Urf-odatlarimizga zid holatlarni oqlashga urinadiganlarni ko‘rib, odamning dili og‘riydi.
Bir tanishim yaqinda o‘g‘il uylantirdi. To‘rt nafar bolasi bor. To‘yni ixcham o‘tkazish haqida maslahatlar berdik. U bo‘lsa: «Eldan qolmayman, mening ham orzu-havaslarim bor», deb javob qildi. Xullas, yugurib-yelib shahardagi qimmat to‘yxonalardan birini gaplashdi. Kelin bo‘lmishning ijaraga olingan oq libosi uchun xiyla pul to‘lashdi. Yana u to‘yxonaga, albatta, "limuzinda" borishi kerak ekan. Bazmda davrani olib borayotgan xonandadan tashqari, yana “birrovchi"ga qo‘shiqchilar ham ancha bo‘ldi. San’atkorlarning ko‘pligi to‘y egasining obro‘yi balandligini bildirarmish. To‘y egasi yillab mehnat qilib topgan pullarini, oltindan qimmatli vaqtlarini yelga sovurdi.
Ertasiga tongda kelinchakni salomga olib chiqishdi. Hamma rasm-rusum, oldi-berdi ado etilgach, "Xayriyat, bugungisi chiroyli o‘tdi", deb tursak, o‘rtachi ayol kelinni kursiga o‘tqizib, alla ayta boshladi. Keyin u:
– Kelinchak o‘g‘il ko‘rdi, qani, amakisi, tog‘asi, ammasiyu xolasi... suyunchini cho‘zing! – desa bo‘ladimi?
Yaxshi niyat yaxshi, albatta. Mayli, farzand so‘ralsin. Lekin yaxshi tilak tama qilish manbaiga aylansa, juda xunuk bo‘larkan.
Bir o‘ylab ko‘raylik, bu ishlarimiz bilan savob topyapmizmi, gunohmi? To‘ylarimizni o‘tkazishda dinimizga ham, milliyligimizga ham yarashmaydigan odatlar qayerdan keldi?
Ota-onalar farzandlarining uylarini chet el jihozlari bilan bezashdan oldin ularning qalbini ma’naviy boyliklar bilan to‘ldirishsin. Qizlarimiz bir marta kiyish uchun falon so‘m to‘lanadigan oq ko‘ylakni emas, hayo libosi haqida ko‘proq o‘ylasin. Yigitlarimiz topgan pullarini ilm-hunar o‘rganishga bag‘ishlasin. Haqiqiy o‘zbekchilik ana shular bo‘ladi!
To‘y, ma’raka va marosimlarni tartibga solish bo‘yicha Prezidentimiz farmonlari, O‘zbekiston musulmonlari idorasining fatvolari, maxsus tavsiyalar bor. Bu borada amalga oshirilayotgan ishlar faqat mutasaddi tashkilotlarga tegishli emas. Ushbu masalada har birimiz mas’ul ekanimizni unutmaylik.
Guli ABDURAHIMOVA
“Hidoyat” jurnalidan olindi
Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
Abu Said Xudriy roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning sahobalaridan bir nechtasi safarga chiqishdi. Ular arab mahallalaridan biriga tushib, mehmon qilishini so‘rashdi. Mahalladagilar esa ularni mehmon qilishdan bosh tortishdi. Nogahon, ana shu mahalla oqsoqolini bir narsa chaqib oldi. Unga hamma narsani qilib ko‘rishdi, ammo foyda bermadi. Ba’zilar: «Ana u mehmonlarga boringlar-chi, shoyad, ularda biror narsa bo‘lsa?» deyishdi. Ular borib: «Ey mehmonlar jamoasi, bizning boshlig‘imizni bir narsa chaqib oldi. Hamma harakatni qilib ko‘rdik, ammo foyda bermadi. Sizlarda biror narsa bormi?» deb so‘rashdi.
Mehmonlardan bittasi: «Allohga qasamki, men dam solinadigan bir duoni bilaman. Lekin sizlardan bizni mehmon qilishingizni so‘raganimizda, rad etdinglar. Bizga bu duoning evaziga biror narsa bermasanglar, uni aytmayman», dedi. Ular bir to‘da qo‘y berishga kelishib olishdi. Shunda u sahoba «Alhamdu lillahi Robbil ’alamiyn»ni (ya’ni, Fotiha surasini) o‘qib sufladi. Oqsoqol go‘yo arqon yechilganidek harakatga keldi. Unda biror og‘riq qolmay yurib ketdi. Keyin ular kelishilgan narsani berishdi. Sahobalar: «Uni taqsimlanglar», deyishgan edi, dam solgan kishi: «Nabiy sollallohu alayhi vasallamdan bu to‘g‘rida so‘rab, bizga biror narsani buyurmagunlaricha taqsimlamanglar», dedi. Sahobalar Nabiy sollallohu alayhi vasallam huzurlariga borib, bu voqeani aytib berishdi. Shunda u zot: «Sen uning (Fotiha surasining) shifo ekanini qayerdan bilding? - dedilar, so‘ngra to‘g‘ri qilibsizlar, ularni taqsimlanglar. Menga ham ulush ajratinglar», deb Nabiy sollallohu alayhi vasallam kulib qo‘ydilar».
Imom Buxoriy va Imom Muslim rivoyatlari.
Mana shu imom Buxoriyning rivoyatlari mukammalroqdir.
Boshqa rivoyatda esa: «Fotihani o‘qib, tufugini to‘plab suflab qo‘ydi. So‘ng haligi kishi tuzalib ketdi», deyiladi.
Imom Navaviyning «Al-Azkor» kitobidan