Sayt test holatida ishlamoqda!
01 May, 2025   |   3 Zulqa`da, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:51
Quyosh
05:21
Peshin
12:25
Asr
17:16
Shom
19:23
Xufton
20:47
Bismillah
01 May, 2025, 3 Zulqa`da, 1446

Aziz Vatanim, hur diyorim mening

27.07.2016   7887   3 min.
Aziz Vatanim, hur diyorim mening

«O‘zbekiston – muqaddas Vatan, ota-bobolarimiz yotgan yer, o‘zimiz yotadigan yer. Farzandlarimizni shu zaminga sadoqat ruhida tarbiyalash, ularning qalblarida shu muborak zaminning har qarichiga mehru muhabbat uyg‘otish bugungi kunning eng ustivor fazilatlaridan biriga aylanayotgani hammamizni quvontiradi».                           

                                Islom Karimov

O‘zbekiston mustaqilligining 25 yili mobaynida barcha sohalar  qatori diniy sohada ham ulkan muvaffaqiyatlarga erishildi. Bu davrda O‘zbekiston musulmonlari idorasi tizimida erishilgan  eng katta yutuqlarimizning asosiylarini eslasak, quyidagilarni aytish mumkin:

  • O‘MI ta’lim tizimi shakllandi va xalqaro miqyosda e’tirof etildi.

  • O‘MI raisi, muftiy Usmonxon Alimov va rais o‘rinbosari shayx Abdulaziz Mansur Islom olamidagi eng mo‘tabar xalqaro tashkilotlarga a’zo etib saylanishdi va bu tashkilotlar ishida faol ishtirok etishmoqda.

  • O‘zbekistonda faoliyat olib borayotgan barcha masjidlar malakali, diplomli kadrlar bilan to‘liq ta’minlandi.

  • Diniy sohada xalqaro miqyosda e’tirof etilayotgan yutuqlardan Yurtboshimiz tashabbusi bilan Samarqandda ochilib, faoliyat olib borayotgan Imom Buxoriy xalqaro markazi faoliyati tahsinga loyiq.

  • Masjidlar obodonchiligi va namozxonlar uchun shakllangan sharoit dunyoning hech bir mamlakatida mavjud emas.

  • Mamlakatimizda buyuk bobokalonlarimiz qo‘nim topgan ziyoratgohlar qayta tiklandi, obod etildi. Hazrati Imom majmuasi bunyod etilgani va diniy idora yangi binoga ko‘chib o‘tgani, shubhasiz eng katta yutuqlarimizdan biridir.

  • 2007 yil xalqaro ISESCO tashkiloti tomonidan “Toshkent – islom madaniyati poytaxti” deb e’lon qilinishi yurtimiz tarixiy ilmiy merosi o‘rganilishi, xalqimizga yetkazilayotgani va qadimiy arxitektura ansambllari tiklanishi va obodonchiligiga yetarli e’tibor berilayotganining xalqaro miqyosda e’tirof etilishidir.

  • Diniy adabiyotlar nashri yurtimiz musulmonlari ehtiyojini to‘liq qondirmoqda.

  • Milliy domenda faoliyat olib borayotgan 20 dan ziyod saytlar yurtimiz musulmonlari uchun to‘laqonli xizmat qilmoqda.

O‘zbekiston musulmonlari idorasi tizimida erishilgan eng katta yo‘nalishdagi yutuqlardan biri - bu diniy sohadagi matbuot, davriy nashr va milliy domenda yurtimiz musulmonlari uchun faoliyat olib borayotgan elektron internet saytlaridir.

Haq subhonahu va taolo Kalomi sharifida marhamat qilib, O‘zi bandalari uchun bergan ne’matlari haqida odamlarga yetkazish va bu ne’matlar shukronasini bildirish kerakligi haqida shunday bayon qiladi:

Rabbingizning (Sizga ato etgan barcha) ne’mati haqida esa (odamlarga)

so‘zlang! (Zuho surasi, 11 – oyat).

No‘mon ibn Bashir (roziyallohu anhu) rivoyat qiladi. Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam) dedilar: “Kim ozga shukr qilmasa, ko‘pga shukr qila olmaydi. Kim insonlarga shukr qilmasa, Allohga shukr qila olmaydi. Ne’matlarni gapirish shukrdir.”

Yaratgan Zot O‘zi biz bandalariga ne’matlari haqida so‘zlashimizni buyurgani va Payg‘ambarimiz s.a.v. “ne’matlar haqida gapirish shukrdir”,- deb marhamat qilganlari aynan matbuot va nashriyot sohasida fidoyilik bilan mehnat qilayotgan qalamkash ijod ahliga ham taalluqlidir. Zero barchaga, xususan yurtimiz musulmonlariga mustaqillikdek buyuk ne’mat sharofati bilan erishilayotgan yutuqlar haqida yozish, gapirish va ular haqida yetkazish ijod ahlining to‘g‘ridan to‘g‘ri bajaradigan sharafli vazifasidir.

Darhaqiqat, mustaqillik sharofati bilan diniy ijod ahliga erkinlik berilib, tinchlik va ezgulik dini bo‘lgan muqaddas Islom dinining va mamlakatimiz musulmonlari hayotining barcha jabhalari haqida ijod qilishga ilhom berdi.  

                                                         

                                     Jaloliddin  Nuriddinov

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Imom Moturidiy haqida 15 fakt

30.04.2025   5437   3 min.
Imom Moturidiy haqida 15 fakt

1. Olimning to‘liq ismi sharifi Muhammad ibn Muhammad ibn Mahmud Abu Mansur Moturidiy Samarqandiy Ansoriy.


2. Kamoliddin Bayoziyning tahqiqiga ko‘ra bu zotning nasabi ulug‘ sahobiy Abu Ayyub Ansoriyga borib taqaladi.


3. Abu Mansur Moturidiyning qaysi yilda tug‘ilgani aniq ma’lum emas. Ammo ustozi Muhammad ibn Muqotil Roziy hijriy 248 (milodiy 862) yilda vafot etgani aytilgan. Shunga ko‘ra, Abu Mansur Moturidiy hijriy 240 (milodiy 854) yildan oldin tug‘ilgani taxmin qilinadi.


4. Imom Moturidiy ko‘plab ustozlardan ta’lim olgan. Quyidagilar ularning eng mashhurlari:

  1. Imom Abu Bakr Ahmad ibn Is'hoq Juzjoniy;
  2. Imom Abu Nasr Ahmad ibn Abbos Iyoziy;
  3. Nusayr ibn Yahyo Balxiy;
  4. Muhammad ibn Muqotil Roziy va boshqalar.


5. Ushbu olimlar Imom Moturidiyni Imom Abu Hanifa rahimahullohgacha bo‘lgan sanadini bog‘lovchi ustozlar hisoblanadi.


6. Imom Moturidiyning shogirdlari uning ilimy merosini davom ettirib, bu ta’limotni rivojlantirganlar. Masalan:

  • Abulqosim Is'hoq ibn Muhammad Hakim Samarqandiy.
  • Imom Abulhasan Ali ibn Sa’iyd Rustug‘faniy.
  • Abu Lays Nasr ibn Muhammad Samarqandiy.
  • Imom Abu Muhammad Abdulkarim Pazdaviy.


7. Abu Mansur Moturidiy tafsir, usulul fiqh va aqoid kabi shar’iy ilmlarning turli yo‘nalishlari bo‘yicha asarlar ta’lif etgan.


8. Tafsir yo‘nalishi bo‘yicha “Ta’vilotu ahli sunna” nomli tafsir yozgan.


9. Usulul fiqh yo‘nalishida “Ma’xozush sharoi’” (Shar’iy hukmlar manbasi) va “Jadal” (Ilmiy bahslar) nomli ikkita kitob yozgan.


10. Ulamolar Abu Mansur Moturidiy aqoid ilmi bo‘yicha yozgan asarlarini o‘rganib chiqib, ularni uch turga ajratganlar:

  1. Maqolot (maqolalar);
  2. Raddiyalar;
  3. Alloh taologa iymon keltirish asoslari.


11. Abdulhay Laknaviy “al-Favoidul-bahiya” asarida Imom Abu Mansur Moturidiyni mutakallimlar imomi va musulmonlarning to‘g‘ri aqidasini asoslab bergan buyuk alloma sifatida tavsiflaydi. Uning ta’kidlashicha, Imom Moturidiy benazir asarlar yaratib, botil aqida vakillarining buzg‘unchi g‘oyalariga raddiyalar bergan.


12. Ulamolar aytadilarki, Hujjatul Islom (Islom dini hujjati) deyilganda faqat Imom G‘azoliy tushunilganidek, Imomul hudo (to‘g‘ri yo‘lga boshlovchi) deyilganda ham faqat Imom Moturidiy tushuniladi.


13. Butun hayotini ilm ma’rifat o‘rganish va uni yoyish bilan o‘tkazgan Abu Mansur Moturidiy rahmatullohi alayh hijriy 333 (milodiy 945) yilda taxminan to‘qson besh yoshida Samarqandda vafot etgan va Chokardiza qabristoniga dafn etilgan.


14. 2020 yil O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev tashabbusi bilan O‘zbekiston xalqaro islom akademiyasi huzurida “Imom Moturidiy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi” tashkil etilgan.


15. Shuningdek, 2025 yil mart oyida Davlatimiz rahbari tomonidan buyuk olimga yuksak hurmat ifodasi o‘laroq “Imom Moturidiy tavalludining 1155 yilligini keng nishonlash to‘g‘risida”gi qaror qabul qilindi.