“Qiz bolani kollejni bitirmasidan, hunar egallamasidan kimki turmushga bermoqchi bo‘lsa, bilib qo‘yinglar, men bunga mutlaqo qarshiman. Qiz bola, avvalo, kasb egallasin, o‘z fikriga ega bo‘lsin. Shundan keyin u hayotda o‘z o‘rnini topadi, yo‘lini yo‘qotmaydi”.
I.Karimov
Bahor. Atrof chiroyga burkanmoqda. Mevali daraxtlar gulga kirib, maysalar quyoshning zarrin nurlariga erkalanib bo‘y cho‘zmoqda. Yo‘lak chekkasiga ekilgan turfa gullar o‘z iforini yo‘lovchilarga tarqatmoqda. Bir guruh qizlar sho‘x-shodon qiqirlashib, kollejdagi darslari tugab uylari oshiqayotir. Bahorning mayin shabadasi navnihol qizlarning sochlarini o‘ynaydi.
– Qizlar, kelinglar niyat qilamiz. Men shifokor bo‘laman. Odamlarning dardiga malham bo‘lsam deyman,– dedi Ra’no.
– Feruz, sen kim bo‘lasan?
– Tarjimon bo‘laman. Sayyohlarga yurtimizdagi hamma qadamjolarni ko‘rsataman.
– Men uchuvchi bo‘laman, – dedi Nozima.
– Voy... qiz bola ham uchuvchi bo‘ladimi?
– Ha... Nima qipti? Samolyotimga sizlarni o‘tqazib osmonu falakka uchiraman.
Qizlar suhbatlashib borarkan, Ra’noning uyi oldida taqqa to‘xtashdi. Yo‘laklar suvlar sepib supurib-sidirilgan, darvoza lang ochiq. Ostonada qimmatbaho mashina turibdi. Ra’no tabiatan uyalchang qiz emasmi, darvozadan iymanibgina kirdi. Hovlidagi supada qorindor, savlatli kishi va bashang kiyingan, zeb-ziynatga burkangan, to‘ladan kelgan ayollar o‘tirardi. Ra’no xiyol egilib salom berdi. Mehmonlar salomga alik olarkan, bir-birlariga ma’noli qarab qo‘yishdi.
***
Ortiqboy aka qiyin vaziyatda qoldi. Chunki hali kollejda o‘qiyotgan qiziga sovchilar kelgandi.
To‘raxon aka viqor bilan dedi:
– Ortiqboy aka...
– Labbay...
– O‘zingizga ayon: yolg‘izgina o‘g‘lim, merosxo‘rim. Yaxshi niyatlar bilan xonadoningizga qulchilikka keldik. O‘g‘lim biznes ishlari bilan bir kun Xitoy, Yapon, Olmon deganlaridek yurtma – yurt kezadi.
Sovchi ayollar ham o‘zlariga navbat yetganida og‘zilaridan bol tomib yolg‘iz o‘g‘ilni maqtay ketishdi.
Xayolida qizi taqdirini o‘ylayotgan Ortiqboy aka ming andisha ichida: “Qizimni berolmayman”, dedi. Shu paytgacha gapi ikki bo‘lmagan, qo‘lini qayerga cho‘zsa yetadigan To‘raxon aka bunday javobni kutmagani uchun bexosdan:
– Nega? Nima uchun?.. – deb yubordi.
– Axir qizim endi o‘n yettiga to‘ladi. Kollejda o‘qiyapti,
shifokor bo‘lmoqchi, qizimni o‘qitaman.
– Ha,... Ortiqboy aka, qiziq odamsiz-da... To‘ydan keyin o‘qishiga boraveradi. Qiz bolaning o‘qishi... . Mening mol-davlatim nabiralarimga ham bemalol yetadi.
Shu vaqtda bolalik davridan hali qadam uzmagan Ra’no oyisiga iltijo qilardi:
– Oyijon, meni turmushga bermanglar, men o‘qiyman, do‘xtir bo‘laman.
Maslahatga kelgan qarindoshlar ham Ortiqboy akaga rozilik bildirishga undab, Ra’noning kelajakda bekamu ko‘st, farovon hayot kechirishini bashorat qilishardi.
Bu orada sovchilar ham gapga chechanlik bilan yoshlar taqdirini hal qilishga harakat qila ketdi.
Umri mehnatda o‘tgan Ortiqboy aka xayolan: “Eh, azizlar, baxt bu mol-davlat, tilla taqinchoqlar bilan o‘lchanmaydi-ku”, der edi.
Ortiqboy aka sovchilarga qat’iy ohangda:
– Mening hayotda eng katta orzuyim: barcha farzandlarim oliy ma’lumotli bo‘lsa, yaxshi kasb-hunar egallasa, qizim Ra’noning shiforkor bo‘lganini ko‘rsam armonim yo‘q”, – dedi.
***
Unisi “u” dedi, bunisi “bu” dedi... Sovchilar noumid qaytdi. Oradan yillar o‘tdi. Ra’no shifokorlik kasbini egalladi va o‘z hamkasbiga turmushga chiqdi.
Endi Ortiqboy akaning ko‘ngli xotirjam, Ra’no o‘zi sevgan kasb egasi bo‘lib, hayotda o‘z o‘rnini topdi.
Ha, azizlar, qarshimizdan mol-dunyo jilva qilib chiqqan choqda Ortiqboy akadek qat’iyatli bo‘laylik. Zero, qizlarimiz bizning kelajagimiz, ularning baxti bizning baxtimizdir.
Tohirjon TUNGATOV,
Chinoz tumanidagi “Hazrat-Ali” jome masjidi imom-xatibi
Munosabat
Avvalo, barcha yurtdoshlarimizni xursandchilik ayyomi – Qurbon hayiti bayrami bilan samimiy muborakbod etaman!
Mamlakatimizda Qurbon hayiti nafaqat diniy, balki umummilliy bayram sifatida ham keng nishonlanadi. Zero, ushbu kunda yurtdoshlarimiz bir-birini hayit bilan samimiy tabriklab, o‘zaro sovg‘alar ulashadi, millati, tili va dinidan qat’i nazar, yolg‘iz keksalar, kam ta’minlangan oilalar holidan xabar olinib, xayriya ishlari amalga oshiriladi.
Shu ma’noda, ushbu qutlug‘ bayram insonparvarlik va bag‘rikenglik ramzi bo‘lish bilan birga, insonlar o‘rtasida o‘zaro mehr-muhabbat va hamjihatlik kabi fazilatlarni ham o‘zida mujassam etadi.
Yurtimizda hayit bayramini munosib kutib olish va o‘tkazish, shuningdek, milliy-diniy qadriyatlarimizni asrab-avaylash, xalqimizning ko‘p asrlik an’ana va urf-odatlariga uyg‘un holda o‘tkazilishiga alohida e’tibor qaratiladi. Buning uchun barcha zarur tayyorgarliklar ko‘riladi, mamlakatimizning barcha hududlarida tom ma’noda bayram shukuhi hukm suradi.
Kezi kelganda yurtimizda “Inson qadri uchun” degan ulug‘vor g‘oya asosida barcha sohalar qatori diniy-ma’rifiy jabhada ham katta islohotlar amalga oshirilayotgani, normativ-huquqiy hujjatlar takomillashtirilib, soha faoliyati samaradorligi yangi bosqichga chiqarilayotganini alohida qayd etish lozim.
Davlatimiz rahbari tashabbusi bilan oxirgi yillarda yurtimizning har bir go‘shasidagi ulkan bunyodkorlik ishlari izchil davom ettirilmoqda. Xususan, Toshkentda Islom sivilizatsiyasi markazi binosi qurilishi yakuniga yetib bormoqda, Samarqandda Imom Buxoriy majmuasi qad rostlamoqda.
Yaqinda Prezidentimiz ushbu majmuaga tashrif buyurib, u yerdagi bunyodkorlik ishlari bilan tanishdi, zarur ko‘rsatmalar berdi. Zero, bu davlatimiz rahbarining uzoqni ko‘ra bilishi, ulug‘ ajdodlarga yuksak ehtiromining yorqin ifodasidir.
E’tiborga sazovor jihatlardan yana biri shuki, Prezidentimiz qo‘ng‘iroq qilib, hojilarimiz uchun yaratilgan shart-sharoitlar, ularning salomatligi va kayfiyati haqida so‘radi. Bundan hojilarimiz behad mamnun bo‘ldi, e’tibor va ehtiromdan xursand bo‘lgan ziyoratchilarimiz ko‘zlarida yosh bilan duo qildilar.
Arafot maydonida, duolar mustajob bo‘ladigan ayni onlarda Prezidentimizning Qurbon hayiti munosabati bilan O‘zbekiston xalqiga yo‘llagan tabrigini katta hayajon bilan eshitdik. Yaratgandan yurtimizga tinchlik, xalqimizga farovonlik so‘rab, duolar qildik.
Ayniqsa, tabrikda hojilarimiz alohida eslab o‘tilgani ziyoratchilarimizni cheksiz quvontirdi.
Barcha yurtdoshlarimiz qatori hojilarimiz ham ushbu tabrikdagi olijanob g‘oya va tashabbuslarga befarq emasligini izhor qildi.
Tabrikdagi “Inson qadri uchun, inson baxti uchun!” degan olijanob g‘oya barcha jabhalardagi islohotlarning asosi ekanini alohida e’tirof etish va hojilarimizning tashabbuslari ham ushbu g‘oyaga hamohang ekanini qayd etish lozim.
Bu Arafot maydonida O‘zbekiston Respublikasi Prezidentiga hojilarimizning murojaatida ham o‘z aksini topdi. Jumladan, mazkur murojaatda hojilarimiz yurtga qaytgach, “Yangi O‘zbekistonning tinchlik va ma’naviyat targ‘ibotchilari” degan ezgu tashabbusni bir ovozdan ilgari surib, Uchinchi Renessans yaratuvchilarini tarbiyalashda Prezidentimizga ko‘makchi bo‘lamiz, deb va’da berdi.
Shuningdek, Vatanimiz taraqqiyotiga xolis xizmat qilish, mahallalarda tinchlik va birdamlikni mustahkamlash, tinchlik-osoyishtalikning qadriga yetish, xalqimizni ma’nan yuksaltirish, jamiyatdagi islohotlarga daxldorlik hissini oshirish kabilarni targ‘ib etish borasida faol bo‘lishni aytib o‘tdi.
O‘z navbatida, hojilarimiz kitobxonlik madaniyatini yuksaltirish, ilm-ma’rifatga homiylikda namuna bo‘lish, to‘ylar, oilaviy tadbirlar va marosimlarda me’yorga amal qilgan holda kamxarj va ixcham o‘tkazishda bosh-qosh bo‘lish, mahallalardagi notinch oilalar, shu jumladan, tarbiyasida muammosi bor yoshlar o‘rtasida tushuntirish ishlarini olib borish, hududlardagi maktablarning ta’mirga muhtoj qismini joriy ta’mirlash ishlariga ko‘maklashish, xayriya, mehr-muruvvat va yordam ko‘rsatish ishlarini ko‘paytirish kabi tashabbuslarni qat’iy amalga oshirishga ahd qildi.
Aziz yurtdoshlar! Shubhasiz, ushbu shukuhli kunlar tom ma’noda barchamiz uchun katta bayram, xursandchilik onlaridir. Mo‘tabar manbalarda saodatli damlarni shodu xurramlik bilan o‘tkazish bo‘yicha ko‘p tavsiyalar kelgan. Ulamolarimiz: “Hayit kunlari shodlikni izhor qilish dinning shiorlaridan”, deyishadi. Demak, Qurbon hayiti kunlarida quvonchimizni, saxovatimizni har qachongidan ko‘ra ko‘proq namoyon qilishimiz lozim. Ayniqsa, kam ta’minlangan, ijtimoiy himoyaga muhtoj insonlarga yordam ko‘rsatishga shoshilishimiz lozim.
Ushbu fazilatli kunlarda muborak manzillarda turib, ona Vatanimizga tinchlik-osoyishtalik, xalqimizga yanada farovon hayot, farzandlarimizga baxtu saodat so‘rab, duolar qilmoqdamiz!
Qurbon hayitingiz muborak bo‘lsin!
Shayx Nuriddin XOLIQNAZAR,
O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy