Ibn Mas’ud roziyallohu anhu rivoyat qiladilar: Rasululloh alayhissalom bunday dedilar: “Xaj mavsumida ummatlarni ko‘rdim. O‘z ummatimni ham ko‘rdim. Tog‘laru daraxtlarni to‘ldirib yuborishgandi. Ularning ko‘pligi va hay’ati meni taajjubga soldi. Mendan: “Mendan mamnun bo‘ldingizmi?” deb so‘rashdi. “Xa”, dedim. Aytishdiki: “Bular bilan yetmish ming kishi savolsiz-so‘roqsiz to‘g‘ri jannatga kiradi”. “Ular kim yo Allohni rasuli?” deb so‘raldi. Rasululloh alayhissalom dedilar: “O‘zidan mamnun bo‘lib kerilmaganlar, arzimas qiyinchilik, kulfatni baxtsizlik-omadsizlik deb atamaganlar, o‘g‘rilik qilmaganlar va Robbilariga tavakkal qilganlar”. Shu payt Ukosha o‘rnidan turib dediki: “Yo Allohning Rasuli, Allohga duo qiling, meni ham o‘shalardan aylasin”. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Yo Alloh, Ukoshani o‘shalardan ayla”, - dedilar. Boshqasi ham turib: “Yo Allohning Rasuli, Allohga duo qiling, meni ham o‘shalardan aylasin!” – dedi. Yana u zot alayhissalom aytdilar: “Kim Allohga tavakkal etib, suyansa, Alloh har qanday tanglik holida unga yetarli bo‘ladi, umid qilmagan joyidan unga rizq eshiklarini ochadi. Kim dunyoga o‘zini bag‘ishlasa Alloh uni dunyoga vakil (ya’ni, pul topib keluvchi va sarflovchi vazifasini bajaruvchi) qilib qo‘yadi. Yana u zot alayhissalom: Kim insonlarning eng badavlati bo‘lishni istasa, buning uchun qo‘lidagiga emas, Alloh huzuridagi narsaga ko‘proq ishonsin.
Rivoyat qilinishicha, Ibroxim alyhissalom manjaniq bilan olovga otilayotganlarida Jabroil alayhissalom uning yoniga kelib: “Biron ehtiyojing bormi?” – deya so‘radi. Ibroxim alyhissalom ilgari: “Menga Alloh kifoyadir. U naqadir go‘zal vakildir”, deb aytgan so‘ziga sodiq qolish uchun Jabroilga ushbu javobni berdi: “Bor, ehtiyojim bor, lekin senga emas”. Ibroxim alayhissalomni olovga otish uchun qo‘lga tushirishganda: “Menga Alloh kifoyadir. U naqadir go‘zal vakildir”, - degandi. Manjaniq ila olovga otilayotganda shu so‘ziga, ya’ni Allohga bo‘lgan tavakkaliga sodiq qoldi va o‘zini faqat Robbi qutqarishini kutdi.
Abdulloh PARPIYEV,
Xalqaro aloqalar bo‘limi xodimi
1. Allohga taqvo qilishni tijorat deb bil, shunda u senga molsiz foyda keltiradi.
2. O‘zingni senga muhtoj bo‘lmagan, lekin sen unga muhtoj bo‘lgan kishining o‘rniga qo‘y.
3. Xarsang toshlarni joyidan ko‘chirish, ongsiz odamga anglatishdan osonroqdir.
4. Jannatni talab qilishda oliy himmatli bo‘l.
5. Allohdan shunday umid qilki, u bilan Uning makridan omonda bo‘lma va Allohdan shunday qo‘rqki, u bilan Uning rahmatidan umidsiz bo‘lma.
6. Men hech qachon sukutdan afsuslanmadim. Agar gap kumush bo‘lsa, sukut — oltin.
7. Hikmat kambag‘allarni podsholarning majlislarida o‘tkazgan.
8. “Yo Robbim, meni mag‘firat qil” — deb ko‘p takrorla, zero Allohning bir soati borki, u vaqtda so‘rovchi rad etilmaydi.
9. Kim yolg‘on gapirsa, yuzining suvini (obro‘yi) ketadi, kimning xulqi yomon bo‘lsa, g‘am-tashvishi ko‘payadi.
10. Allohdan qo‘rq, lekin qalbing fojir bo‘laturib, odamlar seni hurmat qilishlari uchun o‘zingni ularga Allohdan qo‘rqadigan qilib ko‘rsatma.
11. Amal faqat yaqiniy ishonch (e’tiqod) bilangina mukammal bo‘ladi, kimning e’tiqodi zaif bo‘lsa, amali ham zaif bo‘ladi.
12. Yolg‘on gapirishdan ehtiyot bo‘l, zero u pishirilgan chumchuq go‘shti kabi ishtahalidir, lekin ko‘p o‘tmay egasini ichini yondiradi.
13. Majlisni ko‘zing bilan ko‘rib tanla, agar Alloh zikr qilinadigan majlis bo‘lsa, u yerda o‘tir. Agar olim bo‘lsang, ilming naf beradi, agar johil bo‘lsang, senga o‘rgatishadi, agar Alloh u majlisga rahmatini nozil qilsa, sen ham shu rahmatdan bahramand bo‘lasan.
14. Qarzdorlikdan ehtiyot bo‘l, chunki u kunduzi xorlik va tunda g‘amdir.
15. To‘qlik ustiga ovqat yemagin — chunki unday taomni yegandan ko‘ra itga tashlagan yaxshiroq.
16. Agar shayton senga shubha va gumon orqali kelsa, uni yaqiniy ishonch va nasihat bilan yeng, agar u tanballik va zerikish tomonidan kelsa, qabr va qiyomatni eslab yeng, agar u xohish va qo‘rquv tomonidan kelsa, unga dunyo tark etiladigan va qoldiriladigan narsadir, deb ayt.
17. Tilingdan chiqqan gaplarga ehtiyot bo‘l, sukut qilgan kishi omonda bo‘ladi, faqat foydasi bor gaplarni gapir.
18. Yuzingni niqoblashdan (ya’ni shubhali qiyofadan) saqlan — chunki, u kechasi odamlarni qo‘rqitadi, kunduzi esa xo‘rlik keltiradi.
19. Men tosh, temir va og‘ir yuklarni ko‘tardim, ammo yomon qo‘shnidan og‘irroq narsani ko‘rmadim.
Homidjon qori ISHMATBЕKOV