Bismillahir Rohmanir Rohiym
Mayiz – issiq va ho‘l mijozli bo‘lib, ichni yumshatuvchi xususiyatga ega. Asabni mustahkamlaydi, quvvatsizlik, madorsizlikni bartaraf qiladi, og‘izdagi hidni yaxshilab, me’dani kuchaytiradi. Mayiz bilan piyoz shirasidan tayyorlangan qaynatma tomoq bo‘g‘ilishini davolashda ijobiy natija beradi, tovush chiqishini ravonlashtiradi.
Mayizni Rasululloh sollallohu alayhi vasallam yaxshi ko‘rar edilar. Uni fitr sadaqasi sifatida berishga tavsiya qilganlar.
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Mayizni o‘zingizga lozim tuting. Albatta u achchiqlikni o‘chiradi, balg‘amni to‘xtatadi, asabni tinchlantiradi, charchoqni ketkazadi va yurakni himoyalaydi”, dedilar (Abu Nu’aymning “Tibbun nabaviy”dagi rivoyati).
Ibn Qoyyim rahmatullohi alayh mayiz yaxshi ozuqa bo‘lishini va oshqozonni kuchaytirib, yodlashga manfaatli bo‘lishini aytganlar.
Zuhriy rahimahulloh esa: “Kim hadis yodlashni xush ko‘rsa, mayiz yesin”, deganlar.
Ibn Abbos roziyallohu anhumodan rivoyat qilinadi: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga mayizni ivitib berishar, uni o‘sha kuni, uning ertasiga va indiniga kechgacha ichar, keyin boshqalarga berib yuborishga yoki to‘kib tashlashga buyurar edilar” (Imom Muslim rivoyat qilgan).
Mayizda kaliy, fosfor, kalsiy, magniy, mis, temir, uglevod, vitamin V, S va glyukoza moddalari mavjud. Mayiz antioksidlovchi moddalarga boy. Nafas olish va hazm qilish organlari kasallanishining oldini olishda katta yordam beradi.
Mutaxassislar mayizning bir qator tibbiy foydalarini sanab o‘tishgan. Bular quyidagilar:
1. Yuqori qon bosimini tushiradi.
2. Qondagi xolesterinni kamaytiradi.
3. Yurak saratonidan asraydi.
4. Mayiz suvda qaynatib ichilsa, yo‘talni bosadi.
5. Balg‘amni haydaydi.
6. Mikrob va viruslarga qarshi kurashadi.
7. Antioksidlovchi xususiyatga ega.
8. Tishlarga tosh yig‘ilishiga yo‘l qo‘ymaydi.
9. Tanani zaharli moddalardan tozalaydi.
10. Hayz qonini kamaytiradi.
11. Qorataloq, jigar va oshqozonni faollashtiradi.
12. Xotirani kuchaytiradi.
13. Yo‘g‘on ichak saratonidan asraydi.
14. Ko‘zni xastaliklardan asraydi.
15. Yallig‘lanishlarning oldini oladi.
16. Ichni yumshatadi.
17. Qonni tozalaydi.
18. Ovozni tiniqlashtiradi.
Mayiz quyidagi kasalliklarni muolaja qilishda yordam beradi:
1. Ich qotishi.
2. Bavosir.
3. Tish qurtlashi.
4. Bod (revmatizm, artrit).
5. Jigar va o‘t pufagi kasalliklari.
6. Noto‘g‘ri ovqatlanish va vazn tanqisligi tufayli kelib chiqadigan kasalliklar.
7. Tomoq og‘rig‘i.
8. O‘pka kasalliklari.
9. Buyrak va peshob pufagi kasalliklari.
10. Peshobni ushlab turolmaslik.
11. Bezgak (malyariya).
12. Podagra.
13. Bosh og‘rig‘i.
14. Sariq kasalligi.
15. Kamqonlik.
16. Oshqozon kasalliklari.
17. Oshqozonda kislota miqdorining oshib ketishi.
18. Qichima.
19. Suvchechak.
20. Tish, tirnoq va sochlarning mustahkamlanishida yordam beradi.
21. Muntazam mayiz iste’mol qilish og‘iz bo‘shlig‘i kasalliklarida ham asqatishi mumkin. Mayiz suvi esa milk shamollashi, stomatit yaralari hamda yo‘talga foydali.
22. Mayizli muolaja semizlik, yurak yetishmovchiligi, oshqozon va 12 barmoqli ichak yarasi hamda qandli diabetda tavsiya etilmaydi.
Barcha ne’matlar odamzot salomatligi uchun yaratilgan, ammo uning me’yoridan oshig‘i zarar qiladi. Shu sabab, taomlanishda hamda ularni davo chorasi sifatida qo‘llashda, albatta, me’yorga amal qilish talab etiladi.
Muhammad Quddus Abdulmannon,
“Yetti chinor” jome masjidi imom-noibi.
Bismillahir Rohmanir Rohiym
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar, Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin!
Qalbim sururi, ko‘zim quvonchi bo‘lgan aziz farzandim! Siz dunyoga kelganingizda mendanda baxtli inson yo‘q edi. Ilk bor mustaqil qadam bosganingiz, “dadajon” deb, erkalanganingiz, telefon qilib “dada uyga qachon kelasiz?” deganingiz kechagidek yodimda.
Ko‘z ochib yumguncha bir zumda ulg‘aydingiz... Maktabda tengqurlaringiz orasida tarbiyangiz bilan ajralib turardingiz.
Yoshligingizdan orzu qilgan Toshkent Islom institutining talabasi bo‘lish baxtiga erishsin deya kechalari onangizning yig‘lab qilgan duolari, “Allohim farzandimga manfaatli ilm bergin” deb qilgan iltijolarim ijobat bo‘lganini eshitganimda ko‘z yoshlarimni tiyolmagandim. Yuzlab qorako‘zlar ichidan talaba bo‘lish baxti sizga nasib bo‘lgani uchun Robbimga hamdlar aytdim.
Mana oradan 4 yil o‘tdi. Bugun bu fayzli va muborak dargohni tark etmoqdasiz.
Ey Farzandim! Bugun fursatdan foydalanib, Sizga kichik bir nasihatni qilmoqchiman. Unga umringizning oxirgi lahzalarigacha amal qilishingizga Alloh tavfiq berishini so‘rab qolaman.
Aziz dilbandim! Siz endigina 4 bahorni ko‘rgan bolakay edingiz. Jajji qo‘llaringizdan tutib sizni bog‘chaga olib ketardim. Shunda do‘kondagi mashina o‘yinchog‘ini ko‘rib qolib, olib bering deb rosa xarxasha qilgandingiz. Olib berishni juda istardimku, ammo afsuski oldimda shu kichkinagina o‘vinchoqni olib berishga ham pulim yo‘q edi....Jonimni so‘rashsa sizga berishga tayyorman bolam... o‘zimdan afzal inson bo‘lishingiz uchun bor imkoniyatimni ishga solib harakat qilaman. Ba’zan duoda o‘zimni unutsamda, sizni aslo unutmayman.
Oradan yillar o‘tib, Rasulimiz alayhissalomning sunnatlariga muvofiq nikoh to‘yingizni o‘tkazdik. Shu kuni sizni muborak etgani so‘zga chiqqanimda sizga mendan arazlab, hatto gaplashmay qo‘yishingizga sababchi o‘sha kichkina mashinani topshirganimda juda uyalib, yuzlaringiz qizarib ketgandi...
Jonim bolam, niyatim sizni uyaltirish emas... Sizga faqat yaxshiliklarni tilayman. Sizga butun umringiz va oxiratingiz uchun kerak bo‘ladigan muhim bir saboqni amaliy tarzda yetkazgim keldi, xolos...
Unutmangki, kunlar o‘tib Allohning huzuriga qaytarilasiz. Bir kun aniq Robbimizning oldida turamiz. Alloh taolo har birimizning qilgan amalimizni birma-bir hisob-kitob qiladi. Shunday kunda ummati Muhammad bo‘lgan siz dilbandim amallaringizning juda oz va kichkinaligi bilan butun xaloyiqning oldida uyalib qolmang! Buning uchun har bir amalingizni xolis Alloh taolo uchun qiling! Hech kimni g‘iybat qilmang, boshqalarga hasad qilmang!
Unutmangki, siz Alloh taoloning dinini yetkazishdagi omonatdorsiz. Ulug‘ zotlarga ilm beshigi bo‘lgan ma’hadning vakilisiz. Siz ularga so‘zsiz munosib bo‘lishingiz kerak. Zero, xalqimiz muborak Islom dinimizni – imom timsolida ko‘radi.
Bizni zalolatdan hidoyatga, zulmatdan yorug‘likka, jaholatdan ma’rifatga, baxtsizlikdan saodatga olib chiqqan, bu yo‘lda mollarini ham, jonlarini ham ayamagan, hamisha faqat biz bevafo ummatning g‘amida bo‘lgan sevikli Payg‘ambarimiz Muhammad Rasululloh sollallohu alayhi vasallam nimaga buyurgan bo‘lsalar shuni mahkam tuting, nimadan qaytargan bo‘lsalar undan tiyiling. Hadislarini yodlashga haris bo‘ling, hayotlari, sifatlari, xulqlari va yo‘llarini ko‘proq o‘rganing va ularga amal qiling.
Aslo erishgan yutug‘ingiz bilan cheklanib qolmang. Kimdir yoki nimadir uchun ilm olmang. Eng muhimi – ilm ibodat ekanini unutmang!
Qur’onni qo‘lingizdan qo‘ymang. Qur’onga muhabbatli bo‘ling!
Jigarporam, musofirchilik, ota-onadan uzoqda yurish, ularga bo‘lgan mehrni ham uzoqlashtirmasin. Unutmangki, biz sizni yaxshi ko‘ramiz, siz bizning hamisha qalbimizda, duolarimizdasiz.
Sizni ko‘rishimiz bolaligingizni, baxtli onlaringizni, quvonch bilan yugurib quchog‘imizga o‘zingizni otishingizni yodimizga soladi.
Siz kelmay qo‘ysangiz bizning yuraklar siqilib, sog‘inchdan va xavotirdan jam bo‘lmaydi.
Sizdan yagona iltimosimiz shuki, duolaringizda doimo eslab, Alloh taolodan bizga rahm-shafqat so‘rang. Qaniydi, Jannatda barcha ota-onalar qatorida turganimizda ismlarimiz bilan chaqirilib, “farzandingiz Qur’on yodlab, qilgan solih amallari uchun sizga mukofot – izzat toji kiydiriladi” deganini eshitsak edi... Bu bizning eng buyuk orzuimiz.
Alloh taolo barchamizni jannatda birga qilsin! Izzat tojini kiyadigan zotlardan qilsin! Omiyn.
Davron NURMUHAMMAD