Joriy yilning 21-31 oktyabr kunlari O‘zbekiston musulmonlari idorasi tasarrufidagi oliy va o‘rta maxsus diniy ta’lim muassasalari talabalari va pedagog-o‘qituvchilari, ishchi-xodimlari ishtirokida “Xususiy tartibda diniy ta’lim berishning huquqiy oqibatlari: nazariy asoslari va amaliy jihatlari” mavzusida davra suhbatlari tashkil etildi.
Mazkur tadbirlar ta’lim muassasalarning “Yoshlar bilan ishlash, ma’naviyat va ma’rifat bo‘limi” mas’ullari hamda O‘zbekiston Respublikasi Ichki ishlar vazirligi xodimlarini ishtirokida tashkil etildi. Davra suhbatlarida yoshlarning ekstremistik va turli oqimlarning yot g‘oyalari ta’siriga tushib qolishini oldini olish bo‘yicha so‘z yuritildi.
Shu bilan birga ta’lim muassasalar kesimida “Sog‘lom e’tiqod – ekstremizmga qarshi kurashning ma’naviy asosi”, “Vijdon erkinligi qonunda diniy ta’lim olish tartibi”, “Missionerlik va prozelitizmning ma’naviy barqarorlikka tahdidi hamda uni oldini olish masalalari”, “Biz terrorizmga qarshimiz” mavzularida ham qo‘shimcha ma’naviy-ma’rifiy tadbirlar o‘tkazildi.
Tadbirlarga Din ishlari bo‘yicha qo‘mita, O‘zbekiston musulmonlari idorasi xodimlari, huquq-tartibot organ mas’ullari va O‘zbekiston xalqaro islom akademiyasining mintaqaviy filiallari o‘qituvchilari taklif etildi.
Davra suhbatlar davomida mamlakatimizda diniy sohada amalga oshirilayotgan islohotlar, O‘zbekiston Respublikasida qonuniy litsenziya asosida faoliyat olib borayotgan oliy va o‘rta maxsus diniy ta’lim muassasalar va ularda yaratilgan shart-sharoitlar bilan bir qatorda ta’lim muassasasi pedagog-o‘qituvchilari, ishchi-xodimlari hamda talabalariga xususiy tartibda diniy ta’lim berishning huquqiy oqibatlari haqida atroflicha ma’lumotlar berildi.
Shuningdek, mavzular yuzasidan tayyorlangan videoroliklar taqdim etish barobarida voyaga yetmagan shaxslarning qonuniy haq-huquqlarini himoya qilish maqsadida yangi qonun loyihasi ishlab chiqilgani, unga ko‘ra endilikda ota-onalar yoxud ularning o‘rnini bosuvchi shaxslar tomonidan voyaga yetmagan farzandini noqonuniy diniy ta’limga jalb etish ma’muriy javobgarlikka tortishga asos bo‘lishi mumkinligi haqida ma’lumotlar taqdim etildi.
Tadbirlar yakunida mavzu yuzasidan ishtirokchilar tomonidan berilgan savollarga mutaxassislar tomonidan batafsil javoblar berildi.
Abdunosir Bobamirzayev,
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
mas’ul xodimi
Farzand uchun ota-onaga xizmat qilib, ularning roziligini olishdan ham ulug‘roq saodat yo‘q. Boisi Alloh taolo rizosi ota-ona roziligiga bog‘langan.
Mehribon Robbimiz ota-ona roziligini topish uchun bizlarga uning yo‘llari va vositalarini oson qilib qo‘ygan. Nafaqat hayotliklarida, balki dunyodan ko‘z yumganlaridan keyin ham ularga yaxshilik qilish shulardan biridir.
Shariatimizda ota-ona nafaqat hayotlik chog‘larida, balki ular bu dunyodan o‘tib ketganlaridan keyin ham haqlarini ado etmoqlik farzand zimmasidagi vazifalardan sanaladi. Ana shulardan biri ota-ona yaqinlari va do‘stlariga yaxshilik qilishdir.
Ibn Dinordan rivoyat qilinadi: “Abdulloh ibn Umarning eshagi va sallasi bo‘lar edi. Bir kuni o‘sha eshagini minib ketayotgan edi, oldidan bir a’robiy o‘tib qoldi. Shunda “Sen falonchining o‘g‘li emasmisan?” dedi. U: “Ha, shunday”, dedi. Ibn Umar unga eshakni berib, “Bunga minib ol”, dedi va sallasini berib: “Buni boshingga o‘rab ol”, dedi.
Sheriklaridan biri unga: “Alloh sizni mag‘firat qilsin! Charchaganda minib turadigan eshagingizni, boshingizga o‘raydigan sallangizni mana shu a’robiyga berdingiz-a?” dedi. Ibn Umar: “Men Rasululloh sollallohu alayhi va sallamning “Yaxshiliklarning eng yaxshisi – kishi otasi ketganidan (vafot etganidan) so‘ng uning yaxshi ko‘rganlariga yaxshilik qilishidir”, deganlarini eshitganman. Uning otasi (otam) Umarning do‘sti edi”, dedi” (Imom Muslim rivoyati).
Abu Usayd Molik ibn Rabi’a So’idiy roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: “Rasululloh sollallohu alayhi va sallamning huzurlarida edik, Bani Salimalik bir kishi kelib, “Yo Allohning Rasuli, ota-onamning vafotidan keyin ularga qilishim mumkin bo‘lgan yaxshiliklardan biror narsa qoldimi?” dedi. U zot: “Ha. Ularning haqqiga duo qilish, ular uchun istig‘for aytish, ulardan keyin ahdlariga vafo qilish, ular orqaligina bog‘lanadigan silai rahmni bog‘lash va ularning do‘stlarini ikrom qilish”, dedilar (Imom Abu Dovud rivoyati).
Hadisi sharifda farzand o‘z ota-onasiga qiladigan yaxshilik ularning vafotlaridan keyin ham davom etishi lozimligi bayon qilinmoqda. Ya’ni, farzand ota-onasi haqqiga ularning vafotidan keyin ham mag‘firat so‘rab duo qilib tursa, ular uchun Alloh taologa istig‘for aytishni kanda qilmasa, inshoAlloh ota-onasining savobiga savob qo‘shilib boraveradi, darajasi esa ko‘tariladi. Yana bir muhim jihat shuki, farzandlar ota-onasining yaqinlariga hamisha sila rahm qilishi, ularning hollaridan xabar olib turishlari lozim.
Imom Buxoriy rivoyat qilgan hadisda Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: “Otangning do‘stligiga rioya qil, shunda Alloh taolo nuringni so‘ndirmaydi”, deganlar.
Demak, ota bilan do‘stlashgan har qanday odamlardan aloqani uzmaslik kerak.
Ilyosxon AHMЕDOV