Markaziy davlat arxivida faoliyat olib borayotgan qozog‘istonlik olim Umirbek Kanay Istanbulda kutilmagan kashfiyot qildi: u Oltin O‘rda xoni Jonibek uchun mo‘ljallangan qadimiy qo‘lyozmani topdi, deb yozadi “Milliard.tatar” telegram-kanali.
Hujjatning 96 sahifasida Chingizxondan boshlab, O‘zbekxongacha bo‘lgan Jonibekning ajdodlariga bag‘ishlangan xikmatlar tilla bilan o‘yib bitilgan. Qo‘lyozmaning ichki muqovasiga Usmonlilar sultoni Boyazid II muhri tushirilgan. “Islam today” xabariga ko‘ra, bu kashfiyot Kanaining tadqiqot ishlari tufayli amalga oshirildi, u ilgari bunday materiallarga duch kelmagan.
1342–1357 yillarda hukmronlik qilgan Jonibek O‘zbekxonning uchinchi o‘g‘li edi. Uning hukmronligi 1347 yilda Rossiyaga bir marta bosqin va Fors bilan muvaffaqiyatli jangi bilan ajralib turdi, buning natijasida Oltin O‘rda o‘z hududlarini sezilarli darajada kengaytirdi. Biroq uning hukmronligi vaboning ham shohidi bo‘ldi, bu uning G‘arbiy Yevropadagi Qora o‘lim pandemiyasiga aloqadorligi haqidagi mish-mishlarni keltirib chiqardi.
Qo‘lyozmaning bir nusxasi Qozog‘istonga yetkazilgan bo‘lib, hozirda mutaxassislar qadimgi usmonlilar tilining elementlari bilan murakkab fors-chig‘atoy tilida yozilgan ushbu qimmatli hujjatni o‘rganish ustida ishlamoqda.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati
O‘zlaridan avvalgi sahobiylar, tobe’inlar va mujtahid ulamolarning yo‘lini tutib, mutashobih oyatlar haqida: “Alloh taoloning sifatlari oyati karimalarda qanday bo‘lsa shunday imon keltiramiz, ta’viliga kirishmaymiz”, – dedilar. Mo‘tazila va mushabbihalarning bid’atlari yuzaga chiqib, ularning so‘zlari tarqalgandan keyin bir qancha ulamolar chiqib ahli sunna val jamoaning e’tiqodini kalomiy hujjatlar va usuliy dalillar bilan quvvatladilar. Bu ishini Imom Abul Hasan Ash’ariy, Imom Moturidiy kabi zotlar ahli sunnaning e’tiqodini bayon qilish, shubhalarni daf qilish, naqliy va aqliy dalillar keltirish bilan chiroyli ado etdilar.
Manba: https://t.me/Muslim_Podcast_uz/100