OITS (orttirilgan immunitet tanqisligi sindromi) hozirgi vaqtda jahon jamoatchiligini tashvishga solayotgan eng xavfli xastalikdir. 1 dekabr – Umumjahon OITS (SPID)ga qarshi kurash kuni, deb e’lon qilingan. Shu munosabat bilan 29 noyabr kuni “Ko‘kaldosh” o‘rta maxsus islom bilim yurtida yoshlar o‘rtasida sog‘lom turmush tarzini shakllantirish hamda “Sog‘lom ona va bola yili” rejasiga muvofiq “Sog‘lom bola – yurt tayanchi” mavzuida davra suhbati o‘tkazildi. Ushbu tadbirga Toshkent shahar OITSga qarshi kurash markazi mutaxassisi Akbarov Shuhrat Firdavsovich taklif etildi.
Dastlab, O‘zTV tomonidan ishlangan OITS kasalligi haqida ma’lumotlar beruvchi videorolik namoyish etildi. Mavzu bo‘yicha mutaxassis Shuhrat Akbarov so‘zga chiqib, dastlab talabalar bilan interaktiv usulda savol-javob bilan boshladi. Talabalar ushbu mavzudagi o‘zlarida bor ma’lumotlar bilan javob berishdi. Shundan so‘ng har bir shaxs o‘z sog‘ligi haqida qayg‘urishi lozimligini ta’kidlab o‘tdi. OITS kasalligi nafaqat bizning diyorimizda, balki butun jahonda global muammo va unga qarshi kurashish barcha uchun muhim vazifa ekanini ta’kidlab o‘tdi. Bu kasallik millat, hudud, jins tanlamaydigan xatarli kasallik ekanini talabalarga tushuntirib berdi.
Tadbir davomida yig‘ilganlarga giyohvandlik va OITS kasalligini aks ettiruvchi ma’lumotlardan iborat tarqatma materiallar (bukletlar) tarqatildi.
Mutaxassis Sh. Akbarov OITSning giyohvandlik bilan bog‘liqligi, hozirda giyohvandlik markazlari, OITS tarixi, uning respublikamizga kirib kelish bosqichlari va bu kasallikning tarqalish sabablarini ham statistik ma’lumotlar asosida slaydlar orqali keng yoritib berdi.
Shuningdek, OITS ga qarshi kurash bo‘yicha qabul qilingan xalqaro konvensiyalar, imzolangan shartnomalar va qabul qilingan qonun va qonunosti hujjatlari, ularning ahamiyati to‘g‘risida alohida ta’kidlab o‘tdi. Ushbu kasallikning yuqish yo‘llari, kasallikning dastlabki belgilari va alomatlarini ham aytib, bu kasallik keltirib chiqarayotgan yomon oqibatlar to‘g‘risida ham gapirib o‘tdi. Fuqarolarning tibbiy xizmatdan foydalanishdagi huquq va burchlarini eslatib o‘tdi.
Davra suhbati qizg‘in bahs-munozaralar bilan davom etdi. Davra suhbati tinglovchilarining mavzuga doir va o‘zlarini qiziqtirgan masalalar yuzasidan bergan savollariga mutaxassis Sh. Akbarov aniq va keng qamrovli tushunchalar berdi.
Ta’lim va kadrlar tayyorlash bo‘limi
Mashina yo‘liga chiqib ketgan odamni ko‘rib haydovchi zo‘rg‘a to‘xtatib qoldi. Undan ham oldin yonidagi do‘sti tushasolib yo‘lovchining yoqasidan oldi. Uzr so‘rab dovdirayotgan odamni ko‘rib, haydovchi tez tushdi-da, do‘stidan uning yoqasini qo‘yib yuborishini so‘radi.
– Bu nima deganing?! Sal bo‘lmasa qamalib ketarding-ku buni deb, – yanada jahli chiqdi do‘stining.
– Sen uni qo‘yib yuboraver, gap bor... Bo‘ldi, aka, hushyor bo‘lib yetib oling... Yo‘q, shoshmang...
Haydovchi hatto u odamning qo‘liga pul ham berdi. Do‘stini hayron qoldirib, mashinaga qaytdi.
Do‘stining savol nazari bilan qarab turganini ko‘rib, izoh bera boshladi:
– Bir soatcha oldin dorixonaga kirgandim. Shu odamga ko‘zim tushgandi. Qo‘lida dorilar ro‘yxati yozilgan qog‘oz, puli yetmaganidan mung‘ayib turgan edi. Dorilar narxini eshitib, og‘ir qadamlar bilan chiqib ketgandi. Ortidan chiqib yordam bergim keldi. Lekin pulimni qizg‘ondim. Tashqariga chiqqanimda u onasi bilan gaplashib turgan ekan. Haligi odam onasi bilan gaplashib bo‘lgach: “Shuncha pulni qayerdan topaman? Yo Alloh! O‘zing yo‘l ko‘rsat, deganini eshitib ham indamay ketaverdim. Go‘yo unga pul bersam o‘zim och qoladiganday... Holbuki, Alloh taolo O‘z Kalomida: “Shayton sizlarni (xayr-ehson qilishda) kambag‘al bo‘lib qolishdan qo‘rqitadi” (Baqara surasi, 268-oyat) deya ogohlantirganini bilardim. Yana “Kimki (bir) hasana (savobli ish) qilsa, unga o‘n barobar (ko‘paytirib yozilur)” (An’om surasi, 160-oyat) degan va’dasini ham o‘qigandim. Baribir xomlik qildim. Sal bo‘lmasa o‘sha xasislik qilgan pulimdan o‘n, yuz hissasi chiqib ketadigan bir musibatga duchor bo‘lardim. Mayli, hechdan ko‘ra kech bo‘lsa ham, Alloh imkon berdi. Shuning uchun ayb u odamdamas, o‘zimda, deb bildim...
Ha, azizlar! Hayotimizda bunday holatlarga duch kelib turamiz. Avvalo, birov bilan tushunmovchilik bo‘lib qolsa u odamning ahvolini so‘raylik. Balki biror musibat yo tashvishda yurgandir. Darhol tilimizga kelgan so‘zlar bilan xaqorat qilib, urishib ketmaylik. Bunaqa vaziyatlarda shayton vasvasa qilishini unutmaylik. Xulosa qilishga shoshilmaylik. Hazrati inson degan nomga munosib ish tutaylik.
Akbarshoh Rasulov