Shu yil 6 noyabr kuni Imom Buxoriy nomidagi Toshkent islom institutida "Dolzarb aqidaviy va zamonaviy fiqhiy masalalar" mavzusida respublika ilmiy-amaliy anjuman bo‘lib o‘tdi.
Ilmiy-amaliy konferensiyada O‘zbekiston musulmonlari idorasi, Din ishlari bo‘yicha qo‘mita, O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi, O‘zbekiston xalqaro islom akademiyasi mutasaddi vakillari, Fatvo markazi va Imom Moturidiy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazining ilmiy xodimlari, oliy va o‘rta maxsus islom ta’lim muassasalarining professor-o‘qituvchilari, yosh olimlar va tadqiqotchilar ishtirok etdi.
Qur’oni karim tilovati va xayrli duolar bilan boshlangan tadbirni Toshkent islom instituti O‘quv ishlari bo‘yicha prorektori Jahongir Ro‘ziyev olib bordi.
Dastlab O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi o‘rinbosari, Toshkent islom instituti rektori, professor Muhammadolim Muhammadsiddiqov tadbirni tabrik so‘zi bilan ochib, keyingi paytda dinimizga oid turli aqidaviy va fiqhiy ixtiloflar yuzaga chiqayotgani, yoshlarni yot g‘oyalardan asrash zarurati, olim va tadqiqotchilarning faoliyatini jadallashtirish anjumanning asosiy maqsadlaridan ekanini qayd etdi.
Shundan so‘ng O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisining birinchi o‘rinbosari Homidjon domla Ishmatbekov e’tiborli olim va tadqiqotchilarni birlashtirgan anjuman bilan ishtirokchilarni qutlab, bugungi glaballashuv davrida qadriyat va madaniyatlar birlashib ketayotgani, shu bois ulamolar dinimiz sofligini asrashga jiddu jahd qilishlari lozimligini ta’kidlash barobarida zamonaviy dunyoda fatvo berish masalasida ilmiy ma’ruza qildi.
Shuningdek, so‘zga chiqqan O‘zbekiston musulmonlari idorasi Faxriylar kengashi raisi Shayx Abdulaziz Mansur, O‘zbekiston xalqaro islom akademiyasi rektori Uyg‘un domla G‘afurov anjuman ishiga muvaffaqiyat tilash asnosida uning mavzusi naqadar dolzarbligi, xalqaro va respublika anjumanlarini faol o‘tkazib kelayotgan Toshkent islom institutining ilmiy salohiyati tobora ortib borayotganini bayon etishdi.
Ilmiy-amaliy anjuman davomida olim va tadqiqotchilar “Kalom ilmi va aqidaviy masalalarga oid zamonaviy ilmiy tadqiqotlardagi yondashuvlar”, “Sog‘lom e’tiqodning jamiyat taraqqiyotidagi o‘rni”, “Aqidaga oid oyat va hadislarni to‘g‘ri talqin qilishning ahamiyati”, “Ahli sunna val jamoa ulamolarining adashgan oqimlarga raddiyalari”, “Moturidiya ta’limotining asoslari va xususiyatlari”, Zamonaviy fiqhiy masalalar bo‘yicha fatvolar va ularning tahlili” kabi mavzular bo‘yicha ma’ruza qilish bilan birga ayni masalalarning yechimi borasida o‘z fikr-mulohazalarini bildirishdi.
Anjuman yakunida bugungi kundagi dolzarb aqidaviy va zamonaviy fiqhiy masalalarga oid muammolarni tahlil etish barobarida ularning yechimi bo‘yicha tavsiyalar ishlab chiqildi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati
1. Diniy ibodatlarni bajarish
1.1. Namozlarni o‘z vaqtida o‘qish. Ibodatlar ichida eng afzali – vaqtida o‘qilgan farz namozi sanaladi.
1.2. Ro‘za tutish. Qazo va nafl ro‘zalarni tutish. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Qish kunidagi ro‘za qiyinchiliksiz topiladigan g‘animat (o‘lja)dir”, deganlar (Imom Termiziy rivoyati).
1.3. Qur’on o‘qish. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Ummatimning eng afzal ibodati Qur’onga qarab tilovat qilishdir”, deganlar. Qur’onni yoddan o‘qishdan ko‘ra, unga qarab o‘qish afzaldir. Chunki Qur’onga qarash ham ibodatdir.
1.4. Tahajjud namozlarini o‘qish. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Farz namozdan keyingi eng afzal namoz tungi namozdir”, deganlar (Imom Muslim rivoyati).
1.5. Duo va zikrni ko‘paytirish. “...Allohni ko‘p zikr qiling. Shoyadki, zafar topsangiz” (Juma surasi, 10-oyat).
2. Oilaga yaxshilik qilish
2.1. Ota-onaga yaxshilik qilish. O‘z vaqtida o‘qilgan farz namozdan keyin eng afzal amal bu – ota-ona xizmatida bo‘lish sanaladi. Zero, “Robbingiz, Uning O‘zigagina ibodat qilishingizni hamda ota-onaga yaxshilik qilishni amr etdi” (Isro surasi, 23‑oyat).
2.2. Farzand va ahli ayolga xursandchilik ulashish. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Sizlarning yaxshilaringiz o‘z ahliga yaxshi muomala qilganingizdir. Men o‘z ahliga yaxshi muomala qiluvchirog‘ingizman”, deganlar (Imom Termiziy rivoyati).
3. Ilm olish, kitob o‘qish
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Ilm talab qilish har bir musulmon zimmasiga farzdir”, deganlar.
4. Tafakkurga vaqt ajratish
Hasan rahmatullohi alayh aytadilar: “Bir soat tafakkur qilish bir kechani bedor o‘tkazishdan yaxshidir”.
5. Muhtojlarga yordam berish
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Kim bir mo‘minning bitta dunyoviy tashvishini aritsa, Alloh taolo uning Qiyomat kunidagi tashvishlaridan birini aritadi. Kim qiynalgan kishiga yengillik keltirsa, Alloh taolo unga dunyoyu Oxiratda yengillik beradi” (Imom Muslim rivoyati).
6. Silai rahm qilish
Dam olish kunlari qavm-qarindoshlar holidan hech bo‘lmasa telefon orqali bo‘lsada xabar olish uchun qulay fursat. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Kimni rizqi keng, umri uzoq bo‘lish xursand etsa, silai rahm qilsin (qarindoshlik rishtalarini mustahkamlasin)” (Imom Buxoriy, imom Termiziy rivoyati).
7. Sport bilan shug‘ullanish
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Kuchli mo‘min Alloh huzurida kuchsiz mo‘mindan yaxshiroq va mahbubroqdir”, deganlar.
8. Do‘st va yaqinlar holidan xabar olish
Hazrat Ali roziyallohu anhu aytadilar: Rasululloh sollallohu alayhi vasallamni: “Qaysiki musulmon boshqa bir musulmonni ertalab ziyorat qilsa, to kech kirgunicha unga yetmish ming farishta salavot aytadi. Agar kech kirganida ziyorat qilsa, to tong otgunicha yetmish ming farishta unga salavot aytadi. Unga jannatda bir bog‘ bo‘ladi”, deb aytganlarini eshitdim (Imom Termiziy rivoyati).
Dam olish kunlaringiz xayrli va barakali o‘tsin!
Davron NURMUHAMMAD