Ahqof surasining oxiridagi oyatda:

(فَاصْبِرْ كَمَا صَبَرَ أُولُو الْعَزْمِ مِنَ الرُّسُلِ وَلَا تَسْتَعْجِلْ لَهُمْ)

"Bas, ey Muhammad, Siz ham matonatli payg‘ambarlar sabr qilganlaridek sabr qiling va ularga tushadigan azobni qistamang!", deb Alloh o‘z payg‘ambariga alohida bir axloqda, ya’ni sabrda, oldingi payg‘ambarlardan o‘rnak olishni buyurgan. Bu bilan sabrning ulug‘ maqomiga ishora qilib, uning zarurligi va nafs uchun qiyin ekanligini ta’kidlaydi.

Tur surasida esa Alloh bunday deydi:

(وَاصْبِرْ لِحُكْمِ رَبِّكَ فَإِنَّكَ بِأَعْيُنِنَا وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ حِينَ تَقُومُ)

"Ey Muhammad, Siz Robbingizning hukmiga sabr qiling! Zotan, Siz Bizning ko‘z o‘ngimizdadirsiz. Tongda turgan paytingizda Robbingizga hamd bilan tasbih ayting!". Bu qisqa oyatda payg‘ambar alayhissalomni tarbiyalash, kuchaytirish, tasalli berish va uni rozi qilishning bir necha jihatlari bor.
U zoti muborak Parvardigorining hukmiga sabr qilishga amr etildi. Uning hukmi faqat adolat va haqiqatdir. U – eng odil va eng yaxshi hukmdordir.
Bu oyatda yana bir hikmat shundaki, Alloh taolo bunday deydi: 

(فَإِنَّكَ بِأَعْيُنِنَا)

“Sen bizning ko‘z o‘ngimizdasan”. Kimki Allohning nazarida va nigohida bo‘lsa, u yo‘qolmas va yengilmas. Musoga ham shunday deyilgan: 

(وَلِتُصْنَعَ عَلَى عَيْنِي)

"Mening ko‘z o‘ngimda bo‘lishing uchun", ammo bu yerda ko‘z “ayn” so‘zi ko‘plikda kelgan – (أَعْيُنِنَا), ya’ni Allohning marhamat va muhabbatida mustahkam va bardavomlikni ko‘rsatadi.
Oyatda uchinchi amr – 

(وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ)

"Robbingizga hamd bilan tasbih ayting", ya’ni Parvardigorni ulug‘lab tasbeh aytishdir. Sabr qilish buyrug‘i ketidan tasbeh buyrug‘i kelgan. Bunga sabab shundaki, tasbeh odamga ma’naviy kuch bag‘ishlab, sabrning achchiqligini shirin qiladi va ko‘ngilning torligini kengaytiradi. Bu kabi holatda Alloh bunday deydi:

(وَلَقَدْ نَعْلَمُ أَنَّكَ يَضِيقُ صَدْرُكَ بِمَا يَقُولُونَ فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ وَكُنْ مِنَ السَّاجِدِينَ وَاعْبُدْ رَبَّكَ حَتَّى يَأْتِيَكَ الْيَقِينُ)

"Shaksiz, Biz ularning sizni masxaralab aytayotgan so‘zlaridan yuragingiz siqilayotganini bilib turibmiz. Bas, Siz Rabbingizga hamd bilan Unga tasbih ayting va sajda qiluvchilardan bo‘ling! Sizga aniq narsa (o‘lim) kelguniga qadar Robbingizga ibodat qiling!".
Shuningdek, bu yerda “Allohga hamd bilan tasbeh aytish” quyidagi ikki muhim ma’noni qamrab olgan.
Birinchi ma’no: Allohni, ulug‘lab tasbeh aytib, Uning biror narsani behuda yoki o‘z kamoloti va hikmatiga mos bo‘lmagan holda qilmasligini anglashdir. Ahir U mehribon, bilimdon va hikmatli zot emasmi?! Agar Alloh ayrim tanlangan bandalarini sinovga solsa, buning donolik bilan bog‘liq bir sababi bor. Ular buni bilmasalar ham, Alloh bilur.
Ikkinchi ma’no: Har bir musibatda Allohning in’omlari bor. Har bir ofatda bir ne’mat bor. Bu ne’matlarni eslab shukur qilish kerak. Shuning uchun tasbeh “hamd” bilan birga kelgan.
Bu yerda “Robb” kalimasi “k” (sening)olmoshi qo‘shimchasi bilan kelgan, ya’ni U payg‘ambarga murojaat qilmoqda, bu ham ulug‘ bir tarbiya, g‘amxo‘rlik va yaqinlik hissini uyg‘otib, ishonchni mustahkamlab, g‘amni ketkazadi va ko‘ngilni kengaytiradi.

Yusuf Qarazoviyning "Sabr kitobi"dan Homidjon domla ISHMATBЕKOV tarjimasi