Dunyoning qator universitetlarining olimlari yolg‘on gapirish sog‘liqqa zarar qilishi borasida tadqiqotlar olib borganlar. Masalan, AQSHdagi eng nufuzli universitetlardan biri sifatida tan olingan Notr-Dam universiteti fiziologlari tomonidan 18 yoshdan 71 yoshgacha bo‘lgan 110 kishi ishtirokida tadqiqot o‘tkazildi.

Ko‘ngilli ishtirokchilarning yarmi (55 nafari)ga 10 hafta davomida yolg‘on gapirmaslik “vazifasi” topshirildi, qolgan yarmiga esa yolg‘on gapirish yoki haqiqatni aytish haqida hech qanday ko‘rsatma berilmadi.

Tajribadan 10 hafta o‘tgach, “yolg‘on gapirishdan qochgan” birinchi guruh ikkinchisiga qaraganda jismoniy salomatlik ko‘rsatkichlari yuqori bo‘lgan. Shuningdek, faqat haqiqatni aytgan ishtirokchilar bu vaqt ichida yaqinlari bilan munosabatlari sezilarli darajada yaxshilangan va o‘zlarini baxtli his qilishgan.

Stress – asab tizimi

Arizona universiteti olimlari, yolg‘on gapirish miya faoliyatiga salbiy ta’sir ko‘rsatishini aniqlashdi. Chunki yolg‘on gapirganda odam stressni boshdan kechiradi.

Yurak xuruji – insult

Muntazam ravishda bunday holatning sodir bo‘lishi natijasida yurak-qon tomir tizimi zarar ko‘radi. Natijada, yurak xuruji va insult ehtimoli sezilarli darajada oshadi.

Uyqusizlik

Yolg‘on natijasida inson “katta energiya” sarflaydi. Yolg‘onning sezilmasligini ta’minlash uchun “katta aqliy energiya” sarflanadi. Bu asab tizimining faollashishiga olib keladi. Natijada uyqusizlik kelib chiqadi. Tadqiqotlar shuni ko‘rsatdiki, yolg‘on gapiradigan odamlar uyqu muammolaridan ko‘p shikoyat qiladilar.

Immunitet tizimining zaiflashishi

Yolg‘on surunkali holatga kelganda, u immunitet tizimiga jiddiy zarar etkazadi. Stress gormonlarining muntazam ishlab chiqarilishi tanani zaiflashtiradi, bu esa odamni viruslar va infeksiyalarga moyil qiladi. Tadqiqotlarda ushbu haqiqat tasdiqlangan: yolg‘on gapirishni odat qilgan odamlarda bosh og‘rig‘i, shamollash va oshqozon muammolari ko‘proq uchraydi.

Oshqozon muammolari

Yolg‘on so‘zlash – ovqat hazm qilish tizimini ham ishdan chiqaradi. Odamning og‘zidan yolg‘on chiqishi bilanoq organizm miyadagi kortizol gormonini chiqaradi.

Kortizol ichki organlarning ishini murakkablashtiradi, ularni stress holatiga olib keladi, bu esa qorin og‘rig‘i, diareya, ko‘ngil aynishi va oshqozon kasalligiga olib keladi. Natijada ovqat hazm qilish funksiyasi buziladi, kislotalik oshib ketadi va ichakdagi foydali bakteriyalar yo‘qoladi.

Yana boshqa kasalliklar...

Shuningdek, yolg‘on gapirish – bodomsimon bezga, saraton, semizlik, ruhiy tushkunlik, o‘z ishidan qoniqmaslik va odamlar bilan yomon munosabatda bo‘lish xavfini oshirishi aniqlangan.

Eng katta va og‘ir gunoh

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Sizlarga gunohi kabiralarning eng kattasi haqida xabar beraymi?” dedilar. Sahobalar: “Ha, yo Allohning Rasuli”, deyishdi. U zot alayhissalom: “Allohga shirk keltirish, ota-onaga oq bo‘lish”, dedilar va yonboshlagan hollaridan o‘tirib oldilarda: “Yolg‘on guvohlik berish yoki yolg‘on gapirish”, deb qayta-qayta takrorladilar.

Shunday ekan, yolg‘on so‘zlashni tark qilishga harakat qiling. Eng avvalo gunohdan tiyilgan, qolaversa, sog‘liqingizni saqlagan bo‘lasiz.

Davron NURMUHAMMAD