Sayt test holatida ishlamoqda!
26 May, 2025   |   28 Zulqa`da, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:16
Quyosh
04:56
Peshin
12:25
Asr
17:30
Shom
19:48
Xufton
21:21
Bismillah
26 May, 2025, 28 Zulqa`da, 1446

Ehtiyot bo‘ling, kuzatuv kamerasi bor!

25.11.2017   4696   3 min.
Ehtiyot bo‘ling, kuzatuv kamerasi bor!

Alloh taolo dunyodagi jamiki millatlarni bir ota-onadan yaratganini bildirib: «Ey, insonlar! Darhaqiqat, Biz sizlarni bir erkak (Odam) va bir ayol (Havvo)dan yaratdik hamda bir-birlaringiz bilan tanishishingiz uchun sizlarni (turli-tuman) xalqlar va qabila (elat)lar qilib qo‘ydik. Albatta, Alloh nazdida (eng azizu) mukarramrog‘ingiz taqvodorrog‘ingizdir. Albatta, Alloh biluvchi va xabardor zotdir», degan (Hujurot surasi, 13-oyat).

O‘zgalarga nisbatan fikr, o‘ylarimizda gina va nafratda bo‘lish o‘zimizga zarardir. Ba’zida insonlarning qilgan ishidan xafa bo‘lamiz-da, u qilgan xatoni takrorlab qo‘yamiz? Bu bilan biz bir qadam orqaga ketgan bo‘lamiz. Inson o‘z jahlini tiya oladigan darajada kuchli bo‘lsagina o‘zi va o‘zgalarga yaxshilikda bardavom bo‘ladi.

Kimlardir mol-dunyosi, nasl-nasabi, millati bilan takabburlanib, o‘zini boshqalardan ustun qo‘yib maqtanadi. Aslida esa ular tuproqdan yaratilganini unutadi.

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bir hadisi sharifda: Alloh taolo bandalarining mol-dunyosiga, kiygan kiyimiga emas, pok qalbiga va qilayotgan amallariga qaraydi”, deganlar.

Har bir qilgan xatti-harakatimizni ko‘rib, yozib turuvchilar bor. Oxiratda savol-javob bo‘ladi. Bir-birimizga azob berib, birovni kamsitib, xato qilganimiz bilan yaxshilikka erishib bo‘lmaydi.

Mana bir misol, maktab hamda ishxonalarga kuzatuv kameralari o‘rnatilgan. Odamlar o‘sha kameralardan xavfsirab tartib-intizomga rioya qiladi. Qo‘yilgan kameralar o‘z natijalarini bermoqda. Maktab o‘quvchilari so‘zlayotgan so‘zlarida, xatti-harakatlarida chegaradan chiqarmaslikka urinmoqda, o‘zlarini odob doirasida tutishga harakat qilmoqda. Bunga qo‘ldan yasalgan jonsiz kamera sabab.

Alloh taolo ikki yelkamizga farishtalarni qilayotgan yaxshi va yomon amallarimizni yozish uchun mas’ul qilib qo‘ygan ekan nega o‘zimizni tuzatmaymiz, uyalmaymiz, gunoh ishlardan qaytmaymiz? Axir o‘z omonligimiz va oxiratimiz uchun ham to‘g‘ri yo‘ldan adashmasligimiz kerak emasmi?

Alloh taolo: «Ey, imon keltirganlar! Yoppasiga itoatga kirishingiz va shaytonning izidan ergashmanglar! Albatta, u sizlarga aniq dushmandir» (Baqara surasi, 208-oyat), deb ogohlantirgan.

Sal narsaga asabiylashish insonni har tomonlama zaif va bemor qiladi. Kichkina narsalarga ham jiddiy e’tiroz va norozilik tana hujayralarining bir-biri bilan keskin reaksiyalarini vujudga keltiradi. Bu esa insondagi ilg‘or fikr va g‘oyalarning yo‘qolishiga sabab bo‘ladi.

Alloh taolo yaratgan maxluqotlar orasida Inson ajoyib mo‘jizadir. Har bir sog‘lom inson ongida yuqori salohiyat, ixtirochilik hamda komillik yuzaga keladi. Dangasalik, erinchoqlik bizni yo‘limizdan to‘xtatib qo‘yadi yoki orqaga tortadi. Dunyoviy bilimlarni diniy bilimlar bilan uyg‘unlashtirib, o‘rganib, hayotga tadbiq etsak, ko‘zlagan maqsadimizga adashmasdan yetamiz, INSHOALLOH. 

XUMORBЕGIM

 

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Hajga ketgan odam qurbonlikni qanday qiladi?

23.05.2025   14951   2 min.
Hajga ketgan odam qurbonlikni qanday qiladi?

Cavol: Men har yili qurbonlik qilar edim, bu yil ham qurbonlik qilishni niyat qilgan edim. Ammo bu yil muborak haj ibodatini ado qilish nasib qilib haj qilish uchun ketayapman. Shu holatda qurbonligimni qanday ado qilaman?

Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym.

Alloh taolo safaringizni O‘zi oson qilsin. Qurbonlik vojib bo‘lishi uchun kishi muqim bo‘lishi kerak, safarda yurgan musofirlarga qurbonlik qilish vojib bo‘lmaydi.

Musofir kishi qurbonlik qilinadigan kunlar o‘tib ketishidan avval muqim bo‘lib qolsa, bu holatda unga qurbonlik qilish vojib bo‘ladi.

Zimmasiga qurbonlik qilish vojib bo‘lgan boy kishi qurbonlik qilish maqsadida qo‘y sotib olib qurbonlik qilinadigan kunlar kelishidan avval safarga chiqib ketsa, uning zimmasidan qurbonlik soqit bo‘ladi. Ammo boyligi nisobga yetmagan va shu sababli unga qurbonlik qilish vojib bo‘lmagan kishi qurbonlik qilish maqsadida qo‘y sotib olsa, qurbonlik qilish uchun qo‘y sotib olish bilan qurbonlik qilishni nazr qilgan hisoblanadi va bunday kishi qurbonlik qilinadigan kunlari safarga chiqsa ham uning zimmasidan qurbonlik soqit bo‘lmaydi. Nomidan qurbonligini so‘yish uchun biror kishini vakil qilib tayinlaydi (Fatavoi Hindiya).

Demak, agar sizni nisob miqdorida molingiz bo‘lib sizga qurbonlik qilish vojib bo‘lgan bo‘lsa va hox qurbonlik qilish uchun qo‘y sotib olgan bo‘lsangiz ham yoki sotib olmagan bo‘lsangiz ham bu kunlarda safarda bo‘lganingiz sabab sizdan qurbonlik soqit bo‘ladi.

Agar sizni nisobga yetgan molingiz bo‘lmasa va sizga qurbonlik qilish vojib bo‘lmagan bo‘lsa, qurbonlik qilish uchun qo‘y ham sotib olmagan bo‘lsangiz sizga qurbonlik vojib emas. Lekin qurbonlik qilish uchun qo‘y sotib olgan bo‘lsangiz nomingizdan qurbonligingizni so‘yish uchun biror kishini vakil qilasiz.

Bu o‘rinda yana bir jihatga e’tibor qaratishingiz lozim. Agar haj safarida muqimlik holatini topsangiz ya’ni Makkada unga borganingizdan boshlab Minoga chiqadigan kuningizgacha yoki Minodan qaytganingizdan keyin 15 kun tursangiz qurbonlik vojib bo‘ladi. Uni o‘sha yerda yoki vakil orqali o‘z uyingizda so‘ydirishingiz vojib bo‘ladi.

Yana shuni ta’kidlaymizki, mazkur qurbonlik va hajdagi jonliq so‘yish masalalari boshqa-boshqa masalalardir. Vallohu a’lam.

O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.