Sayt test holatida ishlamoqda!
10 Iyun, 2025   |   14 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:05
Quyosh
04:50
Peshin
12:28
Asr
17:37
Shom
19:59
Xufton
21:36
Bismillah
10 Iyun, 2025, 14 Zulhijja, 1446

Rasulullohga muhabbat qo‘yish - dunyo va oxirat saodati

09.12.2016   8029   6 min.
Rasulullohga muhabbat qo‘yish - dunyo va oxirat saodati

Muhammad sollallohu alayhi vasallamga muhabbatni imonning bir bo‘lagi qilgan va U zotning sunnatlarini eng to‘g‘ri yo‘l qilib bergan Alloh taologa hamdu sanolar bo‘lsin!

Nima uchun biz Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga muhabbat qo‘yib, u kishini sevamiz? Chunki, Alloh bizlarni  zulmatdan nurga, zalolatdan hidoyatga shu Zot tufayli olib chiqqandir. Zotan, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Alloh taoloning shariat qilib bergan dinini to‘la-to‘kis, Rabbimiz amr etgani kabi yetkazib, omonatini mukammal sizu biz ummatlariga topshirganlar. Bu ishlarni biz ummatlarini juda ham yaxshi ko‘rganlari va mehr-shafqatlarini go‘zal bo‘lganlaridan ado etganlar. Bas, shunday ekan Alloh taolo U zoti sharifni chiroyli mukofotlar bilan siylasin. O‘z Rasulini sevish va muborak izlaridan ergashishni bizga, farzandlarimizga va barcha insonlarga nasib etsin. 

Payg‘ambarga sevgi-muhabbat deganda nimani tushinmoq kerak? Ya’ni, har bir musulmon kishi qalbini Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga moil qilib, boshqa barcha narsalarning muhabbatidan U zotga bo‘lgan muhabbatni ustun ko‘yish demakdir.  Aslida, muhabbat deganda - muhabbat qo‘yilgan narsaga muvofiq bo‘lgan xolatni tushuniladi. Moyillik esa - u bilan lazzat olish va ma’qul ko‘rish demakdir. Xuddi bir narsani suratini, ovozini  yoki bo‘lmasa taomni suyganga o‘xshash. Inson o‘z aqli bilan lazzat olishi botiniy ma’no hisoblanib, bu solih, olim va fazl ahllarini muhabbatlaridir. Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga bo‘lgan muhabbatda bularning hammasi mujassam bo‘lmog‘i darkor. Bu muhabbat insonni zohiriy va botiniy go‘zallik, jami ulug‘lik xislatlarini kamoli, fazilatlarning barcha turi, eng to‘g‘ri yo‘lda mustaqim bo‘lishi, ne’matlarning davomiyligi va abadiy azobdan xalos bo‘lish kabi ma’nolarga ega qiladi.

  Shunday ekan, biz Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga har taraflama rishtalarni bog‘lab, qalbimizni hissiy va ma’naviy, aqliy tomondan ma’rifat va ilm bilan, siyratlari va hadislarini yod olish hamda sunnatlariga ergashish orqali muhabbatlarimizni isboti bo‘lsa, sunnatlariga amal qilish a’zolarning muhabbati tasdig‘i bo‘ladi. Ammo sunnatlariga ergashsa bo‘ldi shuni o‘zi muhabbatga kifoya qiladi deyilgani emas, albatta. Balki muhabbat qalb va nafs bilan uyg‘unlashgandagina mukamal o‘z ifodasini topadi. Shundagina musulmon odam vijdonan qalb amallarini eng yaxshisini bajargan bo‘ladi. Shu sabab insonlarning muhabbat darajalari bir-biridan farqlanadi.

 Muhabbatur-rasul vojib amal ekaniga quyidagi oyat dalolat qiladi:

 قُلْ إِنْ كَانَ آَبَاؤُكُمْ وَأَبْنَاؤُكُمْ وَإِخْوَانُكُمْ وَأَزْوَاجُكُمْ وَعَشِيرَتُكُمْ وَأَمْوَالٌ اقْتَرَفْتُمُوهَا وَتِجَارَةٌ تَخْشَوْنَ كَسَادَهَا وَمَسَاكِنُ تَرْضَوْنَهَا أَحَبَّ إِلَيْكُمْ مِنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ وَجِهَادٍ فِي سَبِيلِهِ فَتَرَبَّصُوا حَتَّى يَأْتِيَ اللَّهُ بِأَمْرِهِ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْفَاسِقِينَ

“Ayting (ey, Muhammad): “Agar otalaringiz, farzandlaringiz, aka-ukalaringiz, xotinlaringiz, qarindoshlaringiz, mehnat bilan topgan mol-mulklaringiz, kasod bo‘lishidan qo‘rqqan tijoratingiz va yoqtirgan maskanlaringiz sizlar uchun Alloh va Rasulidan (Madinaga hijrat qilishdan), Uning (toati) yo‘lidagi jiddu-jahd qilishdan (ko‘ra) suyukliroq bo‘lsa, (unda) to Alloh o‘z amri (azobini) keltirguniga qadar kutib turingiz! Alloh (esa) fosiqlar qavmini hidoyat etmagay” (Tavba surasi, 24-oyat).

Mazur oyati karimada Alloh va payg‘ambari sollallohu alayhi vasallamga muhabbat hamma narsalarning muhabbatidan oldin turishlikka da’vat qiladi. Boshqa oyati karimada:

 النَّبِيُّ أَوْلَى بِالْمُؤْمِنِينَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ ...

“Payg‘ambar mo‘minlarga o‘zlaridan ham haqliroqdir...” (Ahzob surasi, 6-oyat). Ya’ni, Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga bo‘lgan muhabbatlari boshqa barcha narsalarga qo‘ygan muhabbatdan ko‘ra ustunroq bo‘lmaguncha imonlari komil bo‘lmagay, deganidir.

Hadisi sharifda esa Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Sizlardan birortangiz men unga ota-onasidan, bolasidan va odamlarning hammasidan mahbubroq bo‘lmagunimcha, mo‘min bo‘la olmaydi”, dedilar (Buxoriy rivoyati).

Ushbu hadisda Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning “mo‘min bo‘la olmaydi” deganlaridan murod, komil imonli mo‘min bo‘la olmaydi, deganlaridir. Shu bilan birgalikda bu hadis musulmon kishiga Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga muhabbat qo‘yish vojib ekanligiga dalolat qiladi. Shundagina, haqiqiy imon egasi, najot topuvchi kishiga aylanar ekan.

Ulamolarimiz kishini Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga bo‘lgan muhabbatining qanchalik chin ekanligiga kuyidagi o‘n ish dalolat qiladi.

  • Hayotlik chog‘larida U zotga yordam berish va vafotlaridan keyin sunnatlariga amal qilish;

  • U zotning suhbatlariga qiziqish. Bu ish faqat sahobalarga xos bo‘lsada, ulardan keyingi kelgan musulmon avlodiga U zotni hech bo‘lmasa tushda ko‘rishni orzu qilish orqali o‘z isbotini topadi;

  • Amrlariga bo‘ysinish;

  • U zotning sunnatlariga amal etmaslik, muhabbat qilmaslik ila gunohkor bo‘lib qolishdan extiyot bo‘lish;

  • Ko‘p salavot yo‘llash;

  • Sunnatlariga boshqalarni targ‘ib etish;

  • Bid’at xurofotlardan o‘zini olib qochish;

  • Sahoba va ahli baytni yaxshi ko‘rish;

  • Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning xulqlari bilan ziynatlanish;

  • Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning sunnatlariga amal qilishda xaddan oshmaslik.

Anas roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: “Bir kishi Rasululloh sollallohu alayhi vasllam huzurlariga kelib: “Ey, Allohning rasuli! Qiyomat qachon bo‘ladi?”, deb savol qildi. “Sen qiyomatga nimani hozirlab qo‘yding?”, dedilar Payg‘ambar alayhissalom. Savol bergan kishi: “Men Alloh va uning Rasulini muhabbatidan boshqa arzigulik hech narsa tayyorlamadim”, deb javob qildi. Shunda, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Albatta, sen o‘zing yaxshi ko‘rganlar bilan birgasan, har kim o‘zi yaxshi ko‘rganlar bilan birga bo‘ladi”, deb marhamat qildilar.

Anas roziyallohu anhu: “Biz islom kelgandan keyin Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning ushbu so‘zlarini eshitganchalik xursand bo‘lmaganmiz”, dedi.

 Alloh taolo barchalarimizning qalbimizga Rasulini muhabbatini jo qilsin. Qiyomatda Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning “hamd” bayroqlari ostida turish va U zotning muborak shafoatlariga erishish hamda jannatda Rasuliga qo‘shni bo‘lish baxtini nasib etsin!

  

Jaloliddin Hamroqulov,

TII “Tahfizul Qur’on” kafedrasi mudiri,

Toshkent shahar “Navza” jome masjidi imom xatibi

Maqolalar
Boshqa maqolalar
Maqolalar

Mehr-oqibat, shodlik, xayr-saxovat ayyomi

06.06.2025   377   4 min.
Mehr-oqibat, shodlik, xayr-saxovat ayyomi

Shukuh


Mamlakatimizda muborak Qurbon hayitini ko‘tarinki kayfiyatda nishonlash yaxshi an’anaga aylangan. Bayram kunlari yurtimizda mehr-oqibat, insonparvarlik, shukronalik, saxovat va bag‘rikenglik kabi xalqimizga xos ezgu fazilatlar yanada yorqin namoyon bo‘ladi.

Ushbu muborak ayyomda qarindosh-urug‘lar, yaqinlar, yolg‘iz keksalar holidan xabar olinadi, ko‘makka muhtoj insonlarga yordam beriladi, qisqacha aytganda, jamiyatda birdamlik va ahillik muhiti yana ham mustahkamlanadi.

Kezi kelganda, bugun mamlakatimiz yangi taraqqiyot bosqichiga chiqqanini, barcha sohalar qatori diniy-ma’rifiy jabhada ham ko‘plab islohotlar amalga oshirilayotganini, yutuqlarga erishilayotganini alohida qayd etish lozim.

Yangi O‘zbekistondagi bu muvaffaqiyatlar zamirida fuqarolarning vijdon erkinligi huquqlarini ta’minlash borasidagi yangilik va yengilliklarni alohida qayd etish, xususan, ikki muhim hujjatni eslab o‘tish lozim.

Birinchisi — “O‘zbekiston Respublikasida fuqarolarning vijdon erkinligini ta’minlash va diniy sohadagi davlat siyosati konsepsiyasini tasdiqlash to‘g‘risida”gi Qonun, ikkinchisi — Prezidentimizning “Fuqarolarning vijdon erkinligi huquqi kafolatlarini yanada mustahkamlash hamda diniy-ma’rifiy sohadagi islohotlarni yangi bosqichga olib chiqish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi Farmoni. Ushbu ikki muhim hujjat tom ma’noda diniy-ma’rifiy soha samaradorligini yangi bosqichga olib chiqishning mustahkam huquqiy asosi bo‘ldi.

Farmonga asosan, ko‘hna Buxoroda Bahouddin Naqshband ilmiy-tadqiqot markazi tashkil etildi. Bu xalqimiz, xususan, diniy-ma’rifiy soha vakillari uchun katta xushxabardir. Ushbu markaz tom ma’noda buyuk ajdodimiz Bahouddin Naqshband va naqshbandiylik tariqati allomalarining yuksak insonparvarlik g‘oyalarini ilmiy asosda o‘rganish, yosh avlodni bag‘rikenglik hamda o‘zaro hurmat ruhida tarbiyalashda muhim o‘rin tutadi. Shuningdek, tasavvuf ta’limoti tarixi va uning bugungi kundagi ahamiyatini ilmiy tadqiq etish, “Yetti pir” allomalari va aziz avliyolarning boy ilmiy-ma’naviy merosini xalqaro maydonda keng targ‘ib qilish kabi asosiy vazifalarni bajaradi. Naqshbandiylik ta’limotining ezgu g‘oyalarini tadqiq etish uchun ilmiy-nazariy va uslubiy masalalarga bag‘ishlangan anjuman, konferensiya, ko‘rgazma, seminar-trening, tanlovlar hamda boshqa madaniy-ma’rifiy tadbirlar tashkil etadi. Tasavvuf ta’limotining ilmiy asoslangan g‘oyalarini targ‘ib qiladi va soxta tariqatchilikning oldini olish bo‘yicha tavsiyalar ishlab chiqadi.

Sirasini aytganda, ushbu markaz ham Imom Buxoriy, Imom Termiziy, Imom Moturidiy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazlari hamda O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markazi singari uchinchi Renessansni qaror toptirish yo‘lidagi yana bir mustahkam ilm va aql markazi bo‘ladi, albatta.

Shu o‘rinda, O‘zbekiston Prezidentining Qurbon hayiti munosabati bilan yo‘llagan tabrigida ta’kidlanganidek, buyuk tariximiz va madaniyatimiz durdonalarini, mashhur allomalarimizning boy merosini to‘plash va keng targ‘ib etishga alohida e’tibor qaratilmoqda. Jumladan, ko‘hna Sharq mo‘jizasi — Samarqand shahri 2025 yilda Islom madaniyati poytaxti, deb e’lon qilindi, ulug‘ vatandoshimiz Imom Moturidiyning 1155 yillik tavallud sanasi yurtimiz bo‘ylab keng nishonlanmoqda.

Poytaxtimizda bunyod etilayotgan O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markazi ilmiy-ma’naviy yo‘nalishdagi ulkan va noyob loyiha sifatida el-yurtimiz hamda xalqaro jamoatchilikda katta qiziqish uyg‘otmoqda. Bu muazzam maskan ko‘p ming yillik qadimiy tariximiz, boy va betakror milliy madaniyatimizning yorqin timsoli sifatida yangi O‘zbekiston hayotidagi g‘oyat muhim voqeaga aylanajak, albatta.

Shukrki, maqtansak arziydigan bu kabi xushxabar va yangiliklar bisyor. Ayniqsa, ayni hayit kunlarida bu yurtdoshlarimiz kayfiyatini yanada ko‘tarishi, bayramga o‘zgacha shukuh qo‘shishi muqarrar.

Kezi kelganda aytish joizki, muborak Qurbon hayitining ahamiyati yangi O‘zbekistonda ijtimoiy davlat barpo etish jarayonlari hal qiluvchi bosqichga kirayotgan bugungi sharoitda tobora ortib bormoqda. Bu muborak kunda yaqinlar bilan ko‘rishish, uzoqlashgan do‘stlar bilan yarashish, qarindosh-urug‘larga ziyoratga borish — barchasi mehr-oqibat va insonlar o‘rtasidagi uzviy aloqalarni mustahkamlaydi.

Hayit faqat bayramgina emas, balki ming yillar davomida shakllangan qadriyatlarimiz tarannumi hisoblanadi. Odatda ushbu ayyomda hamma bir-birini bayram bilan samimiy muborakbod etadi, qurbonliklar qilinadi. Qurbonlik go‘shtidan va taomidan ehtiyojmand, kam ta’minlangan insonlar, turli millat va din vakillariga ulashiladi. Bu, o‘z navbatida, saxiylik, shukronalik, jamiyatdagi tenglikni ta’minlashga qaratilgan ulkan ibrat hamda muhtojlar, yetim-yesirlar va e’tiborga muhtoj insonlar haqida qayg‘urishning amaliy ifodasi, qolaversa, o‘zaro mehr-oqibat rishtalarining yanada mustahkamlanishiga sabab bo‘ladi.

Hayit ayyomingiz muborak bo‘lsin!

 

Homidjon ISHMATBЕKOV,

O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi o‘rinbosari.

Maqolalar