Sayt test holatida ishlamoqda!
12 Iyun, 2025   |   16 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:04
Quyosh
04:49
Peshin
12:28
Asr
17:38
Shom
20:00
Xufton
21:38
Bismillah
12 Iyun, 2025, 16 Zulhijja, 1446

Sovuq kunlarda ko‘proq sabr tilang va duoda bo‘ling!

29.01.2018   4961   5 min.
Sovuq kunlarda ko‘proq sabr tilang va duoda bo‘ling!

Dam olish kunlari O‘zbekiston hududiga Shimoliy Qozog‘iston orqali G‘arbiy Sibirda hosil bo‘lgan sovuq havo oqimi kirib kelishi haqida xabar berilgan edi. “O‘zgidromet” sovuq havo harorati 7-12 darajagacha pasayib, ob-havoning anomal sovuq bo‘lishi kutilayotganini ma’lum qilgan edi. Sovuq havo oqimi bugun, 29 yanvar kuni ham davom etmoqda.

Shu munosabat bilan muzlash belgilari va anomal sovuqda qanday harakat qilishga doir ma’lumotlarni to‘plab taqdim etishga qaror qilindi.

Muzlash belgilari

Uzoq vaqt suvda, qorda yoki sovuqda qolish, boz ustiga mast holatda bo‘lish natijasida organizm muzlab qolishi mumkin. Qo‘l barmoqlari va yuzning ochiq qismi — yonoqlar, burun, quloqlarni muzlatib olish mumkin. Havo o‘ta sovuq bo‘lsa, oyoq barmoqlari ham xavf ostida bo‘ladi, ayniqsa poyabzal siqsa yoki nam bo‘lsa.

"Odatda muzlagan kishi o‘z holatini his qilmaydi va bu tashxis qo‘yishni qiyinlashtiradi. Shuning uchun uning belgilarini bilish muhim", - deya ogohlantirishadi markaz mutaxassislari.

Dastlab odam sovuqni his qiladi, keyin — qiziydi, avval teri qizaradi, keyin kasallik boshlanadi. Terining sezuvchanligi buziladi, uvishish kuzatiladi.

Muzlash darajalari

Afsuski, aksariyat holatlarda inson muzlaganda o‘z holatini his qilmaydi: har doim ham darajasini aniqlab, to‘g‘ri qaror qabul qila olmaydi, deyishadi shifokorlar. Bu vaziyatda eng yaxshi qaror — tibbiyot xodimiga murojaat qilish.

I darajada terida qizarish va uvishish kuzatiladi, terining ziyon yetgan qismi sezuvchanligini yo‘qotadi, qiziydi va qichishadi. Isitish va ishqalash natijasida muzlagan teri qizara boshlaydi. Birinchi darajali muzlash bir haftadan keyin o‘tib ketadi;

II daraja teri qatlamlariga yanada chuqur ziyon yetishi bilan kuzatiladi, terida shaffof suyuqlikka ega pufakchalar paydo bo‘ladi;

III darajada to‘qimalar jonsizlanadi, qayta tiklanish jarayoniga taxminan bir oy ketadi, jarohat izlari qoladi;

IV darajada nafaqat teri, balki suyaklar va bo‘g‘inlarga ham ziyon yetadi. Ziyon yetgan to‘qimalar ko‘kimtir rangda bo‘ladi, pufakchalar paydo bo‘ladi.

Kuchli sovuqdagi xatti-harakatlarga doir qoidalar

  1. Sovuq havoda imkon qadar ko‘proq duoda bo‘lishlik, zarurat bo‘lmaganda tashqariga chiqamaslik, zarurat bo‘lganda esa issiq kiyimlarni kiyish va “Bismilloh”ni aytib ko‘chaga chiqish zarur;
  2. Kuchli sovuqda mutaxassislar uydan faqat to‘yimli nonushta yoki tushlikdan keyingina chiqishni tavsiya qilishadi, shunda organizm yetarlicha energiya ishlab chiqaradi;
  3. Sovuqda tinmay harakat qilish kerak. Bir joyda turmang! Suyanish yoki sovuq joyga o‘tirish mumkin emas;
  4. Issiq kiyinish kerak. Bir necha qavat, yaxshisi tabiiy matolardan tikilgan kiyimlar, issiq hamda qulay poyabzal va albatta, bosh kiyim va qo‘lqoplar;
  5. Shifokorlar isinish uchun spirtli ichimlik iste’mol qilishni tavsiya qilishmaydi.

 

Biror kasallikka yo‘liqqan kishi, bu kasallikdan xalos bo‘lishi uchun hech vaqt o‘tkazmay, mutaxassis shifokorlarga murojaat qilishi, uning tavsiyalariga amal qilib, ayni paytda duodan ham foydalanmog‘i lozim. Bu duolarni bemorning o‘zi o‘qishi yoki birov unga o‘qishi mumkin.

Tahoratli holda avvalo “Fotiha” surasi, so‘ngra Qur’oni karimdan shifo oyatlari o‘qiladi.

“Bismillahir rohmanir rohiym. Va yashfi suduro qovmin mu’miniyna va yuzhib g‘oyzo qulubihim”.

Ma’nosi: “Alloh mo‘minlar qavmi siynalariga shifo beradi va dillaridagi alamni ketkazadi” (Tavba, 14-15).

“Ya ayyuhan-nasu qod jaatkum mav’izotun min Robbikum va shifaun lima fis-suduri va hudan va rohmatan lil-mu’miniyn”.

Ma’nosi: “Ey odamlar! Sizlarga Robbingizdan va’z (nasihat), dillardagi narsa (shirk illati)ga shifo va mo‘minlarga hidoyat va rahmat keldi” (Yunus, 57).

“Va nunazzilu minal Qur’ani ma huva shifaun va rohmatun lil-muminiyn”.

Ma’nosi: “(Biz) Qur’onda(n) mo‘minlar uchun shifo va rahmat bo‘lgan (oyat)larni nozil qilurmiz” (Al-Isro, 82).

“Qul huva lil-laziyna amanu hudan va shifaun”.

Ma’nosi: “Ayting: «(Ushbu Qur’on) imon keltirgan zotlar uchun hidoyat va shifodir”.

Bu oyatlar o‘qilgach, bunday duo etiladi: “Allohumma Robban-nasi azhibil-basa, ishfi Antash-shafiy la shifaa illa shifauka, shifaan la yug‘odiru saqoman”.

Ma’nosi: “Allohim, ey insonlarning Rabbi, kasallikni mahv etuvchi! Ortda kasallikni qoldirmaydigan shifo ber. Shifo berguvchi faqat O‘zingsan. Sendan o‘zga shifo berguvchi yo‘qdir” (Abu Dovud. “Janoiz”, 3107-hadis).

“Allohumma ishfi 'abdaka yankalaka 'aduvvan av yamshi laka ila solatin”.

Ma’nosi: “Allohim, shu bandangga shifo berginki, Sening bir dushmaningga ziyon yetkazsin yoxud Sening rizoligingga erishmoq uchun namoz o‘qishga yurib borsin”.

“Bismillahi arqika min kulli shayin yuzika min sharri kulli nafsin av aynu hasidiyn. Allohumma yashfiyka, bismillahi arqika”.

Ma’nosi: “Senga iztirob beruvchi hamma narsadan, har hasadgo‘y nafsdan yoxud ko‘zdan Allohning nomi ila senga shifo so‘rayman. Alloh nomi ila senga shifo so‘rayman” (Termiziy. “Janoiz”, 972-hadis).

Manba: kun.uz

Maqolalar
Boshqa maqolalar
Maqolalar

O‘zbekiston hojilarining Prezident Shavkat Mirziyoyevga Qurbon hayiti munosabati bilan yo‘llagan tabrigi

05.06.2025   16975   4 min.
O‘zbekiston hojilarining Prezident Shavkat Mirziyoyevga Qurbon hayiti munosabati bilan yo‘llagan tabrigi

 

O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti

Shavkat Mirziyoyev Janobi Oliylariga

 

Bismillahir Rohmanir Rohim

Assalomu alaykum va rahmatullohi va barakotuh

Muhtaram Prezident Janobi Oliylari!

 

Alloh taologa behisob shukrki, Sizning bevosita tashabbuslaringiz va sa’y-harakatlaringiz bilan haj amallarini yuqori saviyada tashkil etishga muvaffaq bo‘lmoqdamiz.

Bunday e’tibor va ehtiromni biz hojilar chin yurakdan his etib, yaratilgan barcha qulayliklar uchun Sizga chuqur minnatdorlik izhor etamiz.

Hurmatli Prezident Sizni va Siz orqali yurtdoshlarimizni haj ibodatini ado etayotgan hamyurtlarimiz nomidan musulmon ummati uchun eng ulug‘ bayram – Qurbon hayiti bilan samimiy muborakbod etamiz.

Biz, o‘zbekistonlik hojilar shunday fayzli kunlar uchun shukronalar aytib, Haq taolodan jonajon yurtimizga qut-baraka, aziz xalqimizga farovonlik va farzandlarimizga barkamollik so‘rab ezgu duolar qilmoqdamiz.

Zero, Payg‘ambarimiz (sollallohu alayhi vasallam) “Duolarning eng yaxshisi arafa kuni qilingan duodir”, deb xushxabar berganlar.

Alloh taoloning bayti joylashgan muqaddas zaminda – Mino, Arafot kabi muborak manzillarda ulug‘ amallarni ixlos ila bajarmoqdamiz.

Sizni vaqt ajratib, muborak haj ziyorati uchun yaratilgan sharoitlar va salomatligimiz haqida so‘raganingiz hamda har kuni holimizdan xabardor bo‘lib turganingiz ibodat bilan yurgan biz hojilarni cheksiz darajada mamnun etdi.

Bunday e’tibor va ehtiromni Saudiya Arabistonining mutasaddilari ham yuqori baholab, Siz Janobi Oliylariga hurmat va duolarini izhor etmoqdalar.

Muborak maskanlarda har bir ziyoratchi Sizning g‘amxo‘rligingizni yurakdan his qilib, ko‘zlarida yosh bilan duolar qilayotganini alohida aytib o‘tmoqchiman.

Sizga aytadigan yana bir xabarimiz, Saudiya Arabistonida bo‘lib turgan yurtimizning diniy soha vakillari hamda ziyoratchilari tomonidan mavsum davomida Qur’oni karim 10 ming marotaba xatm qilinib, yurtimizga tinchlik, xalqimizga farovonlik tilab duolar qilindi.

Hurmatli Prezident, Siz yaratib bergan imkoniyatlardan ruhlanib, o‘zbekistonlik hojilar yurtga qaytganimizdan keyin “Yangi O‘zbekistonning tinchlik va ma’naviyat targ‘ibotchilari” degan ezgu tashabbusni bir ovozdan ilgari surib, Uchinchi renessans yaratuvchilarini tarbiyalashda Sizga ko‘makchi bo‘lmoqchimiz.

Siz boshchiligingizda yurtimizda tinchlikni mustahkamlash, xalqimizning ma’naviyatni yuksaltirish, ayniqsa yoshlarning sifatli ta’lim olishi, kasb-hunar egallashi, kerak bo‘lsa dunyoni egallashi kabi masalalar eng ustuvor vazifaga aylandi.

Shunday ekan, biz hojilar yurtimizga qaytgach, quyidagi ishlarni amalga oshirmoqchimiz:

– ona-Vatanimiz taraqqiyotiga xolis xizmat qilish, mahallalarda tinchlik va birdamlikni mustahkamlash, aholi orasida tinchlik-osoyishtalikni qadriga yetish, xalqimizni ma’nan yuksaltirish, jamiyatdagi islohotlarga daxldorlik hissini oshirish kabilarga targ‘ib etish;

– kitobxonlik madaniyatini yuksaltirish, ilmni qadrlash va ilm-ma’rifatga homiylikda namuna bo‘lish;

– to‘ylar, oilaviy tadbirlar va marosimlarda me’yoriylikka amal qilgan holda kamxarj va ixcham o‘tkazishda bosh-qosh bo‘lish;

– kiyinishda va muomalada oddiylik va kamtarinlikka amal qilish, dabdababozlik, isrofgarchilik, maishatbozlik kabi illatlardan yiroq bo‘lishni targ‘ib qilish;

– yoshlarni muvaffaqiyatlarga faqat o‘qib-o‘rganib, ilm bilan erishish mumkinligini o‘rgatish;

– ustozlar, o‘qituvchi va murabbiylarga doimo ehtirom ko‘rsatish, ularni moddiy qo‘llab-quvvatlash ishlariga ko‘mak berish;

– mahallalardagi notinch oilalar, shu jumladan tarbiyasida muammosi bor yoshlar o‘rtasida tushuntirish ishlarini olib borish;

– hududlardagi maktablarning ta’mirga muhtoj qismini joriy ta’mirlash ishlariga ko‘maklashish;

– xayriya, mehr-muruvvat va yordam ko‘rsatish ishlarini ko‘paytirish.

Barcha hojilarimiz yurtimizga qaytgandan so‘ng ushbu tashabbuslarni qat’iy amalga oshirishga va’da beramiz.

Zero, jonajon Vatanimiz kelajagi, xalqimiz farovonligi va yurtimiz shonu shuhrati Siz aytganingizdek yoshlarimiz qo‘lidadir. Ular ertaga O‘zbekistonni yanada kuchli, yuksak taraqqiy etgan davlatga aylantirish uchun o‘zlarining bor bilimi, iqtidori va kuch-g‘ayratini safarbar qilsa, ko‘zlagan barcha ezgu maqsadlarimizga, albatta erishamiz.

Yusuf Xos Hojib bobomiz aytganlaridek:

“Zakovat bor joyda ulug‘lik bo‘ladi,

Bilim bor joyda buyuklik bo‘ladi”.

 

 

Hurmatli Prezident Janobi Oliylari!

 

Biz, 15 ming hoji duolar ijobat bo‘ladigan Arafotda turib, Alloh taolodan Sizga mustahkam sog‘lik, uzoq umr va ulkan muvaffaqiyatlar tilab, olib borayotgan barcha ishlaringizda madadkor bo‘lishini so‘rab iltijolar qilyapmiz.

Alloh taolo butun dunyo mo‘min-musulmonlariga Qurbon hayitini muborak aylasin, tinchlik-xotirjamlik ato etsin, ibodatlarimizni O‘z dargohida husni qabul aylasin, ona Vatanimizni obod, xalqimiz hayotini yanada farovon qilsin!

Qurbon hayiti muborak bo‘lsin!

 

Hurmat va kamoli ehtirom ila,

 

O‘zbekiston hojilari,

Makka shahri Arafot vodiysi,

2025 yil 5 iyun

Maqolalar