomala qildi” deb javob berdilar. Men yana u kishidan: “Sizning nazdingizda qaysi amal afzalroq va yetukroq” deb so‘rasam, “Rizo va orzuni qisqa qilish” deb javob berdilar”.
Abu Is'hoq Sa’labiyning “Qotla-l-Qur’an” nomli asaridan
Nozimjon Iminjonov tarjimasi
O‘MI Matbuot xizmati
Ayoli vafot etganidan keyin eri juda mayus bo‘lib qoldi. Bir kuni uning yaqin do‘sti uni koyidi:
– Haliyam uylanmadingmi?
– Yo‘q, – dedi u.
– Nega, nahotki boshqa ayollar ichida senga yoqadigani bo‘lmasa?
– Rahmatli ayolimga o‘xshagani topilmasa kerak...
– Qo‘ysang-chi, ayollarning bari bir-biriga o‘xshaydi-ku!..
– Men zohirini aytmayapman. Ichki olamini, botinini aytyapman.
Yigit hayron bo‘lib qarab turgan do‘stiga hayotida bo‘lgan birgina voqeani gapirib berdi:
“Bir kuni ayolim jahlimni chiqardi. Qattiq urishdim va uni ota uyiga haydadim. Jimgina ketdi. Oradan bir necha kun o‘tgach, qilgan ishimdan pushaymon bo‘ldim. Aslida ayb o‘zimdan o‘tganini angladim. Ming andisha bilan qaynotamnikiga bordim. Eshik oldida biroz turib qoldim. So‘ng eshikni taqillatdim. Ayolim ochdi va meni hayratda qoldirib, xuddi oramizda hech gap o‘tmaganday, baland ovozda:
– Assalomu alaykum dadajonisi, safaringiz yaxshi o‘tdimi? – deya tabassum bilan ko‘zini qisib qo‘ydi. Unga bir nimalar demoqchi bo‘lgan edim, u meni qattiq bag‘riga bosib, bunday dedi:
– Gapirmang, ota-onamga sizni “safarga ketdilar”, dedim...
Ana shunday fahmli, oqila edi ayolim. Shuning uchun ham unga hech birini o‘xshatolmay, uylanolmay yuribman, do‘stim”.
Ha, azizlar! Alloh taolo erkakni ayol uchun, ayolni erkak uchun ne’mat qilib bergan. To‘g‘ri, ba’zilar bir-birlarining kamchiliklaridan shikoyat qilib qolishadi. Ammo hech kim benuqson emas. Mukammal ayolni ham, erkakni ham axtarmang bu dunyoda. Hikoyada kelganidek, ba’zida er uchun bir jufti halol butun dunyodagi ayollardan afzal bo‘lishi mumkin. Shunday ekan, ahli ayolimizni qadrlaylik. Zero, u ham kimningdir farzandi, bolalarimizning onasi. Eng muhimi, Allohning bizga bergan omonatidir.
Akbarshoh RASULOV