Sayt test holatida ishlamoqda!
11 Iyun, 2025   |   15 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:05
Quyosh
04:49
Peshin
12:28
Asr
17:38
Shom
19:59
Xufton
21:37
Bismillah
11 Iyun, 2025, 15 Zulhijja, 1446

Bilmaganimizga ergashmaylik

25.04.2017   6573   3 min.
Bilmaganimizga ergashmaylik

Ko‘nglida kiri bor kimsalar insoniyatning ezgu maqsadlarni ko‘zlab yaratgan kashfiyotaridan g‘arazli maqsadda foydalanmoqda. Masalan, internet orqali qanchadan qancha insonlarning ongini zaharlab kelayotgan kaslar kam emas. Afsuski, ana o‘shalarning ta’sirida ko‘plab yoshlar buzg‘unchi harakatlar qurboni bo‘lib, din dushmanlari quroliga aylanib qolmoqda. Oxir-oqibat, ularning targ‘ibotlariga uchib o‘z dini, dindoshlari, xalqi va o‘zi tug‘ilib o‘sgan Vataniga qarshi isyon qilishgacha borib yetmoqdalar.

Dinimiz ta’limotida inson qaysi manbadan, qanday ma’lumotni olishidan qat’i nazar uni tekshirib ko‘rishi, asl mohiyatini tushunishga harakat ilishi lozimligi aytilgan. Alloh taolo: “(Ey inson!) O‘zing (aniq) bilmagan narsaga ergashma! Chunki quloq, ko‘z, dilning har biri to‘g‘risida (har bir inson) mas’ul bo‘lur (javob berur)” (Isro, 36) deya bizni hushyorlikka chorlagan. Biz ana shu xitobga qat’iy amal qilmog‘imiz lozim.

Eshitgan gapiga ishonib ketavergan kishi, do‘stu dushmanning farqiga bormaydigan nodonga aylanib qoladi. Buni Xoja Samandar Termiziy  chiroyli tarzda quyidagicha ifodalagan:

 Dushman so‘zlariga ishongan kishi,

Pushaymon tortishdir oqibat ishi!

Va yana Abdulloh ibn Muborak rahimaulloh: “Din-bu ilmdir, uni kimdan olayotganingizga qarang”,  deganlar.

Inson agarda din ilmini o‘zlashtirmoqchi bo‘lsa uni duch kelgan odamdan yoxud manbasi noma’lum ijtimoiy tarmoqlardan emas, balki ishonchli manbalardan olmog‘i zarur. Sog‘lom e’tiqod nafaqat shaxsning barkamolligi, balki jamiyatning barqaror bo‘lishi uchun ham juda muhim. Qaysi jamiyatda kishilar e’tiqodi sof bo‘lsa, o‘sha joyda tinchlik mustahkam bo‘ladi.

Dinni niqob qilib olgan shaxslar esa, faqat g‘arazli maqsadlariga yetish niyatida begunoh insonlarning qonini to‘kmoqda, buzg‘unchiliklar qilmoqda. Alloh taolo esa o‘z kitobida buzg‘unchilarni sevmasligini, Islom dini – tinchlik dini ekanini aytgan.

O‘zlarini Islom dini himoyachilari deb atayotgan kimsalar mudhish ishlari Islom diniga zid ekanini bila turib o‘zlari qilgan qo‘poruvchilik, qotilliklar aks etgan video lavhalarni internetga joylashtirib butun dunyoga ko‘z-ko‘z qilmoqda. Yana shu qilmishlarini to‘g‘ri to‘g‘ri deya da’vo qilmoqda. Ular Qur’oni karim oyatlari yoki hadisi shariflarni o‘z maqsadlariga moslab dalil qilib ko‘rsatmoqda. Aslida u oyatlar va hadisi shariflarning mazmun-mohiyati, nozil bo‘lish sabablari, ulardan tushuniladigan ma’no butunlay boshqacha. Ular biror oyatni o‘qib olib, mazmunini tushunmasdan ko‘r-ko‘rona adashib ketmoqda.

Biz O‘zbekiston farzandlari ana shunday shaxslarning aldovlari, domiga tushib qolmasligimiz lozim. Buning uchun esa albatta oq-qorani, yaxshi-yomonni ajrata olishimiz zarur. Kimning bizga nimani o‘rgatmoqchi bo‘layotganiga diqqatli bo‘lmog‘imiz darkor. Zero, donishmand bobolarimiz aytganidek, hamma ilmlar \am foydali emas, foydali ilmning topa bilishning o‘zi ham bir ilmdir.

Vatan kelajagi bizmiz! Uni asrab-avaylash va yanada taraqqiy ettirish bizning vazifamiz. Shunday ekan, Vatanimizni ko‘z qorachig‘imizdek asraylik!!!

Xosiyatbonu RAHIMJONOVA,

Xadichai Kubro bilim yurtining 2-kurs talabasi

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Mazhabga ergashish kerak(mi)!?

05.06.2025   8930   1 min.
Mazhabga ergashish kerak(mi)!?

Ulamolar biror bir mazhabga ergashish borasida Quron oyatlari va hadisi shariflardan ishoralar keltirib aytishadiki,«...Agar bilmaydigan bo‘lsangiz, ahli zikrlardan so‘rangiz» (16:43). 
Huzayfa roziyallohu anhu Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan rivoyat qilgan hadisda: «Men sizlarning orangizda yana qancha qolishimni bilmayman. Shunday ekan, mendan so‘ng u ikkisi: Abu Bakr va Umarga iqtido qiling» (Termiziy, Ibn Moja, Ahmad), deyilgan. 
Imom Muslim «Sahih» asarining sharhlovchisi Imom Navaviy muayyan imomga taqlid qilishning shartligini sharhlab: «Sabab shundaki, mazhablardan birini tanlashga ruxsat berish kishilarni, ular o‘z xohishlariga mos keladigan oson narsaga ergashishiga olib keladi. Ular halol va harom, ruxsat etilgan va man etilgan narsalarning orasidan o‘zlariga mosini tanlaydilar. Bu mazhablar osonlashtirilmagan, tizimlashtirilmagan yoki mashhur bo‘lmagan ilk islom davridan farqli ravishda mas’uliyat tashvishidan ozod qilishga olib keladi. Shular asosida kishi o‘zi qat’iy ravishda amal qiladigan mazhablardan birini tanlashi lozim bo‘ladi», degan .Boshqa manbada: «Bu ummat ijmo qilgan, to‘g‘irlangan, yozib qo‘yilgan to‘rt mazhabdir. Bizning kunimizgacha odamlar unga taqlid qilishib o‘zlarini o‘shandan deb hisoblaydilar. Bunda, ayniqsa, qat’iyatlilik kamaygan, xohishlarimiz ongimizga o‘rnashgan va odamning ahmoqona ehtirosi xuddi fazilat sifatida qaraladigan bugungi kunda, ko‘pgina aniq ustunlik bor», deb yozgan.

Yangi Namangan tumani "Abdulloh ibn Mas’ud" jome masjidi

imom-xatibi  Sh.To‘xtabayev

MAQOLA