Millat tarixida o‘chmas iz qoldirgan sanalar bo‘ladi. Ertaga mamlakatimizda ana shunday kunlardan biri – O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi qabul qilinganining 25 yilligi tantana qilinadi.
Konstitutsiyamizning 31-moddasida fuqarolarning asosiy huquqlaridan biri vijdon erkinligi huquqi hisoblanishi ko‘rsatilgan.
Vijdon erkinligi insonning ajralmas huquqlaridan biri hisoblanadi. Inson huquqlari umumjahon deklaratsiyasining 18, 19-moddalarida vijdon erkinligi masalasi o‘z ifodasini topgan.
Vijdon erkinligi masalasi ta’kidlangan yuqoridagi deklaratsiya va Fuqarolik va siyosiy huquqlar to‘g‘risidagi xalqaro paktda quyidagi holatlarda aks etgan:
- o‘z xohishiga ko‘ra dinga ega bo‘lish;
- o‘z dinini o‘zgartirish;
- diniy rasm-rusum va ibodat marosimlarini o‘tkazish.
Konstitutsiyamizda vijdon erkinligi masalasiga bag‘ishlangan moddaning o‘rin egallashi muhim ijodiy ahamiyatga ega. Mamlakatimizda vijdon erkinligi va diniy e’tiqod erkinligi masalalari Konstitutsiyamiz, “Vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar to‘g‘risida”gi Qonun (yangi tahriri) va boshqa qonun hujjatlari bilan tartibga solinadi. Tilga olingan qonunning 3-moddasida belgilanishicha, vijdon erkinligi – fuqarolarning har qanday dinga e’tiqod qilishi yoki hech qanday dinga e’tiqod qilmaslikdan iborat kafolatlangan konstitutsiyaviy huquqidir.
Chet el fuqarolari va fuqaroligi bo‘lmagan shaxslar O‘zbekiston Respublikasi fuqarolari bilan teng ravishda vijdon erkinligi va diniy e’tiqod erkinligi huquqidan foydalanadi hamda “Vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar to‘g‘risida”gi qonun hujjatlarini buzganlik uchun qonunda belgilangan tartibda javobgar bo‘ladi.
Demak, tabiiy va demokratik huquqlardan hisoblangan vijdon erkinligi masalasi Konstitutsiya va qonunlarimizda o‘z aksini topgan va mustahkamlangan.
Jahongir HOTAMOV,
O‘zbekiston musulmonlari idorasi Xodimlar bo‘limi mutaxassisi
Shayx Abu Ali Termiziy rivoyat qiladi, Nabiy sollallohu alayhi vasallam: “Kim ushbu duoni har bir namoz ortidan o‘qisa, albatta olim bo‘ladi", dedilar. Duo budir:
“Robbi zidniy ’ilman, va vassi’ liy rizqan. Va barik liy fiyma rozaqtaniy. Vaj’alniy mahbuuban fiy quluubi ’ibadika va ’azizan fiy ’uyunihim. Vaj’alniy vajiyhan fid dunya val axiroti va minal muqorrobiyn.
Ya kasiyron navvaal, ya hasanal fi’aal, ya qoiman bilaa zavaal! Ya mubdi’an bilaa misaal! Lakal hamdu va lakal minnatu va lakash sharafu ’alaa kulli haal!”.
Ushbuni u zot shayx Ibrohim Zamzamiyning xati bilan “An nafasul yamaaniy”da zikr qilganlar.