Sayt test holatida ishlamoqda!
12 Iyun, 2025   |   16 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:04
Quyosh
04:49
Peshin
12:28
Asr
17:38
Shom
20:00
Xufton
21:38
Bismillah
12 Iyun, 2025, 16 Zulhijja, 1446

Hasad – illat, havas – fazilat

06.01.2018   11442   1 min.
Hasad – illat, havas – fazilat

Abdulloh ibn Mas’ud roziyallohu anhu rivoyat qiladi: «Payg‘ambarimiz alayhissalom: “Faqat ikki kishiga “hasad” qilsa bo‘ladi: Alloh taolo bergan molini haq yo‘lda sarflagan kishiga va Alloh taolo bergan ilmu hikmat bilan hukm qilgan va uni o‘rgatgan kishiga”, dedilar» (Imom Buxoriy).

Sharh: Boshqalarni ko‘rolmay, shu ne’mat ulardan ketishini va o‘zida bo‘lishini istash hasad deyiladi. Inson boshqalardan balandroq, hech bo‘lmasa, teng bo‘lishni xohlashi tabiiy. Biroq hasad qilish, birovdagi ne’matning yo‘qolishini xohlash illat. Hasad paydo bo‘lganida uni yengib o‘tish, yomonlikdan qaytish esa fazilatdir.

Ushbu hadisdagi “hasad” kalimasi esa molini yaxshi ishlarga sarflayotgan kishiga yoki ilmiga amal qilgan olimga havas qilish ma’nosidadir. Chin mo‘min havas qilgan kishisidek bo‘lishga urinadi. Yaxshi ishlarda boshqalardan o‘zib ketishga urinish dinimizda muboh sanaladi. Sahobalar doim bir-birlariga havas qilishgan va savobli ishlarda, ibodatlarda o‘zaro musobaqa qilishgan.

Demak, yaxshilikka shoshilib, yomonlikdan qaytishda bir-birlarimizga o‘rnak bo‘lib, ko‘maklashishimiz kerak ekan. Alloh taolo marhamat qiladi: “Ularga (jannatda idishlari) muhrlangan musaffo maydan ichirilur, u (may)ning muhri mushkdir. Musobaqalashadiganlar shunda (shu ne’matlarga yetishi uchun) musobaqa qilsinlar (Mutaffifun, 25-26).

Hadisi sharifdan yaxshi yo‘lda ishlatiladigan boylik faqirlikdan yaxshi ekani ham anglashiladi.

O‘MI Matbuot xizmati

Boshqa maqolalar

Olimga nimani nasihat qilaman?

09.06.2025   4747   2 min.
Olimga nimani nasihat qilaman?

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.

Sayyid Sulaymon Nadaviy rahmatullohi alayhning ilm va fazllari mashhur bo‘layotgan va shuhrat qozonayotgan edi. U kishi o‘zlarining voqealarini quyidagicha so‘zlab beradilar: «Men «Siyratun-Nabiy sollallohu alayhi vasallam» kitobini olti jild qilib tamomladim. «Muhtaram Zotning siyratlaridagi biror jilva yoki ko‘rinish mening hayotimda ham bo‘lganmi yoki yo‘q? Agar bo‘lmagan bo‘lsa, u holda qanday bo‘ladi?» degan o‘y qayta-qayta qalbimda tinchlik bermas edi. Shu maqsad uchun Allohning biror valiysini qidirdim.

Thana Bhavandagi xonaqohda yashaydigan va Alloh taolo fayzlarini taratib qo‘ygan Mavlono Ashraf Ali Tahonaviy hazratlari haqida eshitgan edim. Shunday qilib, bir kuni Thana Bhavanga borishni niyat qildim va safarga chiqdim. Borib, hazrat bilan ko‘rishdim va bir necha kun u yerda turdim. Ortga qaytayotganimda hazrat Tahonaviy rahmatullohi alayhga: «Hazrat! Biror nasihat qiling», dedim. U zotning xayollariga o‘sha payt: «Shunday katta allomaga nima nasihat qilaman? Ilm va fazli butun dunyoga mashhur bo‘lsa», degan o‘y kelibdi. Keyin: «Ey Alloh! Qalbimga uning uchun ham foydali bo‘lgan va mening uchun ham foydali bo‘lgan narsani sol», deb duo qilibdi. Shundan keyin hazrat Tahonaviy rahmatullohi alayh Sayyid Sulaymon Nadaviy rahmatullohi alayhga xitob qilib: «Ey birodar! Bizning yo‘limizda boshidan oxirigacha o‘zingizni xokisor tutishingiz kerak», debdilar.

Sayyid Sulaymon Nadaviy rahmatullohi alayh aytadilar: «Hazrat Tahonaviy rahmatullohi alayh bu so‘zlarni aytayotganlarida qo‘llarini ko‘ksilariga olib borib, past tarafiga bir zarba berdilar, zarba xuddi mening qalbimga tushgandek bo‘ldi».

Hazratimiz Doktor Abdulhay rahmatullohi alayh aytadilar: «Bu voqeadan keyin Sayyid Sulaymon Nadaviy rahmatullohi alayh o‘zlarini shunday xokisor tutdilarki, uning misli topilishi qiyin edi. Bir kuni qarasam, xonaqohning tashqarisida hazrat Sayyid Sulaymon Nadaviy rahmatullohi alayh majlisga kelganlarning oyoq kiyimlarini tartiblayotgan ekanlar. Shunday tavoze’ va muhabbatni Alloh taolo u kishining qalbida paydo qildi va keyin yuksak darajalarga ko‘tarib qo‘ydi».

«Nasihatlar guldastasi» kitobidan