Insoniyatni jaholat botqog‘idan hidoyat nuriga olib chiqqan buyuk zot – Payg‘ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi vasallamning tavallud topgan muborak oy robiul avval oyi ham bir zumda o‘tib ketdi.
Suyukli Payg‘ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi vasallamning tug‘ilgan oyi munosabati bilan qo‘limga qalam olib, Rasulullohga bo‘lgan muhabbatimni izhor etishga urindim, ammo, buning chorasini topolmadim. Lekin noumid bo‘lmadim, Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga bo‘lgan muhabbat qanday bo‘ladi degan o‘y-fikr hayolimdan ketmadi. Go‘yoki bir fikr meni savolga tutgandek bo‘laverdi:
Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning tarixlari yozilgan kitoblarni o‘qidingmi?
Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga bir kunda necha marta salavot aytayapsan?
Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning sunnatlariga amal qilyapsanmi?
Rasululloh sollallohu alayhi vasallamni tushda ko‘rishga harakat qildingmi?
Rasululloh sollallohu alayhi vasallamni qalb bilan sevishga intildingmi?
Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning qavliy va fe’liy hadislariga amal qilyapsanmi?
Bu fikr meni imtihon qilgandek edi. Menga bu savollarga javob berish qiyin bo‘ldi. Agar bularga mukammal amal qilganimda menga javob berish oson bo‘lardi, balki. Baribir, mening xayolimda Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga nisbatan sof va haqiqiy muhabbat qandayligini bilish turardi. Alloh va uning Rasuliga bo‘lgan muhabbat birinchi turishini bilardim. Ammo bu muhabbat qanaqa va qanday bo‘lishini bilishga intilardim. Buni qidirib Allohning kalomi Qur’onni qo‘limga olib birinchi bo‘lib mana bu oyatga ko‘zim tushdi. “Sen: “Agar Allohga muhabbat qilsangiz, bas, menga ergashing. Alloh sizga muhabbat qiladir va sizlarning gunohlaringizni mag‘firat qiladir”, deb ayt. Alloh G‘afur va Rohiymdir” (Oli Imron surasi, 31-oyat).
Hashr surasida Payg‘ambar sizga nimani bersa, o‘shani olinglar va nimadan qaytarsa, o‘shandan qaytinglar (7-oyat); Qalam surasining 4-oyatida “Va albatta, sen ulkan xulqdasan” deyilgan oyatlarni o‘qiganimdan so‘ng Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning hadislari yodimga tushdi. Anas ibn Molik roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: “Nabiy sollallohu alayhi vasallam: “Sizdan birortangiz men unga ota-onasidan, bolasidan va odamlarning hammasidan mahbubroq bo‘lmagunimcha, (komil) mo‘min bo‘la olmaydi”, dedilar”.
Bu oyat va hadislardan xaqiqiy muhabbat – Alloh va uning Rasuliga bo‘lgan muhabbat tushuniladi. Demak, bu oyat va hadislardan anglaymizki, ota-ona, farzand va barcha insonlardan ham Alloh va uning Rasulini yaxshi ko‘rishlik birinchi turar ekan. Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga bo‘lgan muhabbat tilda emas, balki amal va qalb birlashsagina ro‘yobga chiqar ekan. Bizlar Rasululloh sollallohu alayhi vasallamni ko‘rmasdan iymon keltirganmiz, lekin, bizlarga Rasululloh sollallohu alayhi vasallamni tushda ko‘rish ne’mati berilgan. Bu ne’matlardan unumli foydalanib, sunnatlariga amal qilsak, Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga bo‘lgan muhabbatimiz ziyoda bo‘ladi.
Xayrulloh MARDONOV
Inson zimmasida bir nechta omonatlar borki, bularni qadrlash zarur hisoblanadi. O‘z joniga o‘zi qasd qilish esa ana shu omonatga xiyonat qilishdir. Binobarin, Quroni karim Niso surasi 29-oyatida Haq taolo xitob qilgan: "Bir-birlaringizni o‘ldirmangiz".
Jundab ibn Abdulloh roziyallohu anhu rivoyat qiladilar: "Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam aytdilar: "Sizlardan ilgari o‘tganlardan bir kishi jarohatlandi. Besabrlik qilib pichoq oldi-da, qo‘lni kesib tashladi va ko‘p o‘tmay, qon yo‘qotib vafot etdi. Alloh: "Bandam joniga qasd etdi, unga jannatni harom qildim", dedi" (Muttafaqun alayh).
Yana bir hadisda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytdilar: "Kimki tog‘dan o‘zini tashlab, joniga qasd qilsa, u jahannam olovida abadulabad o‘zini pastga tashlaydi. Kimki zahar ichib joniga qasd qilsa, u qo‘lida zaharini tutib, jahannam olovida abadulabad o‘zini zaharlaydi. Kimki o‘zini temir bilan o‘ldirsa, u qo‘lida temirini tutib, jahannam olovida abadulabad u bilan o‘zini uradi" (Imom Buxoriy, Muslim va boshqalar rivoyati).
Mo‘tabar fatvo kitoblarimizdan “Fatavoi Sirojiya”da: “Qachon kema yona boshlasa, undagilarning agar o‘zlarini dengizga tashlashsa, suzish bilan xalos bo‘lib ketishga gumonlari g‘olib bo‘lsa, shunday qilishlari vojib bo‘ladi. Agar o‘zlarini dengizga tashlasalar ham g‘arq bo‘lishlari yoki tashlashmasa, kuyib ketishlari ehtimoli bo‘lsa, u holda kemada qolish va dengizga o‘zlarini otish orasida ixtiyorlidirlar. Kimki o‘zini o‘ldirsa, uning gunohi boshqa birovni qatl qilgandan ko‘ra qattiqroqdir!”
Yuqorida keltirilgan manbalardan ko‘rinib turibdiki dinimiz inson o‘z joniga qasd qilishga emas, balki bu omonatni asrashga qadrlashga chaqiradi. Lekin, jamiyatda ba’zi insonlar borki, o‘z joniga qasd qilishga, xudkushlikka rag‘bat qiladilar. Aslini olganda o‘zini-o‘zi o‘ldirish Alloh bergan ne’matni mutlaqo mensimaslikdir. Shu bilan birga bunday holat o‘sha jamiyatga ham musibat hisoblanadi.
O‘zini-o‘zi o‘ldirishning gunohi birovni o‘ldirishdan ko‘ra og‘irroq va kattaroq hisoblanadi. Endi, salgina hayot tashvishi deb, ozgina g‘am va alam deb o‘zini o‘ldirayotganlarning gunohi birovni o‘ldirishdan ko‘ra og‘irroq ekanligini bildik. Biroq, bundan ham eng achinarlisi, birovlarning yolg‘on-yashiq gaplariga uchib, “fatvo”lariga aldanib, begunoh mo‘min-musulmonlarni o‘ldirishga qasd qilib o‘zini o‘ldirishning gunohi bundan necha barobar og‘irroq hisoblanadi. Bu shahidlik emas, bu qahramonlik ham emas, balki xudkushlikdir.
Uychi tumani "Devona bobo" jome masjidi imom-xatibi
Abdufattoh Musaxanov
Manba: @Softalimotlar