“Agar Alloh bu ummatni azoblashni hohlaganida edi. Ularga Ramazon oyi va Ixlos surasini ato qilmas edi.”( Hazrati Ali r.a)
Ramazon mehru-muruvvat, xayr-u saxovat oyi. Ramazon qalb, ruh va jasadimiz poklanadigan oy. Ramazon oyi duolarimiz ijobat bo‘ladigan, qadr kechasi, taroveh namozlariyu xatmi Qur’onlar barakasi, ro‘zadorni iftorlantirishning savobidan bahramand bo‘ladigan, xayrli amallarimiz uchun savoblar, ajrlar ko‘paytirib beriladigan, fazilatli, barokatli oy. Zero, Payg‘ambarimiz (sallallohu alayhi va sallam) “Agar ummatim Ramazon oyida ular uchun qancha fazilatlar borligini bilganlarida edi, yilning hammasini Ramazon bo‘lishini hoxlar edilar”, - deganlar. Ramazon oyida avvalo qalbni poklash, agar bir-biri bilan xusumatlashgan bo‘lsa, gina va xusumatlarni unutib bir-biri bilan yarashish, qo‘ni-qo‘shni mahallada, qarindoshlar orasida yordamga muxtojlarga muruvvat ko‘rsatish, yordam qo‘lini uzatish, qarindoshlarga siylai rahm qilish, bemorlarni ziyorat qilish, yetimlar boshini silash, yolg‘iz keksalar, nogironlar holidan xabar olish, savobli ishlarga shoshilishligu, barcha gunoh ishlardan o‘zini tiyish, birovning diliga ozor yetkazib qo‘yishdan, birovning haqqiga tajovvuz qilishdan saqlanishlikka bu ishlarni amlga oshirishlik bilan bo‘ladi. Bir oylik ertayu-kech qilinayotgan anna shunday qizg‘in ibodatlarga mukofoto‘laroq gunohlarimiz mag‘firat qilinadi, aybu nuqsonlarimiz kechiriladi. Shuning uchun bu oyning avali rahmat, o‘rtasi mag‘firat, nihoyasi do‘zaxdan najotdir.
Ramazon oyi poklanish oyi ekan, avvalo qalbimizni poklaylik. Agar qalbimiz pok bo‘lsa, boshqa a’zolarning gunoh qilishiga imkon bermaydi. Chunki, qalbi pokiza odamdan doimo yaxshilik umid qilinadi. Ramazon oyi yil ichidagi eng afzal oy hisoblanadi. Uning fazli haqida ko‘plab hadisi shariflar ulug‘ ulamolarimizning so‘zlari, madhlari, she’rlar aytilgan, kitoblar bitilgan. Lekin bu haqidagi ta’riflarning gultoji Robbil Olamiynning O‘z kalomida aytgan madhidir. Bu madh turli oyatlarda kelgan. Ushbu oyatdagi ta’rif Ramazoni sharifning eng ulkan fazilatlari haqidadir. Ya’ni: Baqara surasining 185-oyatida: “Ramazon oyiki, unda odamlarga hidoyat hamda hidoyatu furqondan iborat ochiq bayonotlar bo‘lib, Qur’on tushurilgandir. Sizdankim bu oyda hozir bo‘lsa, ro‘zasini tutsin. Kim bemor yoki safarda bo‘lsa, bas, sanog‘i boshqa kunlardan. Alloh sizlarga yengillikni xohlaydi va sizlarga qiyinlikni xohlamas. Sanog‘ini mukammal qilishingiz va sizni hidoyatga boshlagan Allohni ulug‘lashingiz uchun. Shoyadki, shukr qilsalaringiz”.
Hazrati Mavlono Zulfiqor Ahmad Naqshbandiy hafizahulloh aytadilar: “Ro‘za Alloh taolo bilan banda o‘rtasidagi bir maxfiy ahdlashuvdir. Alloh taolo hadisi qudsiyda: “Ro‘za men uchundir. Uning mukofotini O‘zim beraman” deydi. Chunonchi, boshqa har turli ibodatning savobini farishtalar yozadilar. Magar, ro‘za borasida farishtalar “Bu banda ro‘za tutdi” deb yozadilar, xolos. Unga beriladigan savob va mukofotni qiyomat kuni Alloh taoloning O‘zi beradi.
Bunda bir nozik jihat bor, uni yaxshilab tushunib olaylik, har bir beruvchi o‘zining darajasiga ko‘ra beradi. Faraz qilaylik, biror tilanchi kelib mendan so‘rasa, men o‘zimning holatimga muvofiq, unga bir so‘m berib yuboraman. Agar ayni shu tilanchi biror mulkdor odamdan so‘rasa, u bir so‘m berishga uyaladi. Ehtimol, u unga ming so‘m berib yuborishi mumkin. Agar ayni shutilanchi biror mamlakatning podshohidan borib so‘rasa, u ming so‘m berishga uyaladi. U unga yuzming so‘m berib yuboradi, balki million so‘m berib yuborar. Undan kam bermaydi. Dunyoning buyuk shaxslari o‘zlarining darajasi va holatiga ko‘ra berganlarida, bu o‘rinda shuni anglab olish lozimki, Alloh taolo ham qiyomat kuni ro‘za ibodatiga savob berganda, O‘zining buyukligiga muvofiq beradi.
Alloh taolo barchamizni Ramazon savoblaridan bahramand aylasin.
“Jo‘ybori Kalon” ayol-qizlar o‘rta maxsus islom bilim
yurti mudarrisasi Husnigul Halimova
Bismillahir Rohmanir Rohiym
ismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
Qavming yangi musulmon bo‘lmaganida...
Oisha onamiz roziyallohu anho Nabiy sollallohu alayhi vasallamdan Hijri Ismoil haqida so‘radilar:
- Ey Allohning Rasuli! U ham Ka’badanmi?
- Ha, u ham Ka’badan!
- Nima uchun uni Ka’baning ichiga kiritishmagan?
- Chunki o‘shanda qavmingning nafaqasi yetmay qolgan!
- Nega Ka’baning eshigi baland qurilgan?
- Qavming o‘zi istaganiga Ka’baga kirishga ruxsat berib, istamaganiga ruxsat bermaslik uchun! So‘ngra Nabiy sollallohu alayhi vasallam yana dedilar:
Agar qavming yangi musulmon bo‘lmaganida va ularning qalbi inkor qilishidan qo‘rqmaganimda, Ka’bani buzishga amr qilar va undan chiqarilgan narsalarni yana uning ichiga kiritib, boshqatdan qurar edim. Uni yerga barobar etib, ikki eshik qilardim. Biri sharqiy tomonida, ikkinchisi g‘arbiy tomonida. Uni Ibrohim alayhissalomning poydevoriga yetkazardim!
Abdulloh ibn Zubayr roziyallohu anhumo Hijozda hukmronlikni qo‘lga kiritgach, xolasi Oisha onamiz unga yuqoridagi hadisni aytib berdilar. U Ka’bani buzib Ibrohim alayhissalomning davridagidek qilib qurdi. So‘ngra Hajjoj Abdulloh ibn Zubayrni qatl etgach, Ka’bani buzib, yana Quraysh mushriklari davridagidek qilib qurdi.
Abbosiylardan Abu Ja’far Mansur xalifa bo‘lgach, Ka’bani buzib, yana Ibrohim alayhissalom davridagidek qilib qurmoqchi bo‘ldi. Bu to‘g‘risida imom Molik rohimahulloh bilan maslahat qildi. Imom Molik rohimahulloh unga dedilar:
- Menimcha, uni hozirgi holida qoldirganing yaxshi. Yo‘qsa, Ka’ba podshohlar o‘rtasida o‘yinga aylanadi!
Bizga kerakli nuqta Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning «Qavming yangi musulmon bo‘lmaganida edi...» degan gaplaridir!
Nabiy sollallohu alayhi vasallam Oisha onamizga bugungi Ka’bani Ibrohim alayhissalom davridagi Ka’ba emasligini, uni buzishni, Ibrohim alayhissalom qanday qurgan bo‘lsalar, shunday qilib qayta qurishni istayotganlarini aytyaptilar. Ammo Fathdan so‘ng islomga yangi kirgan qurayshliklarning iymonidan xavfsirayaptilar. Bu u zotning chiroyli siyosatlarini, foyda bilan zararning rioyasini qilganlarini anglatadi!
Islomda zararni daf qilish foyda keltirishdan oldinda turadi. Masalan, bir to‘g‘ri ish bor. Ammo uni qilsangiz, ortidan zarar keladi. Yaxshisi, uni qilmasligingiz kerak. Ana shu narsa muhim bir hayot darsidir!
Gohida bir qizni boshqa bir munosib bo‘lmagan kishiga turmushga berib zulm qilib qo‘yamiz. U qizimiz turmush o‘rtog‘i bilan yashay olmaydi. Undan ajralishga harakat qiladi. Bu unga foydali bo‘lib ko‘rinadi. Ammo bu ajralishdan o‘rtadagi farzandlar uvol bo‘lishi mumkin. Ona farzandlarini o‘zi bilan olib keta olmaydi yoki ularni tashlab ham keta olmaydi. Ana shunaqa paytda savob umidida uni sabrga chaqiriladi, ajralishga undalmaydi. Chunki ajralishda bir kishiga manfaat, ammo bir necha kishiga zarar bor!
Hayotdagi barcha ishlarni shunga qiyos qiling. Hayotda hamma narsa bir xil emas. Bir narsa ziyoda bo‘ladi, yana bir narsa ikkita narsaga teng bo‘ladi. Bu hayot chigal. Bunda har qanday oqning ichida qora bor. Har qanday qoraning ichida esa oq bor. Oqil inson o‘zidagi ko‘p oqni saqlab qolish uchun ozgina qorani qabul qiladi.
Umar roziyallohu anhu ajoyib gap aytganlar: «Yomondan yaxshini ajratib olgan inson ziyrak emas, ikkita yomondan yaxshisini ajratib olgan inson ziyrakdir».
Hayot bizni gohida ikkita achchiq narsadan birini tanlashga majbur qiladi. Zakiy inson to‘g‘ri amalda bo‘lgan, yaqinlashib yurgan va foyda bilan zarar o‘rtasini solishtira oladigan kishidir. Haq deb hamma narsa aytilavermaydi!
«Nabaviy tarbiya» kitobi asosida tayyorlandi