Abu Hurayra (roziyallohu anhu)dan rivoyat qilingan hadisda Nabiy (sollallohu alayhi va sallam): “Kim kichigimizga rahm qilmasa va kattamizning haqini bilmasa, bizdan emas”, dedilar.
Bu – mashhur hadis. Mo‘min-musulmonlar kichiklarga, bolalarga rahm qilishlari, mehribon bo‘lishlari, boshini silashlari, ayni paytda kattalarning hurmatini, e’zozini joyiga qo‘yishlari lozim. Bu ishlar mo‘minlarning siymosi, Islom jamiyati a’zosining belgisidir. Kichiklarga rahm qilmagan, kattalarga hurmat ko‘rsatmagan odamni.
Rasululloh (sollalohu alahi va sallam) “bizdan emas”, deyaptilar. Buni yaxshi anglab, amal qilishimiz kerak.
Ash’ariydan rivoyat qilinadi: Nabiy (sollallohu alayhi va sallam): “Soch-soqoli oqargan musulmonni, Qur’onni yod olgan, unda g‘uluvga ketmagan hamda unga jafo qilmaganni va adolatli hukumdorni ikrom qilish Allohni ulug‘lashdandir”.
Hadislarda zikr qilingan sunnat va savobli, shuningdek, insoniy fazilatlardan hisoblangan amallarni xalqimiz asrlar davomida hayotiga tadbiq etib kelmoqda.
Biroq hozirgi globallashuv jarayonida o‘zga jamiyatlardagi holatlar, oynaijahon orqali namoish etilayotganining fuqarolarimizning xorijiy mamlakatlarga qatnovi ko‘paygani, ijtimoiy tarmoqlarda targ‘ib etilayotgan omillar, bir so‘z bilan aytganda, shiddat bilan tarqab borayotgan “ommaviy madaniyat”, afsuski, ba’zi hamyurtlarmizni chetlab o‘tayotgani yo‘q. Yaqinda bir oiladagi noxush voqiani eshitib juda hafa bo‘ldim. Farzandini yaxshi niyatlar bilan boqib katta qilgan, oliy ma’lumotli qilib ishga joylagan ota-onaga o‘g‘li ish joyidagi oylik maoshi kamligidan shikoyat qiladi. O‘zining orzu-havasiga yetmasligi va shunga o‘xshash vajlar bilan noliy boshlaydi. Otasi unga sabr-toqat bilan ish tutishini, hamma orzular birdaniga ro‘yobga chiqmasligini, barcha yaxshi niyatlarga mehnat ila erishish mumkinligini, agar moddiy tomondan yordam kerak bo‘lsa, otasi unga yordam berib turishga tayyor ekanini tushuntirishga harakat qiladi. Shunga qaramay navqiron yigit ota-onasining roziligisiz, ishxonasidagi rahbarlarni xabardor qilmagan holda, Birlashgan Amirliklarning Dubay shahriga ish izlab ketadi. U yerda ikki oy sarson-sargardon bo‘lib, ish topolmay, yuzi shuvit bo‘lib qaytadi. Natijada ish joyidan ajragan, ota-ona va mahalla-kuy oldida hijolatchilikda nima qilishni bilmay yuribdi.
O‘ylamay bosilgan birgina qadam endi boshalanayotgan hayot yo‘liga katta to‘siq qo‘ydi. Yigit hadisi shariflarda vasf etilgan sabr, qanoat, mehnatkashlik, ota-ona hurmati kabi nasihat, ko‘rsatmalariga amal qilmasligi mustaqil hayotining dastlabki qadamlaridayoq pand yedi.
Islom dini bizlarni har bir ishni boshlashdan oldin kattalar, yoshi ulug‘lar bilan kengashishga maslahatlashib olishga chorlaydi. Xalqimiz hayotida qadriyat darajasiga ko‘tarilgan bu ishlar, aslida ilohiy topshiriq bo‘lib, Alloh taolo Qur’oni karimda: “Ishlaringizda ular bilan maslahatlashing” (Oli Imron, 159), demoqlik bilan Rasulini sahobalar bilan maslahatlashishga buyurmoqda. Demak, biz ham ushbu ilohiy ta’limotga amal qilib, maslahatgo‘ylarimizning tavsiyalariga amal qilmog‘imiz darkor.
Alloh taolo barchamizning komil insonlar sirasiga kirishimizni nasib etsin.
Zayniddin ESHONQULOV,
Samarqand viloyati vakilining o‘rinbosari,
“Imom Buxoriy” jome masjidi imom-xatibi
Yig‘ilishda Kengash a’zolari, Ishchi guruh rahbarlari va yetakchi olimlar – O‘zRFA vitse-prezidenti, Abu Rayhon Beruniy nomidagi Sharqshunoslik instituti direktori, professor Bahrom Abduhalimov, tarix fanlari doktori, professor Jannat Ismoilova, O‘zbekiston tasviriy san’ati akademigi Akbar Hakimov hamda markaz rahbariyati va xodimlari ishtirok etdi.
Yig‘ilishda markaz ekspozitsiyasining 6 asosiy yo‘nalishi bo‘yicha amalga oshirilayotgan ishlar muhokama qilindi. Jumladan:
Shu bilan birga, xorijiy muzeylarda saqlanayotgan va O‘zbekistonga daxldor bo‘lgan 350 ga yaqin eksponat ko‘rib chiqildi va ularni tanlab olish ishlari boshlab yuborildi.
Markaz rahbari Firdavs Abduxoliqov o‘z chiqishida bunday ta’kidladi:
— Hurmatli Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyev tashabbusi bilan barpo etilayotgan ushbu markaz ekspozitsiyasini boyitish maqsadida xorij muzeylari va kutubxonalarida saqlanayotgan yurtimizga oid artefaktlarni olib kelish bo‘yicha ishlar olib borilmoqda. Bir qator eksponatlar markazning ochilish marosimiga tayyor holatda bo‘ladi. Shuningdek, respublikadagi muzeylar ham 20 tadan eng noyob eksponat taqdim etishi rejalashtirilgan.
Yig‘ilishda "Islomdan avvalgi davr" ekspozitsiyasi bo‘yicha olib borilayotgan ishlar haqida ekspozitsiya koordinatori Anvar Matniyazov ma’lumot berdi:
— Bu ekspozitsiyaga vaqt devori orqali kiriladi. U 6 ta sektordan iborat bo‘lib, Baqtriyadan boshlanadi. Turkiyalik dizaynerlar bilan hamkorlikda ish olib borilyapti. Mulyajlar, faksimilelar va qo‘lyozmalar bo‘yicha kelishuvlarga erishilgan. Shuningdek, yurtimizdagi 60 ta tarixiy qal’a o‘lchamlari to‘planib, sistemalashtirildi.
Qadimgi Xorazm, So‘g‘d, Choch sivilizatsiyalariga oid tasviriy san’at, haykalchalar, tangalar va uy-ro‘zg‘or buyumlari xalqaro ko‘rgazmada namoyish etilishi rejalashtirilmoqda.
Vaqt devori kompozitsiyasida sharq miniatyuralari ham taqdim qilindi. Bu kompozitsiya turli davrlardagi siyosiy va ijtimoiy voqealarni badiiy tasvirlar orqali namoyon etadi:
O‘zbekiston xalq rassomi Bahodir Jalolov rahbarligidagi ijodiy guruh ushbu yo‘nalishda faoliyat yuritmoqda.
Yig‘ilish yakunida O‘zbekiston Kinematografiya agentligi tomonidan tayyorlangan olimlar hayoti va merosiga bag‘ishlangan videoroliklar namoyish etildi. Ilmiy kengash a’zolari ushbu videomateriallar mazmunan va vizual jihatdan zamonaviy talablarga mos bo‘lishi zarurligini ta’kidlashdi.
cisc.uz