Sayt test holatida ishlamoqda!
11 Iyun, 2025   |   15 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:05
Quyosh
04:49
Peshin
12:28
Asr
17:38
Shom
19:59
Xufton
21:37
Bismillah
11 Iyun, 2025, 15 Zulhijja, 1446

18 yoshli qo‘mondon

02.10.2024   7036   3 min.
18 yoshli qo‘mondon

Bismillahir Rohmanir Rohiym

Payg‘ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi vasallam hijriy 11-yili muharram oyida Rum yurtlariga yurishga musulmonlar tayyorgarlik ko‘rishini buyurdilar. Qo‘shin qo‘mondonligini endigina o‘n sakkiz yoshga kirgan Usoma ibn Zaydga topshirdi. Unga G‘azza yaqinida joylashgan Balqa va Dorum qal’alarini olib, so‘ngra Madinaga qaytish tayinlandi.

Ammo yosh yigitning qo‘mondon etib tayinlanishi munofiqlar va ba’zi musulmonlar tomonidan ma’qullanmadi. Bu kabi gap-so‘zlar Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning qarorini o‘zgartira olmadi.
Birinchidan, Muta jangida otasi Zayddan ayrilgan yosh Usomaga dalda berish uchun Rasululloh alayhissalom uni qo‘mondon qilib tayinladilar va yuborilayotgan manzil otasi o‘lgan joylarga yaqin edi.
Ikkinchidan, boqiy dunyoga ketishlari oldidan sahobalarini har qanday qiyinchilikka tayyor turishlarini, tayinlangan rahbar buyrug‘iga itoat etish bilangina muvaffaqiyatga erishishlari borasida ta’lim berdilar.

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ixtiloflarga chek qo‘yish uchun xutba qilib, musulmonlarni o‘z hukmdorlari tomonidan tayinlangan amirlarga itoat qilishni buyurdilar.

Rasululloh sallollohu alayhi vasallam: “Agar siz uning tayinlanishidan norozi bo‘lsangiz, avvalroq uning otasining tayinlanishidan ham norozi bo‘lgansiz. Allohga qasamki, Zayd amirlikka loyiq edi va men uchun eng aziz kishilardan edi va haqiqatan, Usoma ham men uchun eng aziz kishilardan biridir”.

Oisha roziyallohu anho aytadilar:
«Nabiy sollallohu alayhi vasallam Usomaning burnini artib qo‘ymoqchi bo‘ldilar. Men u zotga:
«Menga qo‘yib bering, o‘sha ishni men qilay», dedim.
«Ey Oisha, unga muhabbat qilgin! Bas, ta’kidlab aytamanki, men unga muhabbat qilurman», dedilar».

Usoma roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:
«Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning huzurlarida o‘tirgan edim. Birdan Ali bilan Abbos kelib, izn so‘rab qolishdi.
«Ey Allohning Rasuli, Ali bilan Abbos izn so‘rashmoqda», dedim.
«Ularni nima olib kelganini bildingmi?» dedilar.
«Bilmadim», dedim.
«Ammo men bilaman», dedilar.
Bas, u zot izn berdilar. Ular kirdilar va:
«Ey Allohning Rasuli, huzuringizga ahlingizdan qay biri sizga eng mahbubi ekanligini so‘ragani keldik», deyishdi.
«Fotima binti Muhammad», dedilar.
«U ahlingiz haqida so‘ragani kelganimiz yo‘q», deyishdi.
«Ahlimning menga eng mahbubi, batahqiq, Alloh unga in’om bergan va men ham unga in’om bergan shaxs, Usoma ibn Zayddir», dedilar.
«So‘ngra kim?» dyeyishdi.
«So‘ngra Ali ibn Abu Tolib», dedilar.
Shunda Abbos:
«Ey Allohning Rasuli, amakingizni oxiriga qo‘ydingizmi?» dedi.
«Chunki Ali hijrati ila sendan o‘zib ketgan», dedilar».

Usoma roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:
«Rasululloh sollallohu alayhi vasallam og‘irlashib qolganlarida tushdim. Odamlar ham Madinaga tushdilar. Men u zotning oldilariga kirdim. Bas, jim bo‘lib qolgan ekanlar. Gapirmadilar. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam qo‘llarini ustimga qo‘yib, ko‘tara boshladilar. U zot meni duo qilayotganlarini bildim» (Imom Termiziy rivoyati).

TII Hadis va islom tarixi fanlari kafedrasi
katta o‘qituvchisi Po‘latxon Kattayev

Boshqa maqolalar

Jannatning hamma eshiklarini ochinglar...

09.06.2025   4492   2 min.
Jannatning hamma eshiklarini ochinglar...

 

﴿ شَهِدَ ٱللَّهُ أَنَّهُۥ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ وَٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ وَأُوْلُواْ ٱلۡعِلۡمِ قَآئِمَۢا بِٱلۡقِسۡطِۚ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ ﴾
[ آل عمران: 18]

 
 


O‘qilishi: Shahidallohu annahu laa ilaha illa huva val malaaikatu va ulul ilmi qooiman bilqisti laa ilaha illa huval ’aziyzul hakiym.

Ma’nosi: "Alloh adolat ila turib, albatta, Undan o‘zga iloh yo‘qligiga shohidlik berdi. Farishtalar va ilm egalari ham guvohlik berdilar. Undan o‘zga iloh yo‘q. U aziz va hakim Zotdir" (Oli Imron surasi, 18-oyat).


Rasululloh sollallohu alayhi vasallam dedilar: "Kim ushbu oyatni o‘qib, oxirida "Allohdan boshqa iloh yo‘q ekanligiga men ham guvohman" desa, Alloh taolo ushbu oyatning harflari adadicha farishtalarni qiyomat kunigacha o‘sha kishining haqqiga istig‘for ayttirib qo‘yadi".


U zot alayhissalom boshqa hadisda bunday deganlar: "Kim uyquga yotishidan oldin ushbu oyatni o‘qisa, Alloh taolo yetmish mingta farishtani yaratadi va ular qiyomat kunigacha o‘sha kishining haqqiga istig‘for aytib turadilar".


Abu G‘olib aytadilar: "Men Kufaga tijorat qilish uchun borganimda A’mashga qo‘shni bo‘lib turdim. Shunda u kishini har kecha ushbu oyatni takror va takror o‘qigani va undan keyin: "Men ham Alloh guvohlik bergan narsaga guvohman, men ushbu guvohligimni Allohga omonat qilib topshiraman. Qiyomat kunida Alloh taolo menga omonatimni qaytargay" deganlarini eshitar edim.
 
Shunda u kishidan buning sababini so‘raganimda, aytgan edilar: "Abu Voil menga Ibn Mas’uddan rivoyat qilib aytgan, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bunday deganlar: "Kim ushbu oyatni o‘qib, oxirida ushbu kalimalarni aytsa, qiyomat kunida Alloh taolo unga xitob qilib bunday deydi: "Bandam menga bergan va’dangda turding, ya’ni tavhidda, Men ham O‘z va’damda turaman. Ey, maloikalarim! Jannatning hamma eshiklarini ochinglar, bu bandam xohlagan eshigidan kirsin", deydi".