Sayt test holatida ishlamoqda!
06 Iyul, 2025   |   11 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:13
Quyosh
04:56
Peshin
12:33
Asr
17:42
Shom
20:03
Xufton
21:39
Bismillah
06 Iyul, 2025, 11 Muharram, 1447

Rasulullohga bo‘lgan hurmatning 3 ko‘rinishi

25.12.2017   6622   1 min.
Rasulullohga bo‘lgan hurmatning 3 ko‘rinishi

Qalbda ihtirom qilish. Nabiy sollallohu alayhi vasallamni xaloyiqning barchasidan kamolot va fazlda ustun deb bilish, Islom dinining mukammal ekanligi  va u zotning turli ma’siyat ishlardan ma’sumliklarini e’tiqod qilish bilan bo‘ladi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning fe’llari, so‘zlari, axloq va siyratlaridagi komillik to‘la-to‘kis komillik hisoblanib, bu sifatlarga zid bo‘lgan narsalarning botilligini e’tiqod qilish lozim. U zotga bo‘lgan muhabbat shavqi qalbni shunday to‘ldirsinki, bu muhabbat yer yuzidagi barcha insonga, hatto o‘zimizga bo‘lgan muhabbatdan ham ustun bo‘lsin. Anas ibn Molik roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Sizlardan birortalaringiz meni farzandidan, ota-onasidan va odamlarning barchasidan ko‘ra ko‘proq yaxshi ko‘rmaguncha haqiqiy mo‘min bo‘lolmaydi”, dedilar.

 

Tilda ehtirom qilish. Bu ulug‘lash va ehtirom qilishni ifodalaydigan lafzlar bilan Nabiy sollallohu alayhi vasallamni zikr qilish hamda doimo u zotga salavot va salomlar aytib yurish bilan bo‘ladi. Bundan tashqari, insonlarga u zotning fazilatlari, xususiyatlari, shamoillari va qilgan ishlarining barchasi mukammal ekani haqida qayta-qayta so‘zlab berilsinki, toki Rasulullloh sollallohu alayhi vasallamga nisbatan kishilarning qalbida muhabbat hamda ehtirom tushunchasi yanada ziyoda bo‘lsin. 

 

Amalda ehtirom qilish. Bu ish u zotning siyratlarini hayot yo‘li qilib olish va sunnatlarini mukammal o‘rganish bilan bo‘ladi. Zero, Nabiy sollallohu alayhi vasallamga nisbatan ko‘rsatilgan eng buyuk hurmat u zotning sunnatlariga ergashish va tutgan yullarini mustahkam ushlash, hatto odatiy ishlarini ham qoldirmasdan bajarishdir. Chunki kamolot sohiblarining odatlarini bajarish ham bir fazilatdir.

Abdushukur MURODOV

tayyorladi

Siyrat va islom tarixi
Boshqa maqolalar

Vafot etgan ota-onamga qanday yaxshilik qilishim mumkin?

30.06.2025   5884   3 min.
Vafot etgan ota-onamga qanday yaxshilik qilishim mumkin?

Farzand uchun ota-onaga xizmat qilib, ularning roziligini olishdan ham ulug‘roq saodat yo‘q. Boisi Alloh taolo rizosi ota-ona roziligiga bog‘langan.

Mehribon Robbimiz ota-ona roziligini topish uchun bizlarga uning yo‘llari va vositalarini oson qilib qo‘ygan. Nafaqat hayotliklarida, balki dunyodan ko‘z yumganlaridan keyin ham ularga yaxshilik qilish shulardan biridir.

Shariatimizda ota-ona nafaqat hayotlik chog‘larida, balki ular bu dunyodan o‘tib ketganlaridan keyin ham haqlarini ado etmoqlik farzand zimmasidagi vazifalardan sanaladi. Ana shulardan biri ota-ona yaqinlari va do‘stlariga yaxshilik qilishdir.

Ibn Dinordan rivoyat qilinadi: “Abdulloh ibn Umarning eshagi va sallasi bo‘lar edi. Bir kuni o‘sha eshagini minib ketayotgan edi, oldidan bir a’robiy o‘tib qoldi. Shunda  “Sen falonchining o‘g‘li emasmisan?” dedi. U: “Ha, shunday”, dedi. Ibn Umar unga eshakni berib, “Bunga minib ol”, dedi va sallasini berib: “Buni boshingga o‘rab ol”, dedi.

Sheriklaridan biri unga: “Alloh sizni mag‘firat qilsin! Charchaganda minib turadigan eshagingizni, boshingizga o‘raydigan sallangizni mana shu a’robiyga berdingiz-a?” dedi. Ibn Umar: “Men Rasululloh sollallohu alayhi va sallamning “Yaxshiliklarning eng yaxshisi – kishi otasi ketganidan (vafot etganidan) so‘ng uning yaxshi ko‘rganlariga yaxshilik qilishidir”, deganlarini eshitganman. Uning otasi (otam) Umarning do‘sti edi”, dedi” (Imom Muslim rivoyati).

Abu Usayd Molik ibn Rabi’a So’idiy roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: “Rasululloh sollallohu alayhi va sallamning huzurlarida edik, Bani Salimalik bir kishi kelib, “Yo Allohning Rasuli, ota-onamning vafotidan keyin ularga qilishim mumkin bo‘lgan yaxshiliklardan biror narsa qoldimi?” dedi. U zot: “Ha. Ularning haqqiga duo qilish, ular uchun istig‘for aytish, ulardan keyin ahdlariga vafo qilish, ular orqaligina bog‘lanadigan silai rahmni bog‘lash va ularning do‘stlarini ikrom qilish”, dedilar (Imom Abu Dovud rivoyati).

Hadisi sharifda farzand o‘z ota-onasiga qiladigan yaxshilik ularning vafotlaridan keyin ham davom etishi lozimligi bayon qilinmoqda. Ya’ni, farzand ota-onasi haqqiga ularning vafotidan keyin ham mag‘firat so‘rab duo qilib tursa, ular uchun Alloh taologa istig‘for aytishni kanda qilmasa, inshoAlloh ota-onasining savobiga savob qo‘shilib boraveradi, darajasi esa ko‘tariladi. Yana bir muhim jihat shuki, farzandlar ota-onasining yaqinlariga hamisha sila rahm qilishi, ularning hollaridan xabar olib turishlari lozim.

Imom Buxoriy rivoyat qilgan hadisda Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: “Otangning do‘stligiga rioya qil, shunda Alloh taolo nuringni so‘ndirmaydi”, deganlar.

Demak, ota bilan do‘stlashgan har qanday odamlardan aloqani uzmaslik kerak.

 

Ilyosxon AHMЕDOV