Sayt test holatida ishlamoqda!
20 Iyun, 2025   |   24 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:04
Quyosh
04:50
Peshin
12:30
Asr
17:40
Shom
20:03
Xufton
21:41
Bismillah
20 Iyun, 2025, 24 Zulhijja, 1446

Farg‘onadan haj ziyoratiga boradigan 950 fuqaro saralandi

30.01.2018   4593   4 min.
Farg‘onadan haj ziyoratiga boradigan 950 fuqaro saralandi

Haj ibodati islom arkonlarining beshinchisi va uni musulmon kishi umr davomida bir marta ado etishi farz ekani bejiz emas. Chunki haj amallarini bajarishdan oldin inson ungacha bo‘lgan arkonlarni mukammal tarzda ado eta borib, o‘zida hojilik rutbasiga munosib bo‘lgan mustahkam imon-e’tiqod, go‘zal xulq-odob, eng asosiysi, taqvoni hosil qilgan bo‘lishi lozim, deb xabar beradi O‘zA. 

Dang‘ara tumani Kichik turk qishlog‘ilik Yunusali Mamajonov ham saxovatpesha insonlardan. U tadbirkorlik bilan shug‘ullanib, 20 ga yaqin yoshni ish bilan ta’minlagan. Shuningdek, yordamga muhtoj oilalarga doimo ko‘mak beradi. Diniy oqimlarga adashib qo‘shilib qolganlarga ham murabbiy sifatida biriktirilgan. Mahallada uni barcha hurmat qiladi. Mahallada tuzilgan ishchi guruh tomonidan bir necha nomzodlar orasidan Yu.Mamajonovni hajga jo‘natish bo‘yicha tavsiya berildi. 

– Anchadan buyon ulug‘ ibodatni bajarishni niyat qilib yurardim, – deydi Yu.Mamajonov. – Yaratganga shukr, bugun emin-erkin ibodat qiladigan, diniy farzlarni to‘la-to‘kis ado etish uchun barcha imkoniyat yaratilgan zamonda yashayapmiz. Ayniqsa, Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyevning ushbu diniy amalni bajarish tartibiga o‘zgartirish kiritish, bundan keyin xalqqa foydasi tekkan, diniy ilmlardan xabardor va eng muhimi, o‘zining ko‘p yillik hayot yo‘li bilan boshqalarga ibrat bo‘la olgan eng munosib odamlar hajga borishi kerakligi to‘g‘risidagi fikrlari xalqimizning ayni dilidagi gap bo‘ldi. 

Ha, bugun kim bilan gaplashmang, hajga borishdagi yaratilgan sharoit va imkoniyatlardan minnatdorligini bildirmoqda. Haj safariga boruvchi nomzodlarni tanlashda adolat tamoyillariga qat’iy amal qilish, jamoatchilik fikrini o‘rganish, shuningdek, hajga boruvchilarni saralash tartibini yanada takomillashtirish maqsadida O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2017 yil 28 dekabrdagi qaroriga asosan Haj va Umra tadbirlarini tashkil etish va o‘tkazish tartibi to‘g‘risidagi nizomga o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritildi. Endi moddiy imkoniyati yetgan kishi muborak safarga ketavermaydi, aksincha, uning yuksak ma’naviyati, ijtimoiy hayotdagi faolligi hamda jamiyat manfaati yo‘lidagi jonkuyarligi ham inobatga olinadi. 

Farg‘ona viloyatida ham nizomga kiritilgan yangi talablarga muvofiq suhbat o‘tkazildi hamda muborak haj safariga boruvchilar saralandi. Viloyatdan 950 nafar fuqaro muborak safarga boruvchi sifatida ro‘yxatga olindi. 

– Albatta, avvalo har bir mo‘min-musulmon uchun muborak haj va umra safarlariga bormoq farzdir, – deydi “Nuroniy” jamg‘armasi Marg‘ilon shahar bo‘limi raisi Turg‘unboy Nishonov. – Biroq ziyoratga borayotgan har bir muslim va muslima dastavval muqaddas ziyoratning butun ulug‘vorligini chin ko‘ngildan his etishi va bu safarga munosib bo‘lmog‘i lozim. Shahrimizdan 90 nafar fuqaro haj, 140 nafar fuqaro umra ziyoratiga borish uchun saralash sinovlaridan muvaffaqiyatli o‘tdi. 

Hajga borish uchun navbatga qo‘yiladigan nomzodlar avvalo moddiy va jismoniy jihatdan haj safariga qodir, haj amallarini to‘g‘ri va to‘la-to‘kis ado etish uchun yetarli diniy bilimga ega, ma’naviyati, ma’rifati va odob-axloqi bilan mahallada obro‘-e’tiborga ega bo‘lishi zarur. 

– Men butun umrimni yosh avlod ta’lim-tarbiyasiga sarflab kelmoqdaman, – deydi Farg‘ona davlat universiteti professori Turg‘unoy Egamberdiyeva. – Yagona orzuim musulmonchilikning muhim amallaridan biri – haj safarini ado etish edi. Allohga behisob shukrlar bo‘lsinki, haj ziyoratiga har tomonlama munosib insonlar borishi lozimligi to‘g‘risidagi talablardan keyin mening qalbimda ham umid paydo bo‘ldi. Mahallamizda o‘tkazilgan yig‘inda mening nomzodim ham tavsiya qilindi. Ijtimoiy hayotdagi faol ishtirokim, mahalladagi tadbirlarda doimiy qatnashib kelayotganim e’tiborga olinib, haj ziyoratiga borishim aytilganida ko‘zlarimga yosh keldi. Insonning ezgu amallari e’tirof etiladigan bunday adolatli tizim joriy qilingani uchun Allohga shukrlar aytdim. 

O‘MI Matbuot xizmati

O'zbekiston yangiliklari
Boshqa maqolalar

Qabristondagi mevalarni yeyish mumkinmi?

18.06.2025   2626   2 min.
Qabristondagi mevalarni yeyish mumkinmi?

Savol: Mahallamizdagi qabristonda mevali daraxtlar bor. Ularning mevalari pishgan paytda, ko‘pchilik qatori biz ham kirib yeb turamiz. Ba’zilar bu ish joiz emas deb qolishdi. Shunga dinimizda nima deyilgan?

Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Bu haqida Burhoniddin ibn Moza rohimahulloh shunday zikr qilganlar: "Qabristondagi daraxtlarning hukmi ikkiga bo‘linadi: 

1. Ular yer qabristonga aylantirilishidan oldin ekilgan bo‘lishi mumkin;
2. Ular yer qabristonga aylantirilganidan keyin ekilgan bo‘lishi mumkin. Agar daraxtlar yer qabriston qilinishidan oldin ekilgan bo‘lsa, ekkan odamning mulki bo‘ladi. Shuning uchun, daraxtlarning egasi tirik bo‘lsa, uning roziligi bilan yoki undan sotib olib, keyin iste’mol qilish joiz bo‘ladi. Agar daraxtlarning egasi ulardan odamlar yeyishlarini muboh qilgan (ruxsat bergan) bo‘lsa, u holda so‘ramasdan yeyish ham joiz bo‘ladi. Ammo egasining niyati ma’lum bo‘lmasa yoki egasi vafot etgan bo‘lsa va nima maqsadda ekkani noma’lum bo‘lsa, u holda ulardan yeyish joiz bo‘lmaydi. Agar daraxtlar yer qabristonga aylantirilganidan keyin ekilgan bo‘lsa, ushbu holatda ham, ular egasining mulki hisoblanadi.

Shunga ko‘ra, bunda ham egasining niyatiga bog‘liq bo‘ladi. Agar egasi ma’lum bo‘lmasa yoki uning niyati ma’lum bo‘lmasa, u holda ular qabristonning mulki bo‘lgani uchun, ularni sotib, pulini qabristonning ehtiyojlari va ta’miri uchun ishlatiladi” (“Muhiyt”).

Demak, qabristondagi mevalarni yeyish yoki boshqa ekinlarni olish, ularni ekkan egasining niyatiga bog‘liq bo‘lar ekan. Agar boshqalar yeyishlari yoki foydalanishlari uchun ekkan bo‘lsa, ulardan yeyish joiz bo‘ladi. Ammo o‘zi uchun ekkan bo‘lsa, yoki niyati ma’lum bo‘lmasa, yoki kim ekkani ma’lum bo‘lmasa, u holda ularni pulga sotib olib yeyish yoki foydalanish joiz bo‘ladi xolos.

Shu o‘rinda shuni ham ta’kidlash joizki, ba’zilar qabristondagi mevali daraxtlarning tomiri mayyitning qoni va najosatidan ozuqa olgani uchun, ularni yeyish makruh degan da’volarni qilishadi. Bunga javoban ulamolar ushbu da’vo o‘rinsiz hisoblanadi. Chunki daraxtlarning ildizlari garchi najosatdan ozuqa olsa ham, istihola (bir narsani butunlay boshqa narsaga aylanishi) yo‘li bilan boshqa moddaga aylanadi va ularning mevalarini yeyish hech bir makruhliksiz joiz va halol bo‘ladi deganlar ("Ahkomul-janoiz"). Ammo shunday bo‘lsada, qabristonlarga mevali daraxtlarni ekmaslik tavsiya qilinadi. Zero, ularning tomirlari qabrlarni o‘pirilishiga olib kelishi mumkin. Vallohu a’lam.

O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.