Sayt test holatida ishlamoqda!
13 Iyun, 2025   |   17 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:04
Quyosh
04:49
Peshin
12:28
Asr
17:38
Shom
20:00
Xufton
21:38
Bismillah
13 Iyun, 2025, 17 Zulhijja, 1446

Inson miyasi haqida qiziqarli ma’lumotlar

18.07.2016   21427   2 min.
Inson miyasi haqida qiziqarli ma’lumotlar

Inson bosh miyasi eng kam o‘rganilgan, tananing juda muhim qismidir. Dunyodagi mashhur tibbiyot olimlari inson miyaning yangi omillarini o‘rganish ustida ko‘plab tadqiqotlar olib bormoqdalar.

Ma’lumki, bosh miya markaziy asab tizimi organi bo‘lib, u bir-biri bilan bog‘liq bo‘lgan asab hujayralari va tolalaridan tashkil topadi.
Keling, endi bosh miyamiz haqida quyidagi qiziqarli ma’lumotlarni keltirib o‘tsak:

1. Har safar biror nimani eslab qolganingizda, miyada yangi neyron aloqalari shakllanadi.
2. Kishi uyg‘ongach, uning miyasi uncha katta bo‘lmagan lampochka ishlashi uchun yetarli bo‘lgan energiyani ishlab chiqaradi.
3. Inson miyasi 50 yoshgacha shakllanadi.
4. Alkogol tufayli miya vaqtinchalik eslab qolish qobiliyatini yo‘qotadi.
5. Inson tug‘ilganda asab hujayralari ulg‘aygan davriga nisbatan ancha ko‘p bo‘ladi.
6. Bosh miyaning faqatgina o‘ng yoki chap taraf pallasi ishlashi haqidagi gaplarning barchasi uydirma. Aslida, ular o‘zaro ma’lumot almashgan holda ishlashadi.
7. Oiladagi shafqatsizlik bolaning miyasiga juda qattiq salbiy ta’sir qiladi.
10. Shokolad hidi teta-ritmni ishlab chiqarishni faollashtiradi, bu esa o‘z navbatida insonni tinchlantirib, bo‘shashtiradi.
11. Albert Eynshteynni tanasini yorib ko‘rgan patologoanatom uning miyasini o‘g‘irlab, 20 yil davomida formalinli eritmada saqlagan.
13. Uyali aloqa vositalarida uzoq suhbatlashish, bosh miyada o‘simta paydo bo‘lishi xavfini kuchaytiradi.
14. Yosh bolalar miyasi organizmdagi glyukozaning 50 foizini sarflaydi, shu tufayli bolalarga ko‘p uyqu zarur.
15. Miya tanadagi barcha kislorod va qonning 20 foizini sarflaydi.
16. Siz biron bir yangilikni aniqlasangiz, miyaning tuzilishi o‘zgaradi.
18. Me’yordan kam uxlash miya faoliyatiga ya’ni reaksiyalar sekinlashuviga va mulohaza yuritish yomonlashuviga ta’sir qiladi.
19. Miyaning yarmi jarrohlik yo‘li bilan xotiraga ta’sir qilmagan holda olib tashlanishi mumkin.
20. 2015 yilda quvvati bo‘yicha to‘rtinchi o‘rinda turuvchi superkompyuterga inson miyasining bir soniyalik faolligini ko‘rsatish uchun 40 daqiqa vaqt kerak bo‘ldi.
21. Amerikalik ixtirochi Reymond Kursveylning fikriga ko‘ra, 2023 yilda shaxsiy kompyuterlar inson miyasi quvvatini hisoblash darajasiga yetadi.
22. Inson miyasi 100 milliard neyronlardan va trillion hujayralardan tashkil topgan.
24. Olimlarning fikriga ko‘ra, diyeta (parhez) miya “o‘zini o‘zi” yeyishga olib kelishi mumkin.
25. Unutish – miya uchun foydali bo‘lib, kerakmas ma’lumotlarni miyadan o‘chirib yuborish, miya egiluvchanligini saqlab qoladi.

 

Mohira ZUFAROVA

Xalqaro aloqalar bo‘limi

 

Maqolalar
Boshqa maqolalar
Maqolalar

INSON QADRINING YANA BIR YAQQOL IFODASI

04.06.2025   12902   2 min.
INSON QADRINING YANA BIR YAQQOL IFODASI

Munosabat

Insonning qalbi birgina shirin so‘zdan quvonib, to‘lqinlanib ketadi: yayraydi, yashnaydi, boshqalarga ham ezgulik sog‘inadi, shodlik va baxt ulashadi.

Joriy yilning 31 may sanasida Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyev Haj ziyorati uchun Makkai mukarramada bo‘lib turgan O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy shayx Nuriddin Xoliqnazar bilan telefon orqali muloqot qilib, hojilar holidan xabar olgani qalblarimizga surur, xursandchilik va shukronalik baxsh etdi. Davlatimiz rahbari barcha ziyoratchilarga salom yo‘llab, yurtimizga sog‘-omon kelishlarini tiladi. Unutilmas bu voqelik hojilarimizni behad sevintirdi.

Shukrki, mamlakatimizda tinchlik-totuvlik barqaror. Har bir inson hayotdan rozi bo‘lib, baxtli-saodatli umr kechirishi uchun barcha imkoniyatlar mavjud. Mehnat qilgan, harakat qilgan farovon hayot kechirmoqda. O‘z orzu niyatlariga yetmoqda. Albatta, bunda osoyishtalik ne’matining o‘rni beqiyos.

Yangi O‘zbekistonning har tongi taraqqiyot tongi sifatida otmoqda. Barcha sohalarda yangilik va yaxshiliklar bo‘lmoqda. Jumladan, Haj va Umra tadbirlarini yuqori saviyada tashkil etish, mo‘min-musulmonlarning ushbu ibodatlarini chiroyli ado etishlari uchun sharoit va qulayliklar yangi bosqichga olib chiqildi.

Xususan, bu yilgi haj mavsumiga yuqori darajada tayyorgarlik ko‘rildi. Makkai mukarrama hamda Madinai munavvara, qolaversa, Mino vodiysida ziyoratchilar uchun barcha sharoit hozirlandi. Issiq kunlarda yurtdoshlarimizga qo‘shimcha qulaylik yaratish maqsadida Arafot hududidagi chodirlar yopiq tarzda barpo etildi. Ularning atrofi issiq o‘tkazmaydigan panellar bilan o‘raldi, ichkariga sovutish tizimi o‘rnatildi, gilam va to‘shaklar solindi.

Mamlakatimiz hojilariga ko‘rsatilayotgan e’tibor, ular uchun yaratilgan qulayliklarni Saudiya Arabistonining haj ishlari mas’ullari va o‘zga yurt hojilari ham e’tirof etib, havas bilan qaramoqda.

Ayni paytda ziyoratchilarga 300 dan oshiq guruh rahbari, 50 nafar oliy toifali shifokor, 10 dan ziyod oshpaz va boshqa mutaxassislar xizmat ko‘rsatib, hamrohlik qilmoqda.

Ziyoratchilarimiz berilayotgan e’tibor va g‘amxo‘rlikdan mamnun bo‘lib,  Yaratgandan mamlakatimiz tinchligi, xalqimiz farovonligini so‘rab duo qilmoqda.

Zotan, yurtimizda “Inson qadri uchun” degan ulug‘vor g‘oya barcha islohotlarning asosini tashkil etayotgan ayni pallada hojilarimiz ham ushbu jarayonga o‘z hissalarini qo‘shish, yurtimizga qaytgandan so‘ng bor kuch-g‘ayratlarini yurt tinchligi va taraqqiyoti, oilalar totuvligini ta’minlash, yoshlar ta’lim-tarbiyasi bilan shug‘ullanish, ehtiyojmandlarga ko‘mak berishdek savobli ishlarga safarbar etishlarini ta’kidlamoqdalar.

 

Zayniddin ESHONQULOV,

O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi

o‘rinbosari.

Maqolalar