Sayt test holatida ishlamoqda!
23 Yanvar, 2025   |   23 Rajab, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:20
Quyosh
07:42
Peshin
12:40
Asr
15:47
Shom
17:31
Xufton
18:48
Bismillah
23 Yanvar, 2025, 23 Rajab, 1446

Sevildingiz, siz ham seving!

23.05.2017   7552   14 min.
Sevildingiz, siz ham seving!

Agar kimdir  sizga muhabbat qo‘yganini bilsangiz unga befarq bo‘la olasizmi?

Agar u tun-u kun sizning baxtingiz haqida o‘ylagan bo‘lsachi?

Agar u so‘nggi nafasigacha sizni o‘ylab, sizga salomlar yo‘llagan bo‘lsachi?

Agar u sizni o‘ylab o‘zi yaxshi qo‘rgan narsalaridan voz kechgan bo‘lsachi?

Muhabbatini faqatgina bu dunyoda emas, oxiratda ham namoyon etishga tayyor bo‘lsachi?

Sizni bir bor bo‘sada ko‘rmasdan, sizni sog‘inib, sizga haris bo‘lib yashasachi?

Agar..?

 “Meni kim ham  bunchalik  sevardi?”, dersiz balki. Yoki meni “oshirib yuborgan”likda ayblarsiz? Ha, meni ehtirosarga berigan, hayolparast deyishingiz ham mumkin... Lekin unday emas! Aslo! Xulosaga shoshilmang. Meni tinglang! Sizni shunday, balki bundan-da ortiqroq sevadigan kishini sizga tanitay. U zot butun olamlar uzra, jumladan siz uchun ham Rahmat bo‘lib kelgan – Muhammad mustafo sollallohu alayhi vasallamdirlar. Axir buning xabarini Olamlar Robbisi Alloh azza va jalla o‘z kalomida bayon etdi:

Biz seni olamlarga rahmat qilib yubordik. ( Anbiyo.107)

Siz esa o‘sha “olamlar”ning bir bo‘lagisiz.  

U zot sollallohu alayhi vasallamning sizga bo‘lgan muhabbatlarini nechog‘lik buyuk ekanini ham Alloh taolo aytib qo‘ydi:

Batahqiq, sizlarga o‘zingizdan bo‘lgan, sizning mashaqqat chekishingiz uning uchun og‘ir bo‘lgan, sizning saodat chekishingizga tashna, mo‘minlarga marhamatli, mehribon bo‘lgan Payg‘ambar keldi. ( Tavba.128)

Ha, dunyoda sizni  u zotchalik sevadigan, mehribon kishi bo‘lmagan va bo‘lmaydi ham. Alloh taolo bu muhhabatning ta’rifini qisqa va ravon qilib aytib o‘tdi. Endi buning isboti va ko‘rinishi qay tarzda ekanligini ul xazratning o‘zlaridan eshiting: 

Kunlarning birida  Rasululloh sollallohu alayhi vasallam yig‘ladilar. Buni ko‘rgan sahobalar: “Yo Rasululloh! Sizni nima yig‘latdi?”, deb so‘rashdi. U zot esa: “Birodarlarimni sog‘indim!”, deb javob berdilar. Sahobalar: “Bizlar birodarlaringiz emasmizmi, yo Rasululloh?”, deyishdi. Shunda ul Mahbub alayhis salom: “Yo‘q. Sizlar as'hoblarimsiz. Birodarlarim – mendan keyin keladilar, meni ko‘rmasdan turib menga iymon keltiradilar!”, dedilar. Ha, xursan bo‘lavering! Axir siz U zotni ko‘rmasdan turib iymon keltirdingiz-ku! Demak, ul Habib sizga mushfiq bo‘lganlar!

Abdulloh ibn Umar roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. U kishi aytadilar: “Bir kuni kechasi xufton namozini o‘qish uchun Rasululloh sollallohu alayhi vasallamni kutib o‘tirgan edik. U zot oldimizga kechaning uchdan biri o‘tganida yoki undan ham kechroq chiqdilar. U zotni ahllarida biror ish mashg‘ul qilganmidi yoki boshqami biz bilolmadik. U zot chiqqanlarida: “Sizlar g‘ayridinlar  kutmaydigan namozga intizor bo‘lib o‘tiribsiz. Agar ummatimga og‘irlik bo‘lmaganida edi, albatta ularga namozni mana shu vaqtda o‘qib berar edim”, dedilar. So‘ngra muazzinga buyurdilar u namozga iqoma aytdi va namozni o‘qib berdilar”. (Imom Muslim rivoyati.)

U zotning sizga bo‘lgan muhabbatlarini ko‘ryapsizmi!  

“Dunyoyingizdan menga uchta narsa yoqdi: Ayollar, xushbo‘ylik va namozdagi halovat”, deganlar U zot alayhis salom. Mana shu halovatni yanada ziyoda tuyishni istasalar-da, lekin sizga mashaqqat bo‘lishini istamadilar. “Agar ummatimga og‘irlik   bo‘lmaganida edi..!”

Bunday marhamat Ul xazratning hayotlarida ko‘p uchraydi.

Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Agar ummatimga yoki insolarga mashaqqat bo‘lishini o‘ylamaganimda, ularni har namozda misvok tutishga buyurardim”, dedilar.  (Imom Buxoriy rivoyati.)

U zotning bu so‘zlarini yengil sanamang. Axir Nabiy alayhis salom shunchalik yaxshi ko‘rganlaridan, xatto o‘lim to‘shagida ham misvok ishlatganlar. Oisha onamiz roziyallohu anho aytadilar: “Nabiy alayhis salom fanodan baqoga rihlat qilar chog‘larida men yonlarida edim. Shu payt Abdurrahmon ibn Abu Bakr qo‘lida misvok bilan  kirib keldi. Nabiy alayhissalom misvokka qaradilar. Ahvollari og‘irligidan uni so‘rashga kuchlari yetmasdi. Men istaklarini tushunib, misvokni oldimda ul zotning og‘izlariga soldim. U qattiqlik qildi. Shunda men uni og‘izlaridan oldimda o‘z tishlarim bilan yumshatib, qayta Rasulullohning og‘izlariga soldim. U zot alayhis salomning og‘izlariga oxirgi kirgan narsa mening so‘lagim bo‘di. O‘limlari oldidan u zot bilan mening so‘lagimning jamlanishi, men uchun Allohning fazli edi!”

Endi-chi, endi Rasululloh sollallohu alayhi vasallam sizning mashaqqat chekib, malollanishingizdan qanchalar hazir bo‘lganlarini his qilgandirsiz?! Bildingizmi, siz ana shunday Habib zotga mahbub bo‘lgan ummatsiz! Mana, u zotning haqqingizga qilgan yana bir duolari:

Sa’a ibn Abu Vaqqos roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: Kunlarning birida Rasululloh sollallohu alayhi vasallam tepalikdan kelayotgan edilar. Bani Muoviya masjidi yonidan o‘tayotganlarida unga kirdilar va ikki rakat namoz o‘qidilar. Biz ham u zot bilan birga  o‘qidik. So‘ng uzoq duo qildilar. Keyin u zot sollallohu alayhi vasallam  bizga yuzlandilar va: “Robbimdan uchta narsa so‘radim, iktasini Berdi, bittasini man’ Qildi: Robbimdan ummatimni qahatchilik bilan halok  qilmasligini so‘radim, uni menga Berdi. Va Undan ummatimni toshqin bilan g‘arq qilmasligini so‘radim, uni ham Berdi. Yana Undan, ummatim orasida o‘zaro adovat bo‘masligni so‘ragan edim, uni mendan man’ Qildi”, dedilar ”. (Imom Muslim rivoyati.)

Yo Rasululloh! Qaynab chiqayotgan bu muhabbatning chashmasi qayer?! Ota-onaning mehriga to‘yib ulg‘aygan butun bashariyatning ko‘ksini yorib ham bu muhabbatning mislini topib bo‘lmaydi-ya!

 Ul zot alayhis salom sizning tashvishingizni besh kunlik o‘tginchi dunyonig o‘zidagina qilmadilar. Balki, ul Mustafo sizning abadiy hayotingiz – oxirat uchun ham sizga bo‘lgan muhabbatlaridan ulush qoldirdilar:

Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:  “Rasululloh sollaollohu alayhi vasallam: “Har bir Nabiyning u bilan so‘rasa ijobat bo‘ladigan duosi bor. Men o‘sha duoyimni oxiratda ummatimni shafoat qilish uchun saqlab qo‘ydim”. dedilar”. (Imom Buxoriy rivoyati.)

 Yana bir hadisda shunday deyiladi:  

Abdulloh ibn Amr ibn Os roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: “Nabiy sollallohu alayhi vasallam Alloh taoloning Ibrohim alayhis salom haqidagi Ey Robbim, albatta u(sanam)lar odamlardan ko‘pini adashtirdilar. Bas, kim menga ergashsa, u mendandir.” oyatini va Iso alayhissalom “Agar ularni azoblaydigan bo‘lsang, bas, albatta, ular Sening bandalaring. Agar ularni mag‘firat qiladigan bo‘lsang, bas, albatta, Sening O‘zing g‘olib va Hikmatli Zotdirsan.”, degan so‘zi haqidagi  oyatini tilovat qildilar va ikki qo‘llarini ko‘tardilab: “Yo Alloh! Ummatim, ummatim!”, dedilar va yig‘ladilar!” Shunda Alloh azza va jalla aytdi: “Ey Jabroil! Muhammadga bor, holbuki Robbing  biluvchiroqdir, undan, seni nima yig‘latdi, deb so‘ra”, deb amr qildi. Bas, Jabroil alayhissalom u zotning oldigi kelib so‘radi va Alloh taologa u zotning aytgan gaplari xabarini berdi. Holbuki, U bilivchiroqdir. Alloh taolo esa: “Ey Jabroil! Muhammadga bor va unga, albatta seni ummating borasida rozi qilurmiz”- deb ayt, dedi”. Imom Muslim rivoyati.         

Abu Dovudning boshqa bir rivoyatida bu voqea kusuf namozida bo‘lgani va  u zot sajdalarining oxirida “uff, uff” deb puflab, ketidan shunday duo qilganlari rivoyat qilinadi: “Ey Robbim! Men ular orasida ekanman, ularni azoblamaslikka va’da bermabmiding?! Ey Robbim! Istig‘for aytib tursalar, ularni azoblamaslikka va’da bermabmiding?!”.

Ana endi ayting, bundan ko‘ra mukammalroq, bundan ko‘ra go‘zalroq muhabbat bo‘lishi mumkinmi?! Dunyodagi mehrni bir yerga to‘plab, u zotning mehrlarichalik taftni tuyish mumkinmi?! Dunyodagi halovatlardan siz uchun kechsa, oxiratda sizning najotingiz g‘amida yelsa, yugursa! Fanoda ham baqoda ham “ummatim! ummatim!” , deya tashvish cheksa..!

Bor-budimiz sizga fido bo‘lsin,  yo Rasululloh!

Anas roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: “Muhammad sollallohu alayhi vasallam: “Qiyomat bo‘lganida, butun olamon bir-birlariga aralashib ketib, hayajonda bo‘ladilar. Ular Odamning alayhissalomning oldilariga kelib: “Bizlar uchun Robingizdan shafoat so‘rang!”, deyishadi. U zot: “Men haqli emasman, sizlar Ibrohimdan (alayhissalom) so‘ranglar, u Rahmon Zotning xalilidir (do‘sti)!”, deydilar. Insonlar Ibrohim alayhissalom oldilariga kelishadi. U zot ham: “Men haqli emasman, sizlar Musoning (alayhissalom) oldiga boringlar, chunki, u kalimullohdir (Alloh taolo bilan bevosita gaplashgan payg‘ambar), deb aytadilar. Insonlar Muso (alayhissalom) oldilariga kelishganida, u zot ham xuddi shunday javob beradilar va “Sizlar Isoning oldiga boringlar, chunki, u Alloh puflagan ruhi va kalimasidir”, deydilar. Keyin insonlar  Iso alayhissalom oldilariga kelishadi, u zot ham “Men shafoat so‘rashga haqli emasman, sizlar Muhammadning sollallohu alayhi vasallam  oldiga boringlar”, deydilar. Insonlar mening oldimga kelib so‘rashadi. Shunda men: “Men sizlarni shafoat qilaman”, deyman. So‘ngra Robbimdan izn so‘rayman, Robbimdan menga izn beriladi va Ul zot menga, men Ul zotni maqtaydigan maqtovli so‘zlarni ilhom qiladi. Lekin u qanday maqtovli so‘zlar ekanini hozir bilmayman. So‘ngra men o‘sha maqtovli so‘zlar bilan Ul zotni maqtayman va sajda qilaman. Shunda menga: “Ey Muhammad, boshingni ko‘tar, aytgin, seni tinglayman, so‘ra, beraman, shafoat talab qil, shafoat qilishinga ruxsat beraman”, deyiladi. Men: “Ummatim, ummatim!”, deyman. Keyin menga: “Bor, qalbida arpa donichalik iymoni bo‘lgan kishilarni jahannamdan chiqar”, deyiladi. Borib, (aytilgan narsalarni) bajaraman. So‘ngra yana qaytaman va o‘sha maqtovli so‘zlar bilan Ul zotni maqtayman va sajda qilaman. Shunda menga: “Ey Muhammad, boshingni ko‘tar, aytgin, seni tinglayman, so‘ra, beraman, shafoat talab qil, shafoat qilishinga ruxsat beraman”, deyiladi. Men yana: “Ummatim, ummatim!”, deyman. Keyin menga: “Bor, jahannamdan qalbida zarra (yoki xantal) miqdorichalik  iymoni bo‘lgan kishilarni chiqargin”, deyiladi. Borib, (aytilgan narsalarni) bajaraman. So‘ngra yana qaytib boraman va o‘sha maqtovli so‘zlar bilan Ul zotni maqtayman va sajda qilaman. Shunda menga: “Ey Muhammad, boshingni ko‘tar, aytgin, seni tinglayman, so‘ra, beraman, shafoat talab qil, shafoat qilishinga ruxsat beraman”, deyiladi. Men yana: “Ummatim, ummatim!”, deyman. Keyin menga: “Bor, jahannamdan qalbida xantal donining miqdoridan-da ozroq, kichikroq iymoni bo‘lgan kishilarni ozod qil”, deyiladi.  Borib, yana (aytilgan narsalarni) qilaman. Keyin to‘rtinchi bor yana qaytib boraman va o‘sha maqtovli so‘zlar bilan Ul zotni maqtayman va sajda qilaman. Shunda menga yana: “Ey Muhammad, boshingni ko‘tar, aytgin, seni tinglayman, so‘ra, beraman, shafoat talab qil, shafoat qilishinga ruxsat beraman”, deyiladi. Shunda men: “Robbim, menga “Laa ilaaha illalloh” kalimasini aytgan kishilar haqida izn ber”, deyman. Ul zot: “Izzatimga, jalolimga, buyukligim va ulug‘ligimga qasamki, men undan (jahannamdan) “Laa ilaaha illalloh” kalimasini aytgan kishilarni ham chiqaraman”, deydi”, dedilar. (Imom Buxoriy  va Muslim rivoyati).

Alloh taolo -  naqadar Buyuk va Rostgo‘y Zot!:

Batahqiq, sizlarga o‘zingizdan bo‘lgan, sizning mashaqqat chekishingiz uning uchun og‘ir bo‘lgan, sizning saodat chekishingizga tashna, mo‘minlarga marhamatli, mehribon bo‘lgan Payg‘ambar keldi. ( Tavba.128)

Boshqa sifatlari qatori Rahmati ham nuqsonsiz bo‘lgan Zotning rahmli payg‘ambaridirlar ul Habib sollallohu alayhi vasallam!

Endi ayting, ul zot sollallohu alayhi vasallamni himoya qilishda ko‘ksilarini qalqon qilgan sahobalari orasida ham sizni eslab yig‘laganlari, ul zotni butun borlig‘i, hatto o‘zlaridan ham ortiq suygan, har bir irshodlariga og‘ishmay, toymay amal qilgan, u zotga murojat qilganlarida “Otam, onam sizga fido bo‘lsin!”, deya murojaat qilgan, komil iymon sohibi bo‘gan as'hoblariga; “Iymonlari ajoyibroq!”, deb sizning iymoningizni e’tirof etishlari, sizga bo‘lgan cheksiz muhabbatlaridan darak emasmi?!

Dindoshim! Siz, ikki dunyoda ham bashar uchun faxr va sharaf bo‘lgan Muhammad mustafo sollallohu alayhi vasallam tarafidan sevildingiz. Endi siz ham ul bobarokotni munosib seving! Agar qalbingizda u zotga nisbatan muhabbat tuysangiz, xursan bo‘ling va ul Xazratning bashoratlarini qabul qiling!                                                               

Anas roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: “Bir kishi Nabiy sollallohu alayhi vasallamdan Qiyomat haqida so‘rab: “Yo Rasululloh! Qiyomat qachon?”, dedi. Shunda Nabiy alayhis salom: “Unga nima tayorlading?”, dedilar. Haligi kishi: “Unga hech narsa tayorlaganim yo‘q. Lekin men Alloh va Rasulini yaxshi ko‘raman!”, deb javob qaytardi. U zot sollallohu alayhi vasallvm esa: “Sen yaxshi ko‘rganing bilan birga bo‘lasan!, dedilar”.( Imom Buxoriy va Muslim rivoyatlari)

Sizga salovat va salomlarning eng afzali bo‘lsin, yo Rasululloh!

  “Mulla Abdug‘affor hoji”

jome’ masjidi imom xatibi

Ikrom Karimov

Siyrat va islom tarixi
Boshqa maqolalar

"Do‘stimning o‘g‘liga tegmasang, seni oq qilaman"

20.01.2025   3264   8 min.

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.


Sovchilik ishlari, yuqorida zikr qilinganidek, doimo yengil ko‘chavermaydi. Ba’zi holatlarda bir oilaning o‘zining ichida ham fikr va rag‘batlar to‘qnashib qolishi ro‘y beradi. Gohida ota-onaga yoqqan kelin kuyov bo‘lmish farzandga yoqmay qolishi yoki aksincha bo‘lishi ham mumkin. Bugungi kunimiz voqe’ligida bu muammoni tez-tez uchratib turibmiz.

O‘zimizga internet tarmog‘i orqali kelgan savollardan birini e’tiboringizga havola qilishga ijozat bergaysiz: «Bir kishi qizini do‘stining o‘g‘liga berishni ahd qilgan. Qiz mo‘mina bo‘lib, bir solih yigit bilan turmush qurmoqchi ekan. Ota qizning ko‘ngliga qaramay: «Do‘stimning o‘g‘liga tegmasang, seni oq qilaman», – dedi. Shunday vaqtda otaga quloq solishi kerakmi? Otaning oq qilishi to‘g‘rimi yoki noto‘g‘rimi?».

Bunga o‘xshash savol va hodisalar oz emas.

Boshqa muammolar qatori, bu muammoni ham dinimiz ta’limotlari asosida hal qilishimiz kerak bo‘ladi. Buning uchun esa, dinimizning bu boradagi ta’limotlarini qunt bilan o‘rganishimiz va ularga ixlos bilan amal qilishimiz lozim bo‘ladi.

عَنْ خَنْسَاءَ بِنْتِ خِدَامٍ الْأَنْصَارِيَّةِ رَضِيَ اللهُ عَنْهَا: أَنَّ أَبَاهَا زَوَّجَهَا وَهِيَ ثَيِّبٌ فَكَرِهَتْ ذَلِكَ، فَأَتَتْ رَسُولَ اللهِ صلى الله عليه وسلم فَرَدَّ نِكَاحَهُ. رَوَاهُ الْبُخَارِيُّ وَأَبُو دَاوُدَ.

Xonsa bintu Xidom al-Ansoriya roziyallohu anhodan rivoyat qilinadi:

«Otasi u kishini so‘ramay, juvon holida erga berdi. Bu unga yoqmay, Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning huzurlariga keldi. Bas, u zot uning nikohini bekor qildilar» (Buxoriy va Abu Dovud rivoyat qilganlar).

Demak, juvon ayolni o‘zidan so‘ramay yoki majbur qilib birovning nikohiga berib bo‘lmaydi. Islom dini bunday vaqtda o‘sha ayolga qoziga arz qilish huquqini beradi. Arz qilingan chog‘ida esa, qozi unday nikohni buzish haqida hukm chiqaradi. Izn so‘ramay nikohlangan chog‘da ish ayolning roziligiga bog‘liq bo‘lib qoladi. U: «Roziman», desa, nikoh nikoh bo‘ladi, bo‘lmasa, buziladi.

وَجَاءَتْ جَارِيَةٌ بِكْرٌ إِلَى النَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم، فَذَكَرَتْ أَنَّ أَبَاهَا زَوَّجَهَا وَهِيَ كَارِهَةٌ فَخَيَّرَهَا النَّبِيُّ صلى الله عليه وسلم. رَوَاهُ أَبُو دَاوُدَ وَأَحْمَدُ.

«Bir bokira qiz Nabiy sollallohu alayhi vasallamning huzurlariga kelib, otasi uni yoqtirmasa ham erga berganini zikr qildi. Shunda Nabiy sollallohu alayhi vasallam ixtiyorni uning o‘ziga berdilar».

Abu Dovud va Ahmad rivoyat qilganlar.

Bunday holatda o‘sha qiz nikohda qolishni iroda qilsa, nikoh aqdi kuchga kiradi, bo‘lmasa, yo‘q.

Bu ish Islomda ayol-qizlarning erki, haq-huquqlari qanchalik rioya qilinishini ko‘rsatadi. Zotan, shu hukmdan boshqasi to‘g‘ri ham emas. Chunki nikoh – umr savdosi, ko‘ngil masalasi. Ko‘ngliga yoqmagan odam bilan bir yostiqqa bosh qo‘yib, umr bo‘yi yashash oson bo‘libdimi? Odatda, erkaklar avval o‘zlari rozi, talabgor bo‘lib sovchi qo‘yganlari uchun ularning roziligi haqida rivoyatlar kelmagan. Rozilik haqida, asosan, ayol-qizlar haqidagi rivoyatlar kelgan. Bu hayot taqozosidir.

عَنْ عَائِشَةَ رَضِيَ اللهُ عَنْهَا: أَنَّ فَتَاةً دَخَلَتْ عَلَيْهَا فَقَالَتْ إِنَّ أَبِي زَوَّجَنِي ابْنَ أَخِيهِ لِيَرْفَعَ بِي خَسِيسَتَهُ وَأَنَا كَارِهَةٌ، قَالَتِ اجْلِسِي حَتَّى يَأْتِيَ النَّبِيُّ صلى الله عليه وسلم، فَجَاءَ رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم فَأَخْبَرَتْهُ، فَأَرْسَلَ إِلَى أَبِيهَا فَدَعَاهُ فَجَعَلَ الْأَمْرَ إِلَيْهَا، فَقَالَتْ: يَا رَسُولَ اللهِ قَدْ أَجَزْتُ مَا صَنَعَ أَبِي وَلَكِنْ أَرَدْتُ أَنْ أُعْلِمَ النِّسَاءَ أَنَّ لَيْسَ لِلْآبَاءِ مِنَ الْأَمْرِ شَيْءٌ. رَوَاهُ النَّسَائِيُّ.

Oisha roziyallohu anhodan rivoyat qilinadi:

«Bir qiz u kishining oldiga kelib:

«Otam meni o‘z ukasining o‘g‘liga turmushga berdi. Bu bilan pastligini ko‘tarmoqchi. Men buni xush ko‘rmayman», – dedi.

U kishi: «To Rasululloh sollallohu alayhi vasallam kelgunlaricha o‘tirib tur», – dedilar.

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam kelganlaridan keyin xabar berdilar. U zot uning otasiga odam yuborib, chaqirtirib keldilar. So‘ngra ixtiyorni qizga berdilar. Shunda u:

«Yo Rasululloh, otam qilgan narsani joiz qildim. Lekin ayollarga bu ishda otalarga hech narsa yo‘qligini bildirib qo‘yishni iroda qilgan edim», – dedi» (Nasaiy rivoyat qilgan).

Demak, o‘zlariga turmush o‘rtog‘i tanlashda qizlarimizning haqlari bor ekan. Ularning roziligini so‘rashda esa ishboshilar – qizning otasi, aka-ukasi yoki amaki-tog‘asi bo‘ladimi, kim bo‘lsa ham, albatta, majbur qilmasdan, nihoyatda odob-axloq bilan muomala qilishlari kerak bo‘ladi. Bu ish hadisda kelgan narsa bo‘lib, shariatimizning qonunidir! Bizda esa, afsuski, shariatning hukmi bir chetda qolib, odamlar o‘zicha chiqarib olgan urf-odatlar, bid’at-xurofotlar hukm suradigan bo‘lib qolgan.

Bu borada barcha ota-onalar va ishboshilar Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan o‘rnak olishlari zarur. Keling, buning uchun Rasululloh sollallohu alayhi vasallam o‘z qizlariga bu borada qanday muomala qilganlarini o‘rganaylik.

عَنْ عَائِشَةَ رَضِيَ اللهُ عَنْهَا قَالَتْ: كَانَ رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم إِذَا أَرَادَ أَنْ يُزَوِّجَ شَيْئًا مِنْ بَنَاتِهِ جَلَسَ إِلَى خِدْرِهَا، فَقَالَ: إِنَّ فُلَانًا يَذْكُرُ فُلَانَةً، يُسَمِّيهَا وَيُسَمِّي الرَّجُلَ الَّذِي ذَكَرَهَا فَإِنْ هِيَ سَكَتَتْ زَوَّجَهَا، وَإِنْ هِيَ كَرِهَتْ نَقَرَتِ السِّتْرَ، فَإِذَا نَقَرَتْهُ لَمْ يُزَوِّجْهَا. رَوَاهُ أَحْمَدُ بْنُ حَنْبَلٍ.

Oisha roziyallohu anhodan rivoyat qilinadi:

«Rasululloh sollallohu alayhi vasallam qachon qizlaridan birortasini uzatmoqi bo‘lsalar, uning pardasi oldiga o‘tirib, «Falonchi Falonani zikr qilmoqda», deb, uning ham, uni zikr qilgan erkakning ham ismini aytar edilar. Agar u sukut saqlasa, nikohlar edilar. Agar u qiz yoqtirmasa, pardani chertar edi. Qachon qiz pardani chertsa, uni nikohlamas edilar».

Ahmad rivoyat qilgan.

Olamlarning sarvari, Robbul olamiynning Rasuli bo‘lgan zotning o‘z qizlari bilan nikoh, oila qurish borasida qilgan muomalalariga nazar soling. Qanday yuksak odob! Qanday oliy madaniyat! Qizlarning odobini, axloqini ko‘ring!

عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللهِ قَالَ: جَاءَ رَجُلٌ إِلَى النَّبيِّ صلى الله عليه وسلم فَقَالَ: يَا رَسُولَ اللهِ، عِنْدَنَا يَتِيمَةٌ قَدْ خَطَبَهَا رَجُلَانِ مُوسِرٌ وَمُعْسِرٌ، هِيَ تَهْوَى الْمُعْسِرَ وَنَحْنُ نَهْوَى الْمُوسِرَ، فَقَالَ رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم: لَمْ يُرَ لِلْمُتَحَابِّينَ مِثْلُ النِّكَاحِ. رَوَاهُ ابْنُ مَاجَهْ.

Jobir ibn Abdulloh roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

«Nabiy sollallohu alayhi vasallamning huzurlariga bir kishi kelib:

«Yo Rasululloh! Bizning bir yetim qizimizga ikki kishi – bir boy va bir kambag‘al sovchilik qildi. U kambag‘alni istayapti, biz boyni istayapmiz», – dedi.

Shunda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam:

«Sevishganlar uchun nikohga o‘xshagani ko‘rilmagan», – dedilar».

Ibn Moja rivoyat qilgan.

Bu hadisi sharifda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam yetim qizning ko‘ngliga qanchalik e’tibor berganlariga qarang! Kim bo‘lishidan qat’i nazar, insonning ko‘ngli bor. Uning rioyasini qilish kerak.

Ammo, ushbu o‘ta muhim masalaning ikkinchi tarafi ham bor. Bunda bolalarning ota-onalariga qarshi chiqishlari noqulay holatga sabab bo‘ladi.

"Baxtiyor oila" kitobidan