Sayt test holatida ishlamoqda!
18 May, 2025   |   20 Zulqa`da, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:25
Quyosh
05:02
Peshin
12:24
Asr
17:26
Shom
19:41
Xufton
21:11
Bismillah
18 May, 2025, 20 Zulqa`da, 1446

Insonning yomonidan shayton ham qochadi

23.06.2017   6710   2 min.
Insonning yomonidan shayton ham qochadi

Ba’zi  insonlar fasod ishlarda, buzg‘unchilikda, havoyi nafsiga ergashib shaytonga ham zalolat etar ekan. Ya’ni, uni dovdiratib qo‘yarkan.

Bu borada Hazrati Alisher Navoiy bobomizning quydagi baytlari misol bo‘la oladi.

Yomonni, demaki, izlol etar ekan shayton,

Degil: fasodda mundin yetar zalolat anga.

Ma’nosi: Yomon kishini shayton adashtirib zalolatga solar ekan, gumroh qilar ekan dema, aksincha, buzg‘unchilikda yomon kimsadan shaytonga zalolat yetdi. Hazrat Navoiyning bu bayti Alloh subhanahu va taoloning kalomidagi ushbu oyatga muvofiq.

“So‘ng u (Fir’avn) (xalqini va sehrgarlarni) to‘pladi va (ularga) hayqirdi: “Men sizlarni eng oliy rabbingizman!” – dedi” (Noziot surasining 24-oyati).

Fir’avn bu gapidan qirq yil oldin ham a’yonlariga: “Men sizlar uchun o‘zimdan boshqa iloh borligini bilmasman” degan edi” (Qasas surasining 38-oyati). Yana Shuaro surasining 28-oyatida ham Shayton shayton bo‘la turib ilohlik da’vosini qilgani yo‘q. Ammo inson inson bo‘la turib xudolikka da’vo qildi. Iblis bundan uzoq turdi, hatto iymon ahliga qarshi jangga kirgan kufr toifasiga qarab: “Men sizlardan bezorman... va men Allohda qo‘rqurman, chunki Alloh jazosi o‘ta shiddatli zotdir”, dedi  (Anfol surasining 48-oyati).

Bundan anglash mumkinki. Shayton o‘ziga tegishli bo‘lmagan bir martabani davo qilmadi. Ammo yuqoridagi oyatning mazmunidan ko‘rinib turibdiki, Fir’avnning so‘zini shayton eshitib, necha farsang uzoqlikki qochib ketgani ayrim rivoyatlarda keltirilgan.

Ha darhaqiqat, inson fasodda shaytondan ham o‘tadi, uni gumroh qilib qo‘yadigan darajaga yetadi. Ammo bu so‘zlar shayton haqida ijobiy fikr bildirish uchun emas, balki insonlarni fasoddan ogohlantirish uchun, xolos.

“Ruhul bayon” kitobida aytiladiki: “Iblis xudolikni da’vo qilmagan bo‘lsa ham la’natlandi, Fir’avn va unga o‘xshaganlar esa xudolikni da’vo qilsa ham na tayin jihatidan, na tahsin jihatidan iblisdek la’natlanmadi”. Buning hikmati nima? deydigan bo‘lsangiz, bu savolga javoban aytiladiki: “Chunki iblisning niyati insonlarning niyatidan yomonroqdir”. Ha, insonlarning yomonidan, odam qiyofasidagi shaytonlarning xiyla-makridan Alloh subhanahu va taoloning O‘zi asrasin.

Abduqodir USMONOV,

Marhamat tumanidagi  “Sulaymon Sirli” jome masjidi imom-xatibi

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Allohning yordami yaqin

16.05.2025   3563   3 min.
Allohning yordami yaqin

Ibn Javziy rahimahulloh aytadi: “Bir ajoyib holat haqida fikr yuritdim: ba’zida mo‘minning boshiga bir ish tushsa, u astoydil duo qiladi, ammo duolarining ijobati ko‘rinmaydi. Umidsizlikka tushay deganda, uning qalbiga qaraladi. Agarda u Allohning fazlidan umidini uzmagani holda taqdiriga rozi bo‘lsa, duoning ijobati tezlashadi. Bu ma’nolar Alloh taolo nozil qilgan oyati karimada o‘z ifodasini topgan: «...Hatto Payg‘ambar va iymonli kishilar: “Allohning yordami qachon (kelar ekan)?» degan edilar. Ogoh bo‘lingki, Allohning yordami (hamisha) yaqindir”»[1].

Shunday holat Ya’qub alayhissalom bilan ham bo‘lgan. U zotning o‘g‘illari Yusuf alayhissalom dom-daraksiz yo‘qolib qolganida, kushoyish kelishidan noumid bo‘lmaganlar. Keyingi o‘g‘illari ham tortib olinganida, u zot Allohning fazlidan umidlarini uzmaganlari holda: «...Shoyadki, Alloh ularning (Yusuf, Binyamin va Misrda qolgan o‘g‘limning) barchalarini (bag‘rimga) qaytarsa...»[2], deganlar.

“Duoyimning ijobat bo‘lish muddati uzayib ketdi”, deb qayg‘urmang. Alloh taolo sizning tazarruingiz, yalinib-yolvorishlaringizni ko‘rishni iroda qilmoqda. Sizni qilgan sabringizga ajr ila mukofotlamoqchi. Siz shayton bilan jang qilishingiz uchun ham duoyingizning ijobatini kechiktirish ila sizni sinayapti.

Gohida Alloh taolo sizning aziymat, qat’iyatingiz naqadar quvvatli ekani va baloga qanchalik sabrli ekaningizni ko‘rish uchun ham dard berib imtihon qiladi. Agar sabr qila olsangiz, demak, siz itoatkor bandalar safidasiz. Bordi-yu, irodasizlik qilsangiz, ziyonkorlardan bo‘lasiz. Sabrdan keyin faqat va faqat yechim, yorug‘ kunlar bor.

Aliy ibn Abu Tolib roziyallohu  anhu: “Sabr qilsang, ajrga ega bo‘lasan, baribir yozilgani bo‘ladi. Sabrsizlik qilsang, gunohkor bo‘lib qolasan, baribir yozilgani bo‘ladi”, deganlar.

Shoir aytadi:

Baloyu imtihon kelsa, alarga har on rizo ko‘rsat,
Sinov bergan sihatni ham O‘zi bergay aniq, albat.
Bandasiga ne hukm etsa, hikmati bor, itoat qil,
Bitganidan qutulmoqlik chorasizdir, bil, ey g‘ofil!
Noumidlik xanjarini ko‘kragingga urma ammo,
Ki Allohning qudratila yechilgaydir har muammo.

 Allohdan umidingizni uzmang. Sinovlarga sabr qiling, shundagina ulkan ajrlarni qo‘lga kiritasiz. Fazl ibn Sahl aytadi: “Kasalliklarda ne’matlar bor”. Bu borada quyidagilarga e’tiborli bo‘ling:

– gunohlardan tozalash;
– savobni qo‘lga kiritish;
– g‘aflatdan uyg‘onish;
– sog‘lik ne’matini eslab qo‘yish;
– tavbaga shoshilish.

Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.


[1]  Baqara surasi, 214-oyat.
[2]  Yusuf surasi, 83-oyat.