Afsuski, yoshroq erkak vafot etsa, kelinni go‘daklari bilan otasinikiga haydab yuborish hollari ham uchraydi. Oila boshlig‘i vafot etgach, uning hovlisiga aka-ukalari ko‘z tikib, qazo qilgan odamning xotini voyaga yetmagan bolalarini –marhumning merosxo‘rlarini, merosga eng haqli insonlarni olib, ota hovlisiga qaytib borishga majbur bo‘lyapti.
Faroiz ilmiga ko‘ra, marhumdan qolgan mol-mulk darhol merosxo‘rlar o‘rtasida taqsim qilinishi kerak. Bu qonunni o‘zicha tasarruf qilishga hech kimning haqqi yo‘q. Nega menga kam, bunga ko‘p deyish yoki hatto menga kerak emas deyish Alloh taoloning hukmiga norozi bo‘lishdir, Masalan, qizlar o‘g‘ilga tegadigan ulushning yarmini oladi. Aslida bunda katta adolat bor. Zero, Islomda qiz bolaning nafaqasi erkak kishining zimmasiga yuklatilgan. Qiz bola hali tug‘ilmasidan uning nafaqasi hal qilib qo‘yilgan bo‘ladi. Ayol kishining nafaqasi avval otasi, otasi bo‘lmasa aka-ukalari yoki amaki-tog‘alarining zimmasida bo‘ladi, nikohdan so‘ng esa erining zimmasiga yuklatiladi. Ammo shunda ham o‘g‘il bolaga tegadigan ulushning yarmi miqdorida qizlarga ham meros ajratilishi ayni hikmat, oliy himmatdir. Bugungi kunning ifodasi bilan aytganda, ijtimoiy adolatdir.
Ilmsizlik, johillik qilib, yetimlarni, haqdor vorislarni halol ulushidan mahrum qilayotganlarning hisob-kitobi nihoyatda og‘ir bo‘ladi, Alloh asrasin.
Ozgina yerga, mulkka ega bo‘lib olaman, deb xomtama bo‘layotganlar ana shu azob-uqubatlarni ham esga olib qo‘ysinlar!
Rahmatulloh SAYFUDDINOV,
Yunusobod tumani bosh imom-xatibi
Ulamolar dinda ixtilof chiqarayotganlardan saqlanish uchun mazhab ahkomlarida mahkam turish, mutaassib g‘oyalarga berilmaslik zarurligini ta’kidlaydi va ixtilofchilarning jamiyatga buzg‘unchi ta’siridan saqlanishda quyidagilarni tavsiya qiladi:
– Ahli sunna val jamoa yo‘lidan yurish;
– Dinni o‘rganishda solih ajdodlar izidan borish;
– Tizimli va ishonchli manbalar asosida ilm o‘rganish;
– Ulamolarni hurmat qilish va ularga ergashish;
– Farzand tarbiyasiga alohida e’tibor qaratish;
– Turli toifa, firqa va guruhlarning chaqiriqlariga uchmaslik;
– Kishilar o‘rtasida ahil-inoqlik va do‘stlikni mustahkamlash;
– Din, Vatan va xalq foydasi uchun xizmat qilish;
– Ixtiloflardan chetda bo‘lish.
Tarixdan ma’lumki, qaysi xalq yoki jamiyatda ixtilof va o‘zaro nizolar avj olsa, u yerlarda katta fitnalar urchib, o‘lkalar zaiflashgan, oxir-oqibat muqarrar tanazzulga yo‘l tutgan. Aksincha, oshkora va maxfiy fitna va ixtiloflarga qarshi ilm, adolat va birdamlik bilan qarshi turgan yurtlar barqaror rivojlanib, dunyo hamjamiyatida o‘zining munosib o‘rnini egallagan.
Shu nuqtayi nazardan, musulmonlarimiz aqida, shariat va diniy amallarni bajarish masalalarida ulamolarimizga ergashishlari, jamoadan ajralmasligi, o‘zlarini buzg‘unchi toifalar ta’siriga tushib, diniy mavzularda nizo va tortishuv chiqarishdan tiyishlari, ixtilofli masalalarning yechimini jumhur ulamolarning Qur’on va sunnat, moturidiya aqidasi, to‘rt mo‘tabar fiqhiy mazhablar asosida yozilgan asarlardagi hujjat-dalillardan topishlari to‘g‘ri yechim hisoblanadi.
Mingbuloq tumani “Toptiq Aziz” jome masjidi
imom-xatibi Mirzohid Umirzoqov
Manba: @Softalimotlar