Hasan ibn Hasan bilan Zaynul Obidiyn aka-ukaning – Imom Hasan va Imom Husaynning farzandlari – amakivachchalar. Nimadir bo‘lib ikkalasining gapi chiqishmay qolibdi. Jahl kelsa aql ketadi deganlaridek, g‘azab otiga mingan Hasan ibn Hasan og‘ziga nima kelsa qaytarmasdan aytib, uni bas deguncha xaqorat qilibdi. O‘sha vaqtda ular jamoat bilan masjidda ekanlar. Zaynul Obidiyn sukut qilib, javob qaytarmabdi.
Bu yog‘ini o‘zlaridan eshitamiz.
“So‘ng uyga qaytdim, qorong‘u tushganda to‘satdan kimdir eshik qoqib qoldi. Eshikni ochsam, Zaynul Obidiyn turibdi. U endi rosmana janjallashgani kelgan bo‘lsa, kerak deb o‘yladim. Lekin u mutlaqo xotirjam edi: “Ey, og‘ajon, sen men haqimda aytgan gaplaring rost bo‘lsa, Alloh meni mag‘firat qilsin; agar aksi bo‘lsa, seni mag‘firat qilsin, – deb bir oz sukut saqlab turdi-da, – senga Allohning salomi bo‘lsin”, – deya ortiga qayrilib ketdi. Orqasidan ergashib, borib: “Allohga qasamki, ikkinchi bor senga yoqmaydigan ish qilmayman”, deb uzr so‘radim. U meni bag‘riga bosib mehrli bir sasda: “Menga nima degan bo‘lsang hammasidan kechdim”, dedi”.
***
Madinaliklardan biri aytadi: “Zaynul Obidiyn masjiddan chiqayotganda unga ergashib so‘ka boshladim. O‘zi uni so‘kishimga biror sabab ham yo‘q edi. Bu holni ko‘rgan odamlar yoppasiga ustimga bostirib kela boshladi. Agar meni ushlasalar burda-burda qilib tashlashi tayin edi. Shunda u zot odamlarga qarab: Unga indamanglar”, dedi. Ular to‘xtashdi. Mening qaltirayotganimni ko‘rib, ochiq chehra bilan yaqinlashdi ichimdagi qo‘rquvni ketkazib, tinchlantira boshladi. So‘ng esa: “Sen kaminani bilganlaring bilan so‘kding, hali sen bilmaganlari qancha! Biror ehtiyojing bormi, yordam beraylikmi?!” dedi. Uyatning zo‘ridan hech narsa deya olmadim. Xijolatdan terga botganimni ko‘rib ustidagi to‘nini yelkamga tashladi-da, menga yana ming dirham berishlarini amr qildi”.
Robiya JO‘RAQULOVA tayyorladi.
Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
O‘lim bir eshik. Barcha insonlar undan o‘tadi. Eh koshki, bu eshikka kirgandan keyin mening uyim qanaqaligi ma’lum bo‘lsa?!
Birodar! Qarang, qabrdagilar bir-birlariga juda yaqin yotishibdi. Lekin ular sirtdan yaqin qo‘shni. Aslida esa, bir-birlarining yoniga ham bora olmaydilar.
Usmon roziyallohu anhu qachon qabr yonidan o‘tsalar, shu darajada yig‘lar edilarki, soqollari ko‘z yoshlaridan ho‘l bo‘lib ketardi.
U kishidan: "Siz nega jannat va do‘zaxni esga olganingizda yig‘lamaysiz. Lekin qabrni ko‘rib yig‘laysiz?" deb so‘rashdi. U kishi shunday dedilar: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: "Qabr oxiratning ilk manzilidir", deganlar. Shunga ko‘ra, agar mayyit qabrdagi azobdan najot topsa, undan keyingi hayot oson bo‘ladi. Agar qabrdagi azobdan najot topa olmasa, u holda undan keyingi hayot qiyin bo‘ladi.
Yana Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: "Men qabrdan ko‘ra daxshatliroq biror manzarani ko‘rmadim", deganlar.
Biz uchun bu qabrlarda ibrat yo‘qmi? Qarang, boy ham, faqir ham, zo‘ravon ham, kuchsiz ham, oq tanli ham, qora tanli ham, podshoh ham, fuqaro ham barcha barobar yotibdi. Ular dunyoga qaytishni xohlaydilar. Boylik jamlash yoki qasr qurish uchun emas, balki, koshki men bir namoz o‘qish uchun muhlat topsam, koshki bizga bir martagina "Subhanalloh" deyish uchun fursat berilsa, deb, shu amallarni qilish uchun dunyoga qaytishni xohlaydilar. Lekin endi iloji yo‘q. Nomai a’mol yopilib bo‘ldi. Ruh jismdan chiqqan. Hayot muhlati tugab bo‘lgan. Endi har bir mayyit o‘z amalining garovi o‘laroq qabrida yotibdi...
«Nasihatlar guldastasi» kitobidan