Sayt test holatida ishlamoqda!
16 Mart, 2025   |   16 Ramazon, 1446

Toshkent shahri
Tong
05:15
Quyosh
06:33
Peshin
12:37
Asr
16:43
Shom
18:34
Xufton
19:47
Bismillah
16 Mart, 2025, 16 Ramazon, 1446
Maqolalar

Payg‘ambarlarning 4 sunnati

04.11.2024   4212   12 min.
Payg‘ambarlarning 4 sunnati

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.

«Nikoh» so‘zi lug‘atda «qo‘shilish», «jamlanish», «yaqinlashish» ma’nolarini anglatadi.

Shariatda esa: «Nikoh bahralanish egaligini hosil qiluvchi bog‘lanishdir».

Alloh taolo Qur’oni karimda: «Oralaringizdagi nikohsizlarni va qulu cho‘rilaringizdan solihlarini nikohlab qo‘ying. Agar faqir bo‘lsalar, Alloh ularni O‘z fazlidan boy qilur. Alloh Vosi’ va Aliymdir» («Nur» surasi, 32‑oyat).

Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning sunnatlarida nikohga targ‘ib juda kuchli tarzda kelgan. Ushbu haqiqatni anglab yetishimiz uchun quyidagi ikki hadisni o‘rganib chiqamiz.

Abdulloh roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

«Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning:

«Ey yoshlar jamoasi, sizdan kim nikohga qodir bo‘lsa, uylansin. Albatta, u ko‘zni to‘suvchi va farjni saqlovchidir. Kim qodir bo‘lmasa, ro‘zani lozim tutsin, bu uning uchun bichilishdir», deganlarini eshitdim».

Beshovlari rivoyat qilganlar.

Ushbu hadisi sharifdagi «nikohga qodir bo‘lsa», deb tarjima qilingan ibora arabchada «bo’a» deyilib, moddiy, ma’naviy va jismoniy jihatdan nikohga qodirlik ma’nosini anglatadi.

Demak, shu ma’nodagi qudratga ega bo‘lgan har bir musulmon uyli-joyli, oilali bo‘lishga harakat qilmog‘i lozim. Agar nikohga moddiy yoki ma’naviy jihatdan qudrati yetmagan, sarf-xarajatni ko‘tara olmaydigan yoki uylansa, umr yo‘ldoshiga zulm qilishdan o‘zini to‘xtata olmaydigan yoshlar bo‘lsa, ro‘za tutishlari kerak. Shu yo‘l bilan ular shahvatlarini bosadilar. Chunki ro‘za tufayli kishining shahvati pasayib, boshqa jinsdagilarga shahvat bilan qaramaydigan, farjini zinoga ishlatmaydigan holga keladi.

Oddiy holatlarda esa bu ikki xavfning oldini nikoh oladi. Nikohdagi kishi o‘z shahvatini halol yo‘l bilan qondirganligi uchun, ko‘zi nomahramlarga qarashdan tiyilgan, farji haromga yurishdan saqlangan bo‘ladi.

Bu hadisi sharif mo‘min‑musmonlarni yoshlik chog‘laridan, nikohga qodir bo‘lishlari bilanoq, oila qurishga chorlamoqda.

Anas roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

«Uch kishilik guruh Nabiy sollallohu alayhi vasallamning zavjalarining uylariga Nabiy sollallohu alayhi vasallamning ibodatlari haqida so‘rab keldi. Bas, ularga (bu haqda) xabar berilganida xuddi u(ibodat)ni oz sanaganday bo‘ldilar. Shunda ular:

«Biz qayoqda-yu, Nabiy sollallohu alayhi vasallam qayoqdalar, u zotning o‘tganu qolgan gunohlari mag‘firat qilingan», dedilar.

Ulardan biri:

«Men abadul abad tunlarni namoz o‘qish bilan o‘tkazaman», dedi. Boshqasi esa:

«Men umrbod ro‘za tutaman, og‘zim ochiq yurmayman», dedi. Yana boshqa biri:

«Men ayollardan chetda bo‘laman, abadul abad uylanmayman», dedi.

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ularning oldilariga kelib:

«Shunday, shunday, deganlar sizlarmi?! Ammo Allohga qasamki, men Allohdan eng qo‘rquvchirog‘ingizman va Unga eng taqvodoringizman. Lekin ro‘za ham tutaman, og‘zim ochiq ham bo‘ladi. Namoz ham o‘qiyman, uxlayman ham, ayollarga uylanaman ham. Bas, kim mening sunnatimdan yuz o‘girsa, mendan emas», dedilar».

Ikki shayx va Nasaiy rivoyat qilganlar.

Bu hadisi sharifda uylanish, oilali bo‘lish «ibodat», «taqvodorlik» va «Allohdan qo‘rqish» ma’nolariga zid emasligi bayon etilmoqda. Uylanish Alloh taolodan eng qo‘rquvchi banda bo‘lgan Muhammad sollallohu alayhi vasallamning sunnatlaridir.

Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning «Kim mening sunnatimdan yuz o‘girsa, mendan emas» deganlari imkoni bo‘la turib nikohda bo‘lmaslik, oila qurmaslik mo‘min‑musmon uchun mutlaqo to‘g‘ri kelmasligini ayon etadi. Uylanmay, oila qurmay yurish musulmonlarga xos ish emas. Chunki Alloh taolo inson zotini yaratgan chog‘ida erkakni ham, ayolni ham jinsiy rag‘bat bilan yaratgan. Bu rag‘bat inson uchun, uning baxt-saodati uchun, insoniyat kelajagi uchun kerakli narsadir. Bo‘lmasa, Alloh taolo insonni bunday qilib yaratmas edi.

Ana shu jinsiy maylni pok yo‘l bilan qondirish zarur. Bu esa, shar’iy nikoh orqali amalga oshiriladi. Aksincha bo‘lsa, turli noqulayliklar, zararlar kelib chiqadi.

Uylanmay, oila qurmay, jinsiy maylni qondirmay yurish inson tabiatiga zid va zararlidir. O‘zini jinsiy aloqadan olib qochgan kishilar o‘z sog‘liqlariga zarar yetkazibgina qolmay, inson naslining qirqilishiga, dunyoning xarob bo‘lishiga sabab bo‘ladilar.

Shuningdek, jinsiy maylini pok yo‘l bilan emas, harom yo‘l bilan qondirib yurganlar ham o‘zlari va o‘zgalar boshiga, butun insoniyat boshiga turli balo-ofatlar kelishiga sabab bo‘ladilar. Shuning uchun ham Nabiy sollallohu alayhi vasallamning sunnatlariga amal qilib, nikohda bo‘lishga, halol-pok yo‘l bilan oila qurishga harakat qilish kerak. Aks holda, u zotning yo‘llaridan boshqa yo‘lda yurilgan hisoblanadi.

Abu Ayyub roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

«Nabiy sollallohu alayhi vasallam:

«To‘rt narsa Rasullarning sunnatlaridan: hayo, xushbo‘y sepish, misvok va nikoh», dedilar».

Ahmad va Termiziy hasan sanad ila rivoyat qilganlar.

Alloh taoloning Rasullari U Zot yaratgan bandalarning eng sarasidirlar. Ular turli zamonlarda turli xalqlar ichidan tanlab olingan yetuk insonlar hisoblanadilar. Payg‘ambarlar Allohning inoyati ila ilohiy ko‘rsatmalarni bandalarga yetkazib, ularni hayotga tatbiq qilishni ko‘rsatib bergan zotlardir. Ularni turli xato va gunohlardan Alloh taoloning O‘zi saqlab turgan va u zotlarning hayotlari ummatlariga o‘rnak bo‘lgan.

Shuning uchun ularning sunnatlariga, xususan, barchalariga xos bo‘lgan sunnatlarga amal qilish har birimiz uchun o‘ta muhimdir.

Ushbu hadisi sharifda Odam alayhissalomdan tortib, Muhammad sollallohu alayhi vasallamgacha – barcha Payg‘ambar alayhissalomlarning sunnatlari bo‘lgan to‘rt narsa haqida so‘z ketmoqda:

1. Hayo.

Hayo insonni boshqa jonzotlardan ajratib turadigan ulug‘ sifatlardan biridir. Hayo insonga ziynat hisoblanib, u payg‘ambarlarning hammalariga xos mushtarak sifat bo‘lgan.

Shuning uchun har bir mo‘min hayoli bo‘lishga harakat qilmog‘i lozim. Bu o‘ta muhim sifat haqida, Alloh xohlasa, axloq kitobida alohida so‘z yuritamiz.

2. Xushbo‘y sepish.

Xushbo‘ylik kishiga zavq beradi, ochiq tabiatlilik, quvonch keltiradi. Xushbo‘ylik inson tabiatiga ijobiy ta’sir etadigan narsadir.

Islomda har bir narsaning xushbo‘y bo‘lishiga katta e’tibor beriladi, qo‘lansa hidni yo‘qotishga harakat qilinadi. Chunki bu barcha Payg‘ambar alayhissalomlarning, jumladan, Muhammad sollallohu alayhi vasallamning sunnatlaridir.

3. Sivok.

Sivok, ya’ni og‘izni, tishni tozalab yurish barcha Payg‘ambar alayhissalomlarning sunnatlari ekanini bilmog‘imiz lozim. Bu ish ham har bir sof tabiatli inson uchun kerakli bo‘lgan ishlardan. Shuning uchun ham uni Alloh taoloning O‘zi Nabiylariga ravo ko‘rgan.

4. Nikoh.

Alloh taoloning barcha Anbiyo alayhimussalomlarini birlashtirib turuvchi sunnatlardan yana biri nikohdir. Bu ish eng muhim sunnatlardan hisoblanmaganida Alloh taolo uni hamma Payg‘ambarlariga ravo ko‘rmas edi. Bu esa, o‘z navbatida nikohga alohida ahamiyat berish lozimligini bildiradi.

Hanafiy mazhabining eng yirik ulamolaridan bo‘lgan Ibn Obidin rahimahulloh aytadilar: «Odam alayhissalomdan to qiyomatgacha ibodat qilib belgilangan hamda oxiratda jannatda ham davom etadigan amal ikkitadir: iymon va nikoh».

Islomda nikohga targ‘ib qilish bilan birga, undan bosh tortish qattiq qoralanadi.

Sa’d ibn Abu Vaqqos roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

«Usmon ibn Maz’un butunlay tarkidunyo qilmoqchi bo‘lgan edi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam uni nahiy qildilar. Agar unga bu ishda ruxsat berganlarida, o‘zimizni albatta bichib tashlar edik».

Beshovlaridan faqat Abu Dovud rivoyat qilmagan.

Usmon ibn Maz’un roziyallohu anhu Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning emikdosh birodarlaridir. Usmon ibn Maz’un roziyallohu anhuda ibodatga ajrab chiqish mayli juda ham kuchli bo‘lgan. Avval Nabiy sollallohu alayhi vasallamning zavjai mutohharalaridan u zotning ibodatlari haqida so‘rab, uni oz sanab, keyin tarkidunyochilikni ixtiyor qilgan uch kishidan biri ham Usmon ibn Maz’un roziyallohu anhu edilar. Ushbu hadisdagi «butunlay tarkidunyo qilish» ma’nosi uylanishni ham tark qilish ma’nosini o‘z ichiga olgan. Shuning uchun ham roviy Sa’d ibn Abu Vaqqos roziyallohu anhu:

«Agar unga bu ishda ruxsat berganlarida, o‘zimizni albatta bichib tashlar edik», – demoqdalar.

Islomda bu ish joiz bo‘lmaganligi uchun Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam Usmon ibn Maz’un roziyallohu anhuga ruxsat bermaganlar. Uylanmay yurish musulmon kishi uchun yaxshi emas. Ba’zi dinlarda ibodatga berilganlar uylanishdan voz kechishlari kerak. Unday ishni qiluvchilar «rohiblar», qilayotgan ishlari «rohiblik» deyiladi. Islomda esa rohiblik yo‘q, bizning dinimizda uylanish ham ibodat sanalanadi.

Islomda nikoh kechiktirib bo‘lmaydigan uch ishdan biri hisoblanadi.

Ali roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

«Nabiy sollallohu alayhi vasallam u kishiga:

«Ey Ali, uch narsani ortga surmagin. Namozni vaqti kirganda, janoza hozir bo‘lganda va ersiz ayol tengini topganda», dedilar».

Ahmad, Ibn Moja, Termiziy va Hokim rivoyat qilganlar.

Namoz qanchalik ahamiyatli ibodat ekanini, bu ulkan ibodatni ortga surish qanchalik yomon ish ekanini ham hamma yaxshi biladi. Shuningdek, janozani kechiktirmaslikka qanchalar ahamiyat berilishi ham hech kimga sir emas. Nikohni kechiktirmaslik lozimligini o‘sha muhim va ahamiyatli ikki ish bilan bir hadisda aytilishi ushbu ishning ahamiyati ham avvalgi ikkisidan qolishmasligini bildiradi.

Musulmonlar qadimdan Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning nikohni kechiktirmaslik darkorligi haqidagi ushbu ko‘rsatmalariga amal qilib kelganlar. Afsuski, keyingi paytlarda ba’zi holatlarda turli tushunmovchilik va sabablar tufayli bu ishga e’tibor yo‘qoldi. Buning natijasi o‘laroq, turli muammolar ham kelib chiqa boshladi. O‘zining Islomga amal qilishi bilan faxrlanib yuradigan o‘lkalardan birining axborot vositalarida berilayotgan ma’lumotlarga qaraganda, o‘n sakkiz millionlik aholining bir yarim millionini o‘ttiz yoshdan o‘tgan qari qizlar tashkil qilar ekan. O‘ttiz yoshdan o‘tmagani qancha ekanini Alloh taoloning O‘zi biladi. O‘sha jamiyatning ziyolilari bilan bo‘lgan suhbatdan ma’lum bo‘lishicha, ish qizlarning o‘zlarining baxtiga to‘g‘anoq bo‘layotgan otalari ustidan qozixonalarga arz qilishga ham majbur bo‘lishgan ekan. Chunki otalar qizlari olayotgan oylik maoshdan ayrilib qolmaslik uchungina sovchilarga rad javobini berishar ekan.

Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning birgina hadisi shariflariga amal qilmaslikning oqibatini ko‘rib qo‘ying. Aslida, voyaga yetgan farzandlarni nikohlab, oilali qilib qo‘yish ota‑onaning yoki ularning o‘rnini bosuvchi shaxslarning burchidir.

"Baxtiyor oila" kitobidan

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Qur’on o‘quvchining fazilatlari

14.03.2025   3781   9 min.
Qur’on o‘quvchining fazilatlari

Ibn Abbos roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam aytdilar: “Ummatimning sharaflilari Qur’onni (yodlab) olib yuruvchilar va kechasi qoim bo‘luvchilardir” (Imom Tabaroniy rivoyati).

Anna roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam: “Insonlar ichida Allohning xos bandalari bor”, dedilar. Ular kimlar, deb so‘rashdi. U zot alayhissalom “Qur’on ahli – Allohning ahli va xos bandalaridir”, deb javob berdilar (Imom Ibn Moja rivoyati).

Ali roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi va sallam aytdilar: “Yo Ali, Qur’onni o‘rganib, uni o‘rgatgin. Shunda vafot qilsang, insonlar xuddi Allohning baytini tavof qilganlari kabi farishtalar qabring atrofini tavof qiladi” (Imom Abu Nuaym rivoyati).

Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam aytdilar: “Sizlarning eng yaxshilaringiz Qur’onni o‘rganib, Uni o‘rgatganlaringizdir” (Imom Buxoriy rivoyati).

Abu Harayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam aytdilar: “Qur’on boylikdir, undan so‘ng faqirlik yo‘q, undan boshqa boylik ham yo‘q” (Imom Abu A’lo, Imom Tabaroniy rivoyati).

Qur’oni karim ziyo, oydinlik sochgan bir nurdir. Qur’oni karimni yod olish musulmonlar zimmasidagi farzi kifoyadir. Ya’ni, bir shaharda Qur’oni karimni yod olmagan hofiz inson bo‘lmasa, shahar xalqining barchasi gunohkor bo‘ladi. Bir yoki bir necha insonning Qur’onni yod olishi bilan ularning ustidagi farz soqit bo‘ladi.

Kunlardan bir kun qorilarning sultoni Hofiz Is'hoq Mavlono Jaloliddin Rumiyning huzuriga keldi. Mavlono unga katta hurmat ko‘rsatib, o‘rnidan turdi va yuqoriga chiqib o‘tirishini iltimos qildi: “Mehmonni qanday izzat-hurmat bilan kutib, uni uy to‘riga o‘tqazish lozim bo‘lganidek, Qur’oni karim qorilarini ham xuddi shunday izzat-hurmat bilan kutib olib, eng yuqoriga taklif qilish lozimdir. Qalbida Qur’oni karim nuri bo‘lgan inson jahannam yuzini ko‘rmas! Bir qog‘oz parchasiga Qur’oni karim oyati yozilgan bo‘lsa, unga hurmat ko‘rsatib, uni olovga otmaslar, bunga Qur’oni karim yozilgan derlar. Qalbida Qur’oni karim nuri bo‘lgan, butun bir Qur’oni karimni o‘ziga jo qilgan bo‘lsa, uni qanday qilib, jahannamga otishadi?” dedi.

Qur’oni karimni qalbiga va hofizasiga naqsh etgan ilk inson Payg‘ambarimiz hazrat Muhammad mustafo sollallohu alayhi va sallamdirlar. Ulardan keyin to‘rt buyuk xalifa hazrat Abu Bakr, hazrat Umar, hazrat Usmon va hazrat Ali roziyallohu anhumdir. Sa’d ibn Abu Vaqqos, Abdulloh ibn Mas’ud, Abu Muso Ash’ariy, Abu Hurayra, Muoz ibn Jabal, Ubay ibn Ka’b, Abu Zarr G‘iforiy, Abu Dardo, hazrat Oisha roziyallohu anhum kabi sahobiylar Qur’onni yod olishgan.

Imom Buxoriy, Ibn Sino, Amur Temur kabi ulug‘ ajdodlarimiz, buyuk allomalarimiz Qur’oni karimni juda yoshliklaridayoq yod olganlar.

Hofiz faqat Qur’oni karim lafzini hofizasiga olib, yodlagan bo‘lishi emas, balki uning ma’nosini qalbiga jo qilgan, hukmlarini muhofaza etgan, uni yaxshi ko‘rgan, buyruqlariga itoat etib, qaytariqlaridan qaytgan bo‘lishi kerak. Qur’onni unutgan, Qur’onga amal etmasdan, dunyoning zeb-ziynatlariga aldangan insonni Qur’on ham unutadi va Mahshar kuni unga juda og‘ir bo‘ladi.

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Ummatimning eng sharaflisi Qur’oni karimni yod olganlardir”, deganlar.

Hazrat Abu Said Xudriy roziyallohu anhudan kelgan hadisda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Qur’oni karim ahli (ya’ni, uni o‘qigan va unga amal qilgan insonlar) jannatga kirishi bilan “O‘qi va yuksal!” deyiladi. U esa o‘qib, yuksaladi. Har oyat uchun bir daraja beriladi. Shu usulda u bilgan oyatlarini oxirigacha o‘qiydi (va har biri uchun bir daraja yuksaladi)”, deganlar.

Muoz ibn Juhayniy roziyallohu anhudan keltirilgan rivoyatga ko‘ra, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Kim Qur’oni karimni yodlab, unga amal qilsa, qiyomat kunida uning ota va onasiga bir toj kiydiriladi. U tojning ziyosi dunyoda uylardagi quyosh nuridan ham porloq”, deganlar (Imom Abu Dovud rivoyati).

Buyuk valiylardan biri Sufyoni Savriy “Kishi Qur’oni karimni o‘qigan paytda farishta uning ikki ko‘zi orasidan o‘padi. Ya’ni, o‘quvchiga hurmat va o‘qiganiga ta’zim uchun farishtalar Odam bolasidan Qur’oni karimni tinglashga ziyoda oshiqdir”, degan (“Ihyou ulumid din”dan).

﴿إِنَّ الَّذِينَ يَتْلُونَ كِتَابَ اللَّهِ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَأَنْفَقُوا مِمَّا رَزَقْنَاهُمْ سِرًّا وَعَلَانِيَةً يَرْجُونَ تِجَارَةً لَنْ تَبُورَ لِيُوَفِّيَهُمْ أُجُورَهُمْ وَيَزِيدَهُمْ مِنْ فَضْلِهِ إِنَّهُ غَفُورٌ شَكُورٌ﴾

«Allohning Kitobini tilovat qiladigan, namozni barkamol ado etadigan va Biz ularga rizq qilib bergan narsalardan maxfiy va oshkora ehson qiladigan zotlar sira kasod bo‘lmaydigan tijoratdan (ajru savob bo‘lishidan) umidvordirlar. Zero, (Alloh) ularning ajrlarini komil qilib berur va O‘z fazlini ularga yanada ziyoda qilur. Albatta, U mag‘firatli va o‘ta shukur qiluvchidir» (Fotir surasii, 29-30).

Oisha roziyallohu anhodan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Qur’onni o‘qigan va unga mohir bo‘lgan qorilar ulug‘ va mukarram farishtalar bilan birga bo‘ladi, Qur’onni tutilib-tutilib o‘qigan va qiroat unga mashaqqatli bo‘lgan kishi uchun ikki ajr bordir”, dedilar (Imom Buxoriy va Imom Muslim rivoyati).

Umar roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Alloh taolo bu Kitob (Qur’on) bilan ba’zi qavmlarning darajasini ko‘taradi va ba’zi qavmlarning darajasini tushiradi”, deganlar (Imom Muslim rivoyati).

Abu Umoma Bohiliy roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Qur’on o‘qinglar, zero u qiyomat kunida o‘z egalari uchun shafoatchi bo‘lib keladi”, dedilar (Imom Muslim rivoyati).

Ibn Umar roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Faqat ikki narsada hasad (havas ma’nosida) qilish joiz: Alloh unga Qur’onni ato qilgan bo‘lib, kechayu kunduz uning tilovati bilan mashg‘ul bo‘ladigan kishiga va Alloh taolo unga mol dunyo ato qilgan bo‘lib, kechayu kunduz uni infoq qiladigan kishiga”, dedilar (Imom Buxoriy, Imom Muslim rivoyati).

Abdulloh ibn Mas’ud roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Kim Alloh taoloning Kitobidan bir harf o‘qisa, buning barobariga u kishi uchun bir yaxshilik berilur. Alif, lam, mimni bir harf deb aytmayman . Balki alif bir harf, lom bir harf va mim bir harfdir”, dedilar (Imom Termiziy rivoyati).

Abu Sa’id Xudriy roziyallohu anhudan Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning bunday deganlari rivoyat qilinadi: “Alloh taolo aytadi: “Kimni Qur’on o‘qish va mening zikrim uni boshqa narsalarni so‘rashdan to‘sib qo‘ysa, men unga so‘raganlarga berganimdan ko‘ra ko‘prog‘ini beraman. Alloh taolo kalomining boshqa kalomlarga nisbatan fazli Alloh taoloning bandalarga nisbatan fazli kabidir” (Imom Termiziy rivoyati).

Ibn Abbos roziyallohu anhumo rivoyat qiladilar: Rasululloh sollallohu alayhi va sallam aytadilar: “Qalbida Qur’ondan hech narsa bo‘lmagan inson xaroba uy kabidir” (Imom Termiziy rivoyati).

Abdulloh ibn Mas’ud roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: “Qur’on o‘qinglar zero, Alloh taolo Qur’onni yod olgan qalbni azoblamaydi. Albatta, bu Qur’on Alloh taoloning ziyofatidir. Kim unga tashrif buyursa, omonda bo‘ladi. Kimki Qur’onni yaxshi ko‘rsa, bas, u quvonsin”, dedilar (Imom Dorimiy rivoyati).

Abdulhamid ibn Hammoniy aytadilar: “Men Sufyon Savriydan: “Siz uchun g‘azot qiladigan kishi suyuklimi yoki Qur’on o‘qiydigan kishimi?”, deb so‘radim. Shunda u zot: “Qur’on o‘qiydigan kishi. Chunki Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Sizlarning yaxshilaringiz Qur’onni o‘rganib, uni (boshqalarga) o‘rgatganlaringizdir”, deb javob berdilar.

Oisha roziyallohu anho onamizdan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Qur’on (qiroati)ga mohir kishi itoatkor ulug‘ farishtalar bilandir. Qur’onni tilovat qilib (tili) duduqlangan va bu unga mashaqqat bo‘lgan kishi uchun ikki ajr bordir”, dedilar (Imom Buxoriy rivoyati).

Qur’oni karim tunlari bedor bo‘lib qiroat qilib chiqqan kishini Qiyomat kunida shafoat qiladi. Bu haqda Payg‘ambarmiz sollallohu alayhi vasallam bunday deganlar: “Qur’on va ro‘za Qiyomat kuni bandani shafoat qiladi. Ro‘za: “Ey Robbim, men (bandangni) kunduzlari taom va o‘zi qattiq xohlab turgan narsalardan to‘sdim, meni unga shafoatchi qilgin”, deb aytadi. Qur’on: “Robbim, men uni tunlari uyqudan qo‘ydim, meni unga shafoatchi qilgin”, deydi va ikkisi bandani shafoat qiladi”.