Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
Nihoyat Makka fath qilindi. Unga o‘zligi qaytarildi. Tavhid qiblasi, mo‘minlar qalbining ma’shuqasi shirk botqog‘idan qutqarildi. Endi navbat butun arab jazirasini shirkdan qutqarishga kelgan edi.
Nabiy sollallohu alayhi vasalom islom arsloni Ali ibn Abi Tolib roziyallollohu anhuni chaqirdilar. U zotni qo‘shinga bosh qilib, Toy qabilasi buti Fulsni parchalagani yubordilar.
Hazrati Ali karramallohu vajhahu qo‘shin bilan borib yuklatilgan vazifani a’lo darajada bajarib asirlar bilan Madinaga qaytdilar. Asirlarni Rasululloh sollallohu alayhi vasallam nima qilish haqida mashvarat qilish uchun masjid oldida qo‘ydilar.
Ertasi kuni Rasululloh sollallohu alayhi vasallam masjidga kirayotganlarida u zotni asir ayollardan biri to‘xtatib dedi:
– Ey Muhammad! Agar mumkin bo‘lsa meni ozod qilsang. Arablar mendan kulishmasa yaxshi bo‘lar edi. Otam o‘ldi. Kelib-ketuvchilar to‘xtadi. Menga iltifot qil, Alloh ham senga iltifot qilsin! Otam qavmining sayyidi edi. U qiynalganlarga yordam qilar, jinoyat qilganlarni avf qilar, qo‘shnichilikni saqlar, sharafni himoya qilar, faqirlarni suyar, ularga taom berar, salomni tarqatar, yuki og‘irlarning yukini ko‘tarar, taqdir zarbalariga uchraganlarga yordam berar edi. Hojatini so‘rab kelgan biror kishini noumid qilgan emas. Men Hotam Toiyning qizi Saffona bo‘laman.
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam unga dedilar:
– Bular haqiqiy musulmonning sifatlaridir. Agar otang musulmon bo‘lganida biz Allohdan unga rahm qilishini so‘ragan bo‘lar edik.
So‘ngra sahobalarga qarab:
– Uni qo‘yib yuboringlar. Uning otasi go‘zal axloqqa da’vat qilar edi, dedilar.
Yuqoridagi sifatlar haqiqatdan ham musulmonlarning sifati. Biz e’tibor beradigan joy mana shu yer.
Haqiqiy din masjidda emas, joynamoz ustida ham emas.
Haqiqiy din tijorat va mansabdagi omonatdorlikda.
Haqiqiy din ota-ona oldidagi kamtarlikda.
Haqiqiy din aka-ukalar va opa-singillarga qilinadigan yaxshilikda.
Haqiqiy din jufti halolning aziyatiga sabr etish va farzandlarga rahm qilishda.
Haqiqiy din qo‘shnilaring bilan qilinadigan muomalada.
Haqiqiy din bemorga pul yig‘ilganida baxillik qilmaslikda.
Haqiqiy din birov g‘iybat qilinganda g‘iybatchilarga qo‘shilib ketmaslikda.
Haqiqiy din odamlarning aybini yashirishda.
Haqiqiy din ishonib aytilgan sirni saqlay olishda.
Tavhid, namoz, ro‘za va boshqa ibodatlar Allohning bandalari ustidagi haqqidir. Ular dinning yarmi. Qolgan yarmi esa, boshqalar bilan qanday muomala qilishingdadir.
Hayotda ko‘rinmaydigan dindorlik ichi bo‘sh dindorlikdir.
Seni yumshoq, saxiy va birovga zarari tegmaydigan bo‘lishingni ta’minlamagan iymon nuqsonli iymondir.
To‘g‘ri, kishi agar kufrda vafot etsa bu axloqlar unga foyda bermaydi. Ammo xulqsiz iymon ham oqsoq iymondir.
Ushbu ibrat naqadar o‘rinli: «Dinning barchasi xulqdir. Kim sendan xulqda o‘zib ketgan bo‘lsa, demak dinda o‘zib ketibdi!».
Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
عَنْ أَبِي عُبَيْدَةَ رَضِي اللهُ عَنْهُ قَالَ: وَصَفَ لَنَا رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ الدَّجَّالَ ثُمَّ قَالَ: «لَعَلَّهُ سَيُدْرِكُهُ مَنْ قَدْ رَآنِي أَوْ سَمِعَ كَلَامِي»، قَالُوا: يَا رَسُولَ اللهِ، كَيْفَ قُلُوبُنَا يَوْمَئِذٍ أَمِثْلَهَا الْيَوْمَ؟ قَالَ: «أَوْ خَيْرٌ». رَوَاهُ أَبُو دَاوُدَ وَالتِّرْمِذِيُّ.
Abu Ubayda roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:
Abu Dovud va Termiziy rivoyat qilganlar.
Sharh: Chunki ular iymoni komil zotlardir.
وَلِلتِّرْمِذِيِّ وَمُسْلِمٍ: «تَعْلَمُونَ أَنَّهُ لَنْ يَرَى أَحَدٌ مِنْكُمْ رَبَّهُ حَتَّى يَمُوتَ وَإِنَّ الدَّجَّالَ مَكْتُوبٌ بَيْنَ عَيْنَيْهِ كَافِرٌ يَقْرَؤُهُ مَنْ كَرِهَ عَمَلَهُ».
Termiziy va Muslimning rivoyatida:
وَلِأَبِي دَاوُدَ: «مَنْ سَمِعَ بِالدَّجَّالِ فَلْيَنْأَ عَنْهُ فَوَاللهِ إِنَّ الرَّجُلَ لَيَأْتِيهِ وَهُوَ يَحْسِبُ أَنَّهُ مُؤْمِنٌ فَيَتَّبِعُهُ مِمَّا يُبْعَثُ بِهِ مِنَ الشُّبُهَاتِ أَوْ لِمَا يَبْعَثُ بِهِ مِنَ الشُّبُهَاتِ».
Abu Dovudning rivoyatida:
Sharh: Dajjolga berilgan sehr mo‘jizasi, ba’zi odamlarni o‘ldirib, boshqalarini tiriltirish kabi mo‘jizalar odamlarni aldab qo‘yishi mumkin. Shuning uchun uning chiqqanini eshitgan har bir mo‘min unga yo‘liqmaslikka harakat qilmog‘i kerak.
عَنْ أَبِي الدَّهْمَاءِ وَأَبِي قَتَادَةَ رَضِي اللهُ عَنْهُ قَالُوا: كُنَّا نَمُرُّ عَلَى هِشَامِ بْنِ عَامِرٍ فَنَأْتِي عِمْرَانَ بْنَ حُصَيْنٍ فَقَالَ ذَاتَ يَوْمٍ: إِنَّكُمْ لَتُجَاوِزُونِي إِلَى رِجَالٍ مَا كَانُوا بِأَحْضَرَ لِرَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ مِنِّي وَلَا أَعْلَمَ بِحَدِيثِهِ مِنِّي سَمِعْتُ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ: «مَا بَيْنَ خَلْقِ آدَمَ إِلَى قِيَامِ السَّاعَةِ أَمْرٌ أَكْبَرُ مِنَ الدَّجَّالِ». رَوَاهُ مُسْلِمٌ.
Abu Dahmo va Qatoda roziyallohu anhumolardan rivoyat qilinadi:
«Hishom ibn Omirning oldidan o‘tib, so‘ng Imron ibn Husoynning oldiga borardik. Bir kuni u shunday dedi: «Sizlar mening oldimdan o‘tib, shunday kishilar oldiga borasizlarki, ular Rasululloh alayhissalomning huzurlarida mendan ko‘p bo‘lishmagan, u zotning hadislarini mendan yaxshi bilishmaydi. Men Rasululloh alayhissalomning «Odamning yaratilishidan tortib to Qiyomat qoyim bo‘lguncha Dajjoldan kattaroq fitna yo‘q» deganlarini eshitganman».
Muslim rivoyat qilgan.
عَنْ أَبِي بَكْرَةَ رَضِي اللهُ عَنْهُ أَنَّ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: «يَمْكُثُ أَبُو الدَّجَّالِ وَأُمُّهُ ثَلَاثِينَ عَامًا لَا يُولَدُ لَهُمَا وَلَدٌ، ثُمَّ يُولَدُ لَهُمَا غُلَامٌ أَعْوَرُ، أَضَرُّ شَيْءٍ، وَأَقَلُّهُ مَنْفَعَةً، تَنَامُ عَيْنَاهُ، وَلَا يَنَامُ قَلْبُهُ»، ثُمَّ نَعَتَ لَنَا رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَبَوَيْهِ، فَقَالَ: «أَبُوهُ طِوَالٌ ضَرْبُ اللَّحْمِ كَأَنَّ أَنْفَهُ مِنْقَارٌ، وَأُمُّهُ فِرْضَاحِيَّةٌ طَوِيلَةُ الْيَدَيْنِ»، فَقَالَ أَبُو بَكْرَةَ: فَسَمِعْنَا بِمَوْلُودٍ فِي الْيَهُودِ بِالْمَدِينَةِ، فَذَهَبْتُ أَنَا وَالزُّبَيْرُ بْنُ الْعَوَّامِ حَتَّى دَخَلْنَا عَلَى أَبَوَيْهِ، فَإِذَا نَعْتُ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فِيهِمَا فَقُلْنَا: هَلْ لَكُمَا وَلَدٌ فَقَالَا: مَكَثْنَا ثَلَاثِينَ عَامًا لَا يُولَدُ لَنَا وَلَدٌ، ثُمَّ وُلِدَ لَنَا غُلَامٌ، أَضَرُّ شَيْءٍ، وَأَقَلُّهُ مَنْفَعَةً، تَنَامُ عَيْنَاهُ، وَلَا يَنَامُ قَلْبُهُ، قَالَ: فَخَرَجْنَا مِنْ عِنْدِهِمَا، فَإِذَا هُوَ مُنْجَدِلٌ فِي الشَّمْسِ فِي قَطِيفَةٍ لَهُ وَلَهُ هَمْهَمَةٌ، فَكَشَفَ عَنْ رَأْسِهِ، فَقَالَ: مَا قُلْتُمَا؟ قُلْنَا: وَهَلْ سَمِعْتَ مَا قُلْنَا؟ قَالَ: نَعَمْ، تَنَامُ عَيْنَايَ، وَلَا يَنَامُ قَلْبِي. رَوَاهُ التِّرْمِذِيُّ.
Abu Bakra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:
Keyin Madinada yahudiylardan bir bola tug‘ilganini eshitdik. Zubayr ibn Avvom bilan u yerga borib, ota-onasining oldiga kirdik. Qarasak, ikkovida ham Rasululloh alayhissalom aytgan sifatlar bor. «Bolangiz bormi?» dedik. «O‘ttiz yil farzand ko‘rmay o‘tdik, nihoyat, bir o‘g‘il tug‘ildi. Uning zarari ko‘p, manfaati yo‘q. Ko‘zi uxlaydiyu, qalbi uxlamaydi», deyishdi. Ularning oldidan chiqsak, uni bir qatiyfaga o‘rab, oftobga tashlab qo‘yishgan ekan. Undan tushunib bo‘lmaydigan ovoz chiqmoqda edi. U boshini ochdi-da, «Nima dedilaring?» dedi. «Biz aytgan gapni eshitdingmi?» dedik. «Ha. Mening ko‘zim uxlaydi, qalbim uxlamaydi», dedi».
Termiziy rivoyat qilgan.
«Fitnalar va Qiyomat alomatlari» kitobidan