Bismillahir Rohmanir Rohiym
Cavol: Men qo‘limda doim tasbeh aytaman. Lekin “Ibodati Islomiya” kitobining 108-betida qo‘lda tasbeh aytish makruh amal deyilganini o‘qib qoldim. Shu gapni kengroq tushuntirib bersangiz? Aytib yuradigan tasbihlarimizni qo‘lda sanashimiz mumkin emasmi?
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Siz mazkur kitobning namozning makruhlari bobidagi oyat va tasbehlarni barmoq bilan sanash haqidagi gapni aytyapsiz. Bu makruhlik siz tushungandek namozdan keyin yoki boshqa vaqtlarda ham qo‘lda tasbih aytish emas, balki namoz o‘qiyotganda, ya’ni “Allohu akbar” deb namozni boshlab, salom berguncha bo‘lgan jarayonda o‘qiyotgan oyat yoki ruku, sajda tasbihlarini barmoq bilan sanash makruhdir. Masalan, namozdan keyin 33 martadan aytiladigan zikrlarni qo‘l yoki tasbihlar yordamida sanash aslo makruh bo‘lmaydi.
“Hatto nafl namoz bo‘lsa ham, namoz ichida oyat, sura va tasbihlarni qo‘lda sanash tanzihiy makruhdir. Lekin namoz tashqarisida bunday qilish makruh emas” (“Raddul muhtor” kitobi). Vallohu a’lam.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.
Cavol: Kollejda o‘qib yurgan vaqtlarimda ba’zan avtobusdan yo‘lkirani bermasdan tushib ketardim. Bu ishning og‘ir gunoh ekanini anglab yetdim. Buni qanday to‘g‘rilasam bo‘ladi? Taxminiy hisoblab, sadaqa qilsam bo‘ladimi?
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Siz bu ishingiz uchun avvalo istig‘for aytib, tavba qilasiz. To‘lamagan yo‘lkiralaringizni taxminiy hisoblaysiz hamda o‘zingiz foydalangan avtobuslar boshqarmasidan yo‘lkiralar to‘lanadigan hisob raqamlari bo‘lsa, qarzlaringizni shunga o‘tkazib qo‘yasiz va shu bilan zimmangizdagi yukdan qutilasiz, inshaalloh. Agar ularda bunday imkoniyat bo‘lmasa, sadaqa qilib yuborasiz.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.