Bugun Ramazon bayramining uchinchi kuni. Farahli saharliklar, shodiyona iftorliklar, tarovatli tarovehlar, xamtlar, qadr kechalari, duolar,.. o‘n bir oyda qaytish sharti bilan bizdan uzoqlashdi. Va’dalashgan vaqtda  Ramazon-ku qaytadi. Ammo biz-chi, muborak oyni keyingi yilda ham kutib olish qay birlarimizga nasib etadi. Rabbimiz o‘sha kunga safimizni kamaytirmasin, inshaalloh! deya  doimo qo‘limizni duoga ochib yolvorib turibmiz.

Ne baxtki, shunday ajoyib oydan biz miskin bandalar ham nasibamizni olib qolaylik degan ilinjda sa’y-harakatlar qildik, kamini mehribon Parvardigorimizning O‘zi to‘ldirsin.

Savobtalab kishilarimiz Shavvol oyida ham olti kun ro‘za tutib qo‘yish niyatida shu kunlarda niyatli bo‘lib yuribdi. Alloh ziyoda qilsin!

 Parvardigorimizning mehribonchiligini qarangki, bizga buyurgan ibodatlari evaziga ikki dunyomiz uchun saodat berish bilan birga, tanamizga ham sihat yetkazib qo‘yibdi. Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam ummatlariga o‘z sunnatlari ila ana shu foydalarni yanada ziyoda qilganlar.

Ro‘za tutish va taroveh namozini o‘qishning foydalari haqida Ramazon oyida ancha narsani o‘rganib oldik. Hurmati baland olimlarimiz Shavvol oyining ro‘zasi haqida ham tushunchalar berdilar. Biz esa ushbu mo‘jaz mashqimizda namozimizdagi muhim nuqta – sajda haqida so‘z yuritib siz bilan imonlashmoqni niyat qildik.

Sajda bu – namoz o‘qiyotgan bandaning Alloh taologa eng yaqin bo‘lgan vaqti. Sajdaga borganda biz yerga yaqinlashgandek bo‘lsak-da, aslida Rabbimizning rahmatiga va mag‘firatiga yaqinlashgan bo‘lamiz. Allohning rahmati qamrab oluvchidir. Shu jihatdan, oldinroq aytganimizdek, namozdan asosiy maqsad ruhiyat bilan bog‘liq hodisa bo‘lsa-da, bundan insonning tanasining salomatligi uchun ham juda ko‘p foydalar bor. Hadislarda “Namoz – barcha xastaliklar davosidir”; “Banda sajdaga borgan vaqtida Allohga eng yaqin kelgan bo‘ladi”, deyilgan.

Qur’oni karimda sajda haqida: “Ey imon keltirganlar! Ruku’ qilingiz, sajda qilingiz va Rabbingizga ibodat qilib ezgu ish qilingiz – shoyadki najot topsangiz!” (Haj surasining 77-oyati). “...Bas, kimki Parvardigori bilan muloqotda bo‘lishdan umidvor bo‘lsa, u holda ezgu amal qilsin va Parvardigoriga ibodat qilishda hech kimni (Unga) sherik qilmasin!” (Kahf surasining 110-oyati), deb marhamat qilingan.

Sajdaga beparvo bo‘lmaslikning qanchalik muhim ekani hadisi sharifda quyidagicha ta’kidlangan: “Alloh taolo bandaning ruku va sajdasi komil bo‘lmagan namoziga boqmaydi” (Imom Ahmad rivoyati). “Agar inson namozining ruku va sajdasini joyiga keltirsa, namoz o‘sha odamga: “Sen meni asraganing kabi Alloh ham seni asrasin!”, deydi. Keyin namoz yuqoriga olib chiqib ketiladi (qabul bo‘ladi). Agar odam namozda ruku va sajdani joy qo‘ya olmasa, namoz unga: “Sen meni vayron qilganing kabi Alloh ham seni vayron qilsin”, deydi. Keyin namoz lattaga o‘xshatib g‘ijimlanib o‘sha odamning betiga qarab otib yuboriladi”. Payg‘ambar sollallohu alayhi  vasallam: “Ruku va sajdani mukammal qiling. Eng bemaza o‘g‘ri bu – o‘zining namoziga o‘g‘rilik qiladigan o‘g‘ridir”, dedilar. Sahobalar: “Yo Allohning Rasuli namozdan nimani o‘g‘irlash mumkin?”, deb so‘radilar. Rasuli Akram: “Qachonki odam namoz o‘qiganda ruku va sajdasini o‘rniga keltirmasa, ana o‘sha uning o‘g‘irligi bo‘ladi”, dedilar.

Inson sajdaga borgan vaqtida xavotir va siqilishlardan yengil tortib tinchlanadi. Shu holatida  xotirjamlik va osoyishtalikni his qiladi.  Sajda – insonning miyasi yuragidan pastga keladigan ajoyib holati. Shu vaziyatda miyaga qon va kislorod odatdagidan ko‘proq kelib, miya zaruriy moddalar bilan to‘yinadi. Natijada xotira, ko‘rish va eshitish qobiliyati kuchayadi hamda boshqa qobiliyatlar eshigi ochiladi. Har doim namoz o‘qib yurgan kishilarning irodasi mustahkam bo‘ladi. Ularning ruhiy kasalliklarga va bosh og‘riqlariga qarshi immuniteti kuchli bo‘ladi. Sajdaga borish bo‘yin mushaklari uchun yoqimli va foydali mashq hisoblanadi. Siz sajda hrlatida, ayniqsa, sajdadan bosh ko‘targanda bo‘yin mushaklaringizning zo‘riqqandek bo‘lganini his qilasiz. Namozxonlar bo‘yin qismidagi mialgiya (mushaklar uyushishi) yoki bo‘yin spondilezasidan (suyaklarning noto‘g‘ri rivojlanishi) kamroq aziyat chekadi. Chunki namozdagi doimiy mashqlar natijasida bo‘yin mushaklari kuchli va quvvatli bo‘ladi.

Sajdaga borish va undan turish beldagi mushaklarni ham mustahkam qiladi. Shu boisdan muttasil namoz o‘qib yuradigan kishilarda bel og‘rig‘i boshqalarga nisbatan kamroq uchraydi.

Sajda – insonning tanasida paydo bo‘ladigan elektromagnit nurlanishni kamaytiruvchi juda yaxshi vosita. Olimlar yerning tortish kuchi inson sajdaga borgan vaqtda uning tanasidagi jamiki nur va to‘lqinlarni tortib olishini aniqladi. Musulmonlar bir kungi namozlarida 64 marta sajdaga boradi. Buning har biri ularga xursandchilik, salomatlik, xotirjamlik, eng muhimi, Alloh taologa  yaqinlik tuyg‘usini baxshida etadi.

Donishmand oqsoqollardan biri masjidga har safar namozga kelganda boshqa-boshqa yerga o‘tirar edi. U kishidan hadeb joyini almashtiraverishining sababini so‘rashganida, “Qiyomatda boshim sajdaga tekkan joylar guvohlik berganda ular ko‘proq bo‘lsin degan umidda shundaY qilyapman”, deb javob bergan edi (Alloh taolo rahmatiga olgan bo‘lsin). Uning ana shu javobining o‘zi ham sajda qilishning foydasi juda katta ekaniga dalolat qiladi.

Buyuk Rabbimiz barchamizning manglayimizni sajda nurlari bilan munavvar qilib, imonu ixlos ila qilgan sajdalarimiz sharofatidan ikki dunyomizni obod aylasin.

Damin JUMAQUL