Sayt test holatida ishlamoqda!
10 Iyul, 2025   |   15 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:17
Quyosh
04:59
Peshin
12:33
Asr
17:41
Shom
20:02
Xufton
21:36
Bismillah
10 Iyul, 2025, 15 Muharram, 1447
Maqolalar

Hazrat Hizr alayhissalom kim?

11.11.2024   9458   3 min.
Hazrat Hizr alayhissalom kim?

Sizning ko‘nglingizga Hazrat Hizr alayhissalom kim? degan savol kelganmi?

U payg‘ambarmi yoki valiymi yoki olimmi?

U nima uchun Muso alayhissalomdan ko‘proq bilim, hikmat va rahm-shafqat sohibidir?

Nega Alloh taolo faqat Muso alayhissalomni Hazrat Hizr alayhissalom bilan uchrashish uchun tayinlagan?

Mazkur hikoya boshqalardan farq qiladi, chunki u ilm borasida mutlaqo o‘zgacha hikmatni ochib beradi.

 

Bu ilm – bu dunyodagi sabablar va payg‘ambarlarga berilgan vahiyga asoslangan ilm emas. Bu Allohning oliy taqdiri bilan bog‘liq bo‘lgan bir ilm, ko‘zdan yopiq, pinhona. Bu hikoya inson qalbidagi eng murakkab savollarga javob beradi: Alloh taolo nega yomonlik, qashshoqlik, azob-uqubat, urushayotgan janglar va kasalliklarni yaratdi? Nega bolalar vafot etadi? Taqdir qanday ishlaydi?

Ba’zilar Hazrat Hizrni suhbatda gapiruvchi taqdir deb atashadi va u bizga rahmat va ilmdan iborat bo‘lgan taqdirning vazifalarini ko‘rsatib beradi: Bas, bandalarimizdan bir bandani topdilar. Biz unga O‘z dargohimizdan rahmat va O‘z tarafimizdan ilm o‘rgatgan edik(Kahf surasi, 65-oyat).

Muso alayhissalom rahmat va ilmga ega bo‘lgan bu bandadan “Men sizdan o‘rganaymi?” deb so‘raydi. Hazrat Hizr: Sen men bilan birga bo‘lishga sabr qila olmaysan”, deya javob beradi. Chunki inson aqli uchun Allohning taqdirini tushunish og‘irdir. Ammo Muso alayhissalom: Albatta, sabr qilaman va sizga bo‘ysinaman, deb va’da beradi.

 

Ikkovi bir qayiqqa chiqadi va Hazrat Hizr uni teshib yuboradi. Muso alayhissalom: Sen qayiqni teshib, uni g‘arq qilmoqchimisan? Sen nozik ish qilding! deydi. Bunga Hazrat Hizr: Sen men bilan sabr qila olmaysan”, deb eslatadi. Bu yerda Allohning taqdirini tushunish inson aqli uchun og‘irligini ko‘ramiz.

Keyin Hazrat Hizr bir bolani o‘ldiradi. Bu gal Muso alayhissalom qattiq g‘azablanib: Sen begunoh bolani o‘ldirding, bu ayanchli ish! deya e’tiroz qiladi. Bunga Hazrat Hizr yana eslatadi: Sen sabr qila olmaysan.

So‘ng ular bir shaharga kelib, Hazrat Hizr yetimlarning devorini tiklaydi. Muso alayhissalom yana sabr qilolmaydi va so‘z ochadi. Shunda Hazrat Xizr Bu bizning ajralishimiz deb hikmat sirini tushuntirishni boshlaydi.

Bu hikoya bizga uch turdagi taqdirni anglatadi:

1. Birinchisi – siz yomonlik deb bilgan narsa yaxshi natijalar keltirishi mumkin.

2. Ikkinchisi – yomonlikka o‘xshagan voqealarning foydasi, lekin bu dunyoda sirligicha qoladi.

3. Uchinchisi – yomonlikdan himoya qilinadigan taqdir bo‘lib, Allohning lutfi bilan sizdan yashirinadi.

Hazrat Xizr aytganidek: Sen Allohning taqdirini tushuna olmaysan. Shuning uchun har qanday vaziyatda sabr qil. Agar siz Allohga ishonchli bo‘lsangiz, har bir voqeada xayr bor.

Allohning rahmati barchaga bo‘lsin!

 

Homidjon domla ISHMATBЕKOV

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Namozga kirishda, qo‘llar qachon ko‘tariladi?

09.07.2025   3532   1 min.
Namozga kirishda, qo‘llar qachon ko‘tariladi?

Savol: Namozga “Allohu akbar”, deb quloq qoqishda “Allohu akbar” dagi “r” ga kelganda ikki qo‘lni bosh barmog‘i quloq yumshog‘iga tegiziladimi? Shunday deb, eshitdim.

Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Namozga kirishda avval ikki qo‘lni yuqoriga ko‘tarib, bosh barmoqlarni quloqning yumshoq joyiga tegiziladi. So‘ng “Allohu akbar”, deb, namozga kirishiladi.

Bu haqida Faqih Abu Ja’far rahimahulloh bunday zikr qilganlar: “Ikki kaftini ichki taraflari bilan qiblaga yuzlanadi va panjalari yozadi hamda qo‘llarini yuqoriga ko‘taradi. Qachonki, ikki bosh barmog‘i ikki quloqlarining yumshoq joylariga tegsa, “Allohu akbar” deb namozga shuru’ qiladi.

Shamsulaimma Saraxsiy rahimahullohga ko‘ra, barcha mashoyixlar shunga ittifoq qilganlar (“Muhiyt” kitobi). Vallohu a’lam.

O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.