Islom shariati odam o'ldirishni qattiq qoralab harom qilgan va gunohi kabiralar qatoriga qo'shgan. Alloh kalomida marhamat qiladi :
{... وَمَا كَانَ لِمُؤۡمِنٍ أَن يَقۡتُلَ مُؤۡمِنًا إِلَّا خَطَـٔٗاۚ}
"Mo'min mo'minni o'ldirmas. Magar bilmasdan qilishi mumkin...." (Niso surasi 92-oyat)
{ وَمَن يَقۡتُلۡ مُؤۡمِنٗا مُّتَعَمِّدٗا فَجَزَآؤُهُۥ جَهَنَّمُ خَٰلِدٗا فِيهَا وَغَضِبَ ٱللَّهُ عَلَيۡهِ وَلَعَنَهُۥ وَأَعَدَّ لَهُۥ عَذَابًا عَظِيمٗا }
"Kim bir mo'minni qasddan o'ldirsa, uning jazosi jahannamdir. Unda abadiy qolur. Unga Allohning g'azabi va la'nati yog'ilur. Va Alloh unga ulkan azobni tayyorlagandir." (Niso surasi 93-oyat)
Mo'min kishini qasddan o'ldirish shunchalik katta jinoyat va gunohki, uni qul ozod qilish bilan ham, xun to'lash bilan ham yuvib bo'lmaydi. Mo'min mo'minni qasddan o'ldirishi bir beayb jonga qo'shib, iymondek ulug' ne'mat tufayli vujudga kelgan aqida qardoshligini ham o'ldirishdir. Shuning uchun ham qisqagina bir oyatda bu jinoyatchiga boshqa hech kimga tayin qilinmagan oliy jazolar–jahannamda abadiy qolish, Allohning g'azabiga va la'natiga duchor bo'lish va u zot tayyorlab qo'ygan ulkan azob va'da qilinmoqda. Payg'ambarimiz (s. a. v.) o'z hadislaridan birida: «Bir musulmonning o'ldirilishi Allohning huzurida dunyoning zavolidan ham og'irroqdir», deganlar. Mazkur jazolar qasddan mo'min odamni o'ldirganning oxiratidagi jazosidir. Ammo boshqa oyat va hadislardan kelib chiqib, unga bu dunyoda ham ma'lum jazolar belgilangan.
Ular xohlasalar, qotildan qasos olish maqsadida uni o'ldirishni talab qiladilar, xohlasalar kechib yuboradilar yoki xohlasalar kuchaytirilgan xun oladilar. Kuchaytirilgan xun esa, o'ttizta hiqqa, o'ttizta jazu'a va qirqta xalufa tuyalardan iborat.
Bu jazolar dunyodagi o'tkinchi jazolalardir. Lekin oxiratdagi jahannamda tayyorlab qo'yilgan jazolar muqarrardir va abadiy jazoga hukm qilingandirlar.
Muoviya roziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytdilar: «Alloh barcha gunohlarni kechirishi mumkin, ammo bir kishi kofir holida o'lgan bo'lsa, yoki bir kishi mo'minni qasddan o'ldirsa, bu gunohlarni kechirmaydi» (Nasoiy, Hokim rivoyati).
Rivoyat qilinishicha, «Kimki bir mo'minning qatl etilishiga yarimta so'z bilan yordam bersa, ikki ko'zi orasiga «Alloh rahmatidan noumid» deb yozilgan holida Allohga yo'liqadi».
Demak mo'min banda ikki dunyoning saodatiga erishmog'i uchun doimo Allohning buyruqlariga itoat qilishi kerak. Shaytonning hiylasiga uchib turli buzg'unchilarning fitnasiga aldanmasligi kerak. Alloh rahmli va mehribon Zotdir!
Sherov Shuhrat
Mir Arab oliy madrasasi 3-bosqich talabasi
Bugungi kunda “jihod” so‘zi atrofida turli noto‘g‘ri tushunchalar tarqalmoqda. Ayrimlar uni g‘arazli maqsadlarda talqin qilib, yoshlarimizni aldashga, to‘g‘ri yo‘ldan og‘dirishga harakat qilmoqda. Shuning uchun ham biz haqiqiy jihod nima ekanini bilishimiz, uning tarixiy va shariatdagi o‘rnini to‘g‘ri anglashimiz juda muhimdir.
Jihod bu – ijtimoiy tarmoqlarda keng tarqalayotgan ba’zi bir “da’vatchilar” da’vo qilayotganidek islomni kuch bilan yoyish, qurol yordamida tarqatish vositasi emas. Aksincha, dushmanlikni ketkazish, zulmni bartaraf etish va zaiflarni himoya qilish yo‘lidir.
Tarixdan ma’lumki, Nabiy sollallohu alayhi vasallam sahobalarni iloji boricha qo‘lni tiyishga va mushriklarni kechirishga chaqirar edilar. Hatto o‘zini himoya qilish uchun ham kofirlarga qarshi jang qilishga ruxsat yo‘q edi. Alloh taolo: “O‘zlariga qarshi urush ochilganlarga zulm qilingani uchun ularga (urush uchun) izn berildi. Alloh ularga nusrat berishga o‘ta qodirdir” (Haj 39) oyatini nozil qildi va bu musulmonlar uchun kofirlarga qarshi urush qilishga izn beruvchi birinchi oyat bo‘ldi. E’tibor bering! Alloh taolo “O‘zlariga qarshi urush ochilganlarga zulm qilingani uchun…” demoqda. Demak, Quraysh kofirlari Nabiy sollallohu alayhi vasallamga va u zotning sahobai kiromlariga istaganlaricha ozor berishgan, zulm qilishgan va musulmonlarga qarshi urush ochishgan. Va nihoyat mazkur oyat karima bilan musulmonlarga mazlum bo‘lganlari, azob-uqubatga qolganlari uchun kofirlarga qarshi urush qilishga ruxsat berilgan.
Shuni ham ta’kidlash joizki, jihod – hech qachon hukumat barpo qilish yoki yo‘q joydan qo‘zg‘olon ko‘tarish uchun joriy etilmagan.
Bugungi tinchlik va musulmonlar ibodatlarini emin-erkin bajarayotgan zamonda ijtimoiy tarmoqlar orqali jihod oyatlaridan o‘z manfaatlari yo‘lida foydalanishmoqda.
Qur’oni karimda jihod va qitoldan ko‘ra juda ko‘p uchraydigan va takror-takror keladigan “afv”, “kechirim”, “lutf”, “adolat” kabi so‘zlarni ham borligini unutmang! Yoshlarning umrini xazon qilmang! .
Demak, jihod – bu qurol yordamida islomni tarqatish yoki notinchlik chiqarish emas, nafsga qarshi kurashishdir. Bugun tinchlik hukm surayotgan yurtimizda asosiy jihod – ilm olish, yaxshilikka da’vat qilish, yomonlikdan qaytarish va nafsni isloh qilishdir.
Haqiqiy najot – birlikda, tinchlikda va to‘g‘ri aqidadadir.
Alimardon Karomatov,
Xoja Buxoriy o‘rta maxsus islom ta’lim muassasasi
Matbuot kotibi