Sayt test holatida ishlamoqda!
09 Iyul, 2025   |   14 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:16
Quyosh
04:58
Peshin
12:33
Asr
17:41
Shom
20:02
Xufton
21:37
Bismillah
09 Iyul, 2025, 14 Muharram, 1447

Betakror ijodkor edilar...

11.11.2016   7087   6 min.
Betakror ijodkor edilar...

Yashil bahor olib kelgandi uni,
Yoz daryo bo‘yida suvga zor etdi,

Qahraton yonida yurdi har kuni,
Nihoyat suygani – kuz bilan ketdi.

Xurshid Davron

(05.11.2016)

Har bir jon o‘limning totuvchisidir (Anbiyo, 35). Ha, bandalik haqiqati bu foniylikdir. Boqiy qolguvchi yolg‘iz Tangri taolodir. 

Insonga ato etilgan fursat – umr hayotini el-yurt uchun, jamiyat uchun manfaatli o‘tkazishning o‘zi ham bir saodat. Kuni kecha o‘zbek xalqi, o‘zbek she’riyati o‘zining zabardast o‘g‘loni – O‘zbekiston Qahramoni, Hamza nomidagi, Abdulla Qodiriy nomidagi hamda Alisher Navoiy nomidagi O‘zbekiston Respublikasi Davlat mukofotlari sohibi, shoir va ijodkor Abdulla Oripovni boqiy dunyoga kuzatdi.

Abdulla Oripov hozirgi o‘zbek she’riyatida inson qalbidagi murakkablik va ziddiyatlarni  teran, haqqoniy, o‘ziga xos betakror kuylagan ijodkor edi. O‘z ijodi ila o‘zbek she’riyatiga yangicha badiiy tafakkur yo‘sinlarini olib kirdi. Shoir Yassaviy, Navoiy, Bobur, Cho‘lpon singari ijodkorlar badiiy an’analarining davomchisi bo‘ldi. Ayniqsa, istiqlol yillarida xalqimiz xotirasidan unutilayozgan milliy qahramonlarimiz, buyuk siymolarimiz obrazini haqqoniy gavdalantira olgan, qolaversa, islomiy tafakkurga yo‘g‘rilgan milliy o‘zligimizni tarannum etgan mohir ijodkor edi. Bu borada uning mashhur “Haj daftari ” (1992), “Sohibqiron” (1996) nomli to‘plamlari, “Bobur”, “Savob”, “Bandaga sig‘inma”, “Hidoyat yo‘li”, “Men kimga suyangum”, “Ziyoli”, “Iltijo”, “Oriyat”, “Inson”, “So‘nggi makon” va boshqa ko‘pgina asarini keltirish mumkin.

 Abdulla aka bilan suhbatlarimizning birida: “Taqsir, she’rlaringizda imon haqida tafakkur haqida juda ko‘p yozgansiz”, deya marojaat etganimizda  – Baxil qanchalar dindor bo‘lmasin jannatga kirmaydi, olov o‘tinni yoqib bitirgani kabi hasad hasadchining savoblarini yeb tugatadi deydilar. Men gapni nariroqdan boshlayotganimning sababi bor. Ba’zilarda yuzaki fikrlash qusuri kuchayib ketyapti. Ayniqsa, ozroqqina adabiyotga da’vogarligi bo‘lganlarga bu dardning yuqishi juda yomon. Ijodkor deganimiz, birinchi navbatda, tafakkur qiluvchi jonzotdir. Bu qavm fikrlashsiz yashamasligi, yasholmasligi lozim. Vaholanki, allaqachonlar o‘zini nomdorlar qatoriga qo‘shib bo‘lgan qalamkash birodarlarimizning ko‘plari haligacha Qur’oni karim yoxud hadisi muborakdan ham bexabarlar, deya aytgan edilar. 

Istiqlolimizning ilk yillarida (1992 yil) Abdulla Oripov bilan muborak haj safarida birga bo‘lish nasib etgandi. O‘shanda mohir ijodkor o‘zlarining “Haj daftari” nomli to‘plamlarini bitgan edilar.

Abdulla Oripovning badiiy yuksak ijodi xalqimizning qalbidan chuqur o‘rin olgan. Buyuk iste’dod sohibining ijod namunalari asrlar davomida muxlislari tomonidan sevib o‘qilishiga shubha yo‘q. Alloh taolodan sevimli shoirimizning oxiratlari obod bo‘lishini, asarlaridagi milliy ruh, ma’naviy poklikdan saboq olgan har bir o‘quvchi uchun u kishiga savob va mukofotlar yetib borishini so‘rab qolamiz.

 

Anvar qori TURSUNOV,

Toshkent shahar bosh imom-xatibi

MЕN KIMGA SUYANGUM

Bir kun savol berdi yoshgina o‘g‘lon:
– Nechun Allohim deb yig‘laysiz nolon?
Dedim, javobimdan bo‘lmagin hayron,
Men kimga suyangum Allohdan boshqa.

Tinimsiz aldasa muhit, makoning,
Tortsa oyog‘ingdan do‘stu yoroning.
Shunday o‘tar bo‘lsa har zum, har oning,
Men kimga suyangum Allohdan boshqa.

Noshukur emasman dunyoda garchand,
Qaydadir menga ham bor balki dilband.
Va lekin tiriklay kuydirsa farzand,
Men kimga suyangum Allohdan boshqa.

Insofu ishonch ham shirin so‘z bari,
Tiriklik toshqindir yoki ko‘pkari.
To hayot ekansan qochgaydir nari,
Men kimga suyangum Allohdan boshqa.

Shunchalar kaj erur dunyoi gardun,
Undan diyonatni axtarmoq nechun?
Padar shod o‘z o‘g‘lin bag‘rin etsa xun,
Men kimga suyangum Allohdan boshqa.

Mingta ko‘z poylaydi bitta joningni,
Joningmas, martabang, balki shoningni,
O‘t qo‘ymay yoqarlar xonumoningni,
Men kimga suyangum Allohdan boshqa.

Bu ko‘hna dunyoda yashadim nega,
Yaydoq ot misoli bo‘ldim beega.
Malomat qilurman, olomon, senga:
Men kimga suyangum Allohdan boshqa.

Mendan ranjimasin bo‘lsa do‘st agar,
Balki ularning ham dilida kadar,
Hoynahoy, mendaylar degay muqarrar:
Men kimga suyangum Allohdan boshqa.

Umr ham oxirlab bormoqda sekin,
Endi sarg‘aymoqda men ekkan ekin.
Mayli, sen o‘zingga suyangil, lekin,
Men kimga suyangum Allohdan boshqa.

 

SO‘NGGI MAKON

Qayga borib qo‘nar uchayotgan sor,
Qaysi joyda to‘xtar yuguruk ohu?
Javob berib bo‘lmas bu gapga zinhor,
Bu jihat yopiq, deb aytilgan, yohu.

Uzoq yillar yashash har kimga armon,
Garchi dunyo o‘zi foniy, muvaqqat.
Filda ham bor emish eng so‘nggi makon,
Insonga buyursin Vatani faqat.

 

ORIYAT

Yer yuzin tasmadek olgandir o‘rab,
Turfa qavmlarning safi, qatori.
Bir yonda boyonlar turishar qarab,
Ishlarin hamisha kelgan barori.

Bir yonda yo‘qsillar tizilgan borho,
Boshqalar singari yaxlit jamoat.
Lekin tilanishdan charchamas aslo,
Balki sharaf erur bundayin odat.

Uchinchi qator bor, uchinchi qator,
Xayru ehson kutib, tiz cho‘ka qolmas.
Ular noyob zotlar, oriyati bor,
Oltin tanga uzat, baribir, olmas!

Yangiliklar
Boshqa maqolalar

Indoneziya OAV O‘zbekiston olimlarining Jakartaga ilmiy safarini yoritdi

09.07.2025   402   4 min.
Indoneziya OAV O‘zbekiston olimlarining Jakartaga ilmiy safarini yoritdi

O‘zbekiston Din ishlari qo‘mitasi, Musulmonlar idorasi, Imom Buxoriy, Imom Moturudiy, Imom Termiziy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazlari hamda O‘zbekiston xalqaro islomshunoslik akademiyasi mas’ul xodimlaridan iborat ilmiy guruhning Indoneziyaga tashrifi ushbu mamlakatning yetakchi bosma va elektron nashrlari tomonidan keng yoritildi, deb xabar qilmoqda "Dunyo" AA muxbiri.

 

 

Jumladan, Indoneziyaning "CNN Indonesia" axborot agentligi "O‘zbekiston delegatsiyasi Indoneziyaga tashrif buyurdi" sarlavhali maqolani e’lon qildi. Unda Sharif Hidoyatulla nomidagi Jakarta davlat islom universitetida "Movarounnahrdan Janubi-Sharqiy Osiyoga: hadis ilmlari va intellektual aloqalar" mavzusida ilmiy-amaliy konferensiya bo‘lib o‘tgani va mazkur anjumanda O‘zbekistondan yetakchi olimlar ishtirok etgani ma’lum qilingan.

 

"Tadbir ilmiy muloqot shaklida tashkil etilgan bo‘lib, uning doirasida Imom Buxoriy merosini o‘rganish, Mavarounnahr ulamolarining Indoneziya orollarida islom dinini tarqatishda tutgan o‘rni, hadisshunoslik yo‘nalishida hamkorlikni rivojlantirish kabi masalalar muhokama qilindi", – deb yozgan axborot agentligi.

 

O‘zbekiston delegatsiyasining tashrifi doirasida bo‘lib o‘tgan qator tadbirlar ikki mamlakat o‘rtasida islomiy ma’rifat, ta’lim, diniy bag‘rikenglik va tarixiy merosni asrab-avaylash sohalarida aloqalarni yanada mustahkamlashi ta’kidlangan.

 

Maqolada xabar qilinishicha O‘zbekiston ilmiy-ma’rifiy doiralari vakillari Indoneziya xalq manfaatlari va huquqlarini himoya qilish vaziri Muxaymin Iskandar, ekologiya vaziri o‘rinbosari Dias Xendrapriono, Ulamolar Kengashi va "Nahdatul ulamo" tashkiloti rahbariyati bilan uchrashuvlar o‘tkazdi.

"Businessreview" veb-sayti "Imom Buxoriy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi va Sharif Hidoyatulla nomidagi Jakarta davlat islom universiteti hamkorligi diniy mo‘tadillik va islom ta’limi tizimini mustahkamlaydi" sarlavhali maqolani e’lon qildi.

 

 Nashrda Imom Buxoriy xalqaro ilmiy tadqiqot markazi va Sharif Hidoyatulla nomidagi Jakarta davlat islom universiteti hamkorligida Indoneziya poytaxtida ilmiy-amaliy konferensiya tashkil etilgani qayd etilgan.

 

 Materialda yozilishicha, anjumanda Mavorounnahr tarixi, Imom Buxoriy merosi, Markaziy Osiyo ulamolarining Indoneziyada islom ta’limotini tarqatishda tutgan o‘rni kabi mavzular muhokama qilindi.

 

Ushbu mamlakatdagi "Aspirasi Nusantara" elektron nashri Imom Moturidiy xalqaro ilmiy tadqiqot markazi direktori o‘rinbosari "Nahdlatul ulamo" tashkiloti faoliyati bilan tanishgani haqida yozdi. Ma’lum qilinishicha, shu yil 2 iyul kuni O‘zbekiston Din ishlari qo‘mitasi raisining birinchi o‘rinbosari Davron Maxsudov hamda Imom Moturidiy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi direktori o‘rinbosari Shahzod Islomov Indoneziyadagi eng yirik tashkilot "Nahdlatul ulamo" rahbariyati bilan uchrashdi.

 

"Nahdlatul ulamo" tashkiloti qoshidagi Ilmiy markaz rahbari Abshor Abdullo Imom Moturidiy ta’limoti sunniy kalom ilmida mo‘tadil, aql va mantiqqa tayanadigan yo‘nalish ekanini qayd etdi" – deb yozgan elektron nashr.

 

Tomonlar ta’lim sohasida aloqalarni kengaytirish, talabalar almashuvini amalga oshirish va ziyorat turizmi yo‘nalishida dasturlar ishlab chiqish kabi mavzularda fikr almashdilar.

 

Indoneziyaning "Jakarta Merdeka" onlayn portali esa "Bogor Botanika bog‘ida do‘stlik daraxti ekildi" sarlavhali maqolani e’lon qilindi. Unda O‘zbekiston delegatsiyasi a’zolari Bogor shahridagi Indoneziya Milliy Botanika bog‘ida daraxt ekish marosimida ishtirok etgani va Indoneziya ekologiya vaziri o‘rinbosari bilan uchrashuv o‘tkazgani ma’lum qilingan.

 

 "Vazir o‘rinbosari Dias Xendrapriono Imom Buxoriy to‘plagan hadislar orasida tabiatni asrashga oid nasihat va tavsiyalar ko‘p ekanini ta’kidladi. Bu esa islom ta’limotida ekologik bilim va ong asosiy o‘rin tutishining yaqqol dalilidir", – deb yozilgan "Jakarta Merdeka" maqolasida. 

O‘zbekiston musulmonlari idorasi

Matbuot xizmati