Sayt test holatida ishlamoqda!
24 Dekabr, 2024   |   23 Jumadul soni, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:21
Quyosh
07:47
Peshin
12:28
Asr
15:18
Shom
17:02
Xufton
18:22
Bismillah
24 Dekabr, 2024, 23 Jumadul soni, 1446

Dengiz qa’ridagi nola!

14.03.2017   8469   4 min.
Dengiz qa’ridagi nola!

Alloh taolo qur’oni karimda marhamat qiladi:

 يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا اذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ

Ey, imon keltirganlar! Allohning sizlarga bergan ne’matini eslangiz! (Ahzob surasi 9 oyat).  

Alloh taoloning ne’matlarini ichida eng ulug‘i bu – imon ne’matidir. Bu  ne’mat borasida tafakkur qiladigan bo‘lsak, banda Imoni sababli Rabbisining roziligi, Rasululloh sollollohu alayhi vasallamning shafoatlari hamda dunyo va oxirat saodatiga erishadi. Mo‘min bandalarlar uchun esa Qur’oni karimda juda ko‘plab bashoratlar kelgan. Shulardan biri: 

الَّذِينَ يَحْمِلُونَ الْعَرْشَ وَمَنْ حَوْلَهُ يُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَيُؤْمِنُونَ بِهِ وَيَسْتَغْفِرُونَ لِلَّذِينَ آَمَنُوا رَبَّنَا وَسِعْتَ كُلَّ شَيْءٍ رَحْمَةً وَعِلْمًا فَاغْفِرْ لِلَّذِينَ تَابُوا وَاتَّبَعُوا سَبِيلَكَ وَقِهِمْ عَذَابَ الْجَحِيمِ

 رَبَّنَا وَأَدْخِلْهُمْ جَنَّاتِ عَدْنٍ الَّتِي وَعَدْتَهُمْ وَمَنْ صَلَحَ مِنْ آَبَائِهِمْ وَأَزْوَاجِهِمْ وَذُرِّيَّاتِهِمْ إِنَّكَ أَنْتَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ

 وَقِهِمُ السَّيِّئَاتِ وَمَنْ تَقِ السَّيِّئَاتِ يَوْمَئِذٍ فَقَدْ رَحِمْتَهُ وَذَلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ

״Arshni ko‘tarib turadigan va uning atrofidagi (farishta)lar (yakkayu yagona) Parvardigorlariga hamd bilan tasbeh ayturlar va Unga imon keltirurlar hamda imon keltirgan kishilarni mag‘firat etishini so‘rarlar: «Parvardigoro, O‘zing rahmat va ilm jihatdan barcha narsani egallagandirsan. Bas, tavba qilgan va yo‘lingga ergashgan kishilarni mag‘firat et va ularni do‘zax azobidan saqla! Parvardigoro, ularni ham, ularning ota-bobolari, jufti halollari va zurriyotlari orasidagi solih bo‘lgan kishilarni ham O‘zing ularga va’da qilgan mangu (jannat) bog‘lariga doxil qilgin! Albatta, Sen Aziz (qudratli) va Hakim (hikmatli zot)dirsan. O‘zing ularni barcha yomonliklardan asragin, Kimni o‘sha kunda (qiyomatda) yomonliklardan asrasang, bas, haqiqatan unga rahm qilgan bo‘lasan. Mana shu ulkan yutuqdir» (deb duo qilurlar).

(G‘ofir surasi 7-9 oyatlar).

Yuqoridagi oyati karimalarda muqarrab farishtalarning biz mo‘min bandalar uchun istig‘for aytishlari zikr qilinmoqda. Arshni ko‘tarib turadigan farishtalarning istig‘foriga sazovor bo‘lish inson uchun naqadar ulug‘ baxt!

Quyidagi hikoyada boshqa jonzotlarning ham istig‘for aytishi zikr qilinadi:

Naql qilishlaricha, Sulaymon alayhis salom dengiz sohilida o‘tirgan edilar, to‘satdan bug‘doy donini ko‘tarib, dengiz tomon o‘rmalayotgan chumoliga ko‘zlari tushib qoldi. Sulaymon alayhis salom uni suv oldiga yetib borgunicha diqqat bilan kuzatdilar. Qarasalar, bir qurbaqa suvdan boshini chiqarib, og‘zini ochdi, chumoli darhol unga kirib olgach, dengizga sho‘ng‘ib ketdiyu soatlab qolib ketdi. Sulaymon alayhis salom taajjublanib, hayron edilar. Keyin qurbaqa suvdan chiqdi-da, og‘zini ochib, chumolini qirg‘oqqa tashladi, don esa yo‘q edi. Sulaymon alayhis salom chumolini chaqirib, nima ish qilganini va qayerda bo‘lganini so‘radilar. Chumoli aytdiki: ey Allohning payg‘ambari, siz ko‘rib turgan bu dengiz tubida ichi kovak harsang tosh bo‘lib, uni ichida bir so‘qir qurt bor. Alloh uni o‘sha yerga yaratib qo‘ygan, u yegulik istab tashqariga chiqa olmaydi. Alloh taolo uni rizqiga meni tayinlab qo‘ydi, men uni rizqini ko‘tarib olib kelaman, mana bu qurbaqani esa meni ko‘tarib olib tushishi va chiqarib qo‘yishi uchun bo‘ysundirib qo‘ydi, uni og‘zida menga suv zarar qilmaydi, qurbaqa og‘zini toshni teshigiga qo‘yadi, men kirib olaman, qachon rizqni o‘sha qurtga yetkazib bergach, qaytib qurbaqani og‘ziga chiqib olaman, u meni dengizdan chiqarib qo‘yadi. Sulaymon alayhis salom:

– uni qanday tasbih aytayotganini eshitdingmi? – dedilar.

Chumoli: – ha, uni nolasini yeshitdim, u aytar yedi: “Ey, suv qa’rida, toshning ichidagi jonivorni O‘z rizqidan bebahra qilmagan Zot! Mo‘min bandalaringni O‘z rahmatingdan bebahra qilma!”, deganini eshitdim, – dedi. 

Muhammad Yahyoxon Muhammadxon o‘g‘li

Toshkent Islom instituti 4-kurs talabasi

Boshqa maqolalar
Maqolalar

Imomga yetisha olmasam nima qilaman?

24.12.2024   975   2 min.
Imomga yetisha olmasam nima qilaman?

Cavol: Men jamoat namoziga borishni endi boshladim. Men namozni sekin o‘qiyman. Gap shundaki, ko‘pincha men salavotni o‘qiyotganimda imom ikki tarafga salom berayotgan bo‘ladi. Shu holada men salavotni tugatib, keyin duo o‘qib so‘ng salom berishim kerakmi yoki imom bilan barobar salom berishim kerakmi?

Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Siz bu holatda imom bilan birgalikda salom berasiz. Zero, salavot o‘qish sunnat, imomga ergashish esa vojib amal sanaladi. Vojib amal sunnat amaldan yuqori bo‘lgani sababli siz vojib bo‘lgan amalni bajarasiz. Agar tashahhud (“At-tahiyyot...”) duosini o‘qiyotganingizda imom salom berib qolsa, siz tashahhud duosini tugatib, keyin salom berasiz. Chunki tashahhud duosini o‘qish vojib amal hisoblanadi. 

Bu haqda fiqhiy kitoblarimizda bunday deyiladi: “Imomga iqtido qilgan kishi salavotni o‘qiyotgan vaqtida imom salom bersa, u ham imomga ergashib salom beradi. Chunki namozning oxirida salavot aytish sunnatdir” (“Fiqhul ibodat” kitobi).

Alloma ibn Obidin rahimahulloh bunday deydilar: “Farz va vojib amallarda kechiktirmasdan imomga ergashish vojib sanaladi. Ammo imomga ergashish bilan boshqa vojib amal teng kelib qolsa, “imomga ergashish kerak” deb vojibni tark qilmaydi, balki avval vojibni bajarib, keyin imomga ergashadi. Masalan, imomga iqtido qilgan kishi tashahhudni tugatishdan avval imom uchinchi rakatga tursa, iqtido qilgan kishi avval tashahhudni tugatib, keyin o‘rnidan turib, imomga ergashadi (Chunki ikkisi ham vojib bo‘lib, birini bajaraman deb boshqasini tark qilmaydi).

Agar imomga ergashish bilan sunnat amal teng kelib qolsa, yuqoridagidek qilmaydi. Masalan, (sajda yoki rukuda) imomga iqtido qilgan kishi tasbihni uch marta aytishidan avval imom boshini ko‘tarsa – fuqaholarimiz eng to‘g‘risi deya aytgan gapga ko‘ra - imomga ergashadi. Chunki sunnatni tark qilish vojibni kechiktirishdan ko‘ra ustundir” (“Raddul muhtor” kitobi).

Xulosa qilib aytganda, siz salavot yoki undan keyinggi duolarni o‘qiyotgan paytingizda imom salom berib yuborsa, siz imomga ergashib, salom berasiz. Bu o‘rinda salavot yoki duolarni oxiriga yetkazmaysiz. Vallohu a’lam.

O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi

Maqolalar