Sayt test holatida ishlamoqda!
19 Yanvar, 2025   |   19 Rajab, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:22
Quyosh
07:45
Peshin
12:39
Asr
15:42
Shom
17:26
Xufton
18:44
Bismillah
19 Yanvar, 2025, 19 Rajab, 1446
Maqolalar

Ahli kitob so‘ygan jonliq go‘shtini yeyish mumkinmi?

12.11.2024   1851   2 min.
Ahli kitob so‘ygan jonliq go‘shtini yeyish mumkinmi?

Cavol: Men Polshada o‘qiyman. Polyaklar mol yoki qo‘y so‘yganda "Bismillah"ni aytishmaydi, ushbu davlatda yurgan musofir birodarlarga nima maslahat berasiz?

 

Javob: Bismillahir rohmanir rohim. Siz o‘qiydigan joyda asosan nasroniylar yashaydi va ularni dinimizda ahli kitoblar, deb ataladi. Ulamolarimiz ahli kitoblar o‘z dinlari ko‘rsatmasiga muvofiq so‘ygan jonliqni yeyish joizligiga ittifoq qilishgan. Bunga Alloh taoloning quyidagi oyati dalil bo‘ladi:

الْيَوْمَ أُحِلَّ لَكُمُ الطَّيِّبَاتُ وَطَعَامُ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ حِلٌّ لَكُمْ وَطَعَامُكُمْ حِلٌّ لَهُمْ

“Bugun sizlar uchun pokiza narsalar halol qilindi. Shuningdek, Ahli Kitoblarning taomi sizlar uchun halol va taomingiz ular uchun haloldir” (Moida surasi, 5-oyat).

Ibn Abbos, Abu Umoma, Mujohid va boshqa e’tiborli olimlar raziyallohu anhum: “Ularning taomlari so‘ygan jonliqlaridir”, deganlar (“Tafsiri ibn Kasir” kitobi).

Ahli kitoblar so‘ygan hayvonlar, avvalambor musulmonlarga halol bo‘lgan sigir, qo‘y va tovuq kabi jonivorlar bo‘lishi kerak. Keyin esa, jonliq so‘yish borasidagi o‘z dinlari ko‘rsatmasiga amal qilgan bo‘lishlari, jonliqni bo‘g‘izlayotganda Alloh taoloning nomini tilga olishlari lozim.

Ahli kitoblarning Allohning ismini aytmasdan so‘ygan jonliqlarini yeyish halol emas.

So‘yilayotgan hayvon bo‘g‘ib, yo urib o‘ldirilsa, ularning go‘shti halol bo‘lmaydi. Hayvonning 2 ta katta qon tomiri, taom yo‘li va havo yo‘lini kesish va qonini oqizish yo‘li bilan so‘yilsa, bizga halol bo‘ladi.

Agar nasroniy jonliq so‘yayotgan paytda o‘z tilida Bismillahidesa-yu, Iyso alayhissalomni qasd qilsa ham, go‘sht halol bo‘ladi, chunki bunday holatda zohiriga qarab hukm qilinadi.

Demak, musulmonlar so‘ygan go‘sht bor bo‘lganda, ahli kitoblarning go‘shtlariga ehtiyoj bo‘lmaydi. Lekin musulmonlar so‘ygan go‘sht topilmaganda, taqvo yuzasidan ahli kitoblar tomonidan so‘yilgan go‘shtlar yuqorida qayd etilgan shartlarga muvofiq kelishiga ishonch hosil qilib, yeyishingiz mumkin. Vallohu a’lam.

O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Qur’onni yodlay olmayapman

17.01.2025   5175   2 min.
Qur’onni yodlay olmayapman

Al-Kisoiy al-Kufiy 119/737 yil Kufada dunyoga kelgan.

To‘liq ismi: Ali ibn Hamza ibn Abdulloh ibn Bahman ibn Fayruzm al-Kisoiy al-Kufiy. Imom al-Kisoiy yoshligida ilm o‘rganishga juda intilardi, lekin boshlang‘ich davrda muvaffaqiyat qozona olmasdi. Bir safar Qur’onni yod olishda qiynalgach, ustoziga: “Men hech narsani yodlay olmayapman, charchadim”, dedi.
Ustoz unga sabr qilishni va Qur’onning barakasiga ishonishni tavsiya qildi. Shundan so‘ng, Imom al-Kisoiy sabr bilan harakat qilib, Qur’onni mukammal yod oldi va keyinchalik mashhur qiroat imomlaridan biri bo‘ldi. Bu voqea sabr va mehnatning samarasini eslatadi.

Hayoti: Al-Kisoiy Kufada tug‘ilgan va tilshunoslikda ham, qiroatda ham yuqori maqomga ega bo‘lgan. Undan nega «Kisoiy» deb nom olganligi haqida so‘rashganida u, – "chunki men hajda kisoda (kiyimda) ehrom bog‘laganman", deb javob bergan ekan. U asli fors bo‘lib, Bani Asad qabilasining qullaridan edi.  

Ilmiy faoliyati: Uning asosiy ustozlari Hamza al-Kufiy va boshqa yirik qiroatchilar bo‘lgan. Bundan tashqari Kufa maktabini asoschisi hisoblanadi.
Muoz al-Harro va Abu Ja’far Ruasiylarda nahvdan tahsil oldi. Ular-dagi ilmlarni olib bo‘lib, ulardan qoniqmay qolgach, Basraga kelib Iso ibn Umar, Abu Amr ibn al-Alo va Al-Xalil ibn Ahmaddan ilm o‘rgangan. Qiroatni esa Sho‘ba ibn Hajjojdan ta’lim olgan. 

U zot juda ko‘p asarlar ham yozgan: "Kitab muxtasar fi an-nahv" (Nahvga oid qisqa bo‘lgan kitob), "Kitab al-hudud fi an-nahv"  (Nahvdagi hadlar oid kitob), "Kitob al-qiroat (Qiroatga doir kitob)", "Kitab al-adad (Sonlarga doir kitob)", "Kitab ixtilaf al-adad (Sonlarning ixtilofiga oid kitob)", "Kitab al-huruf (Harflarga oid kitob)", "Kitab maoniy al-Qur’an (Qur’on ma’nolari haqidagi kitob)" kabi ko‘plab kitoblar yozgan. 
Nahvdan Farro uning xos shogirdlaridan hisoblanadi. 

Kisoiy 189/805 yil Roy shahrida vafot etgan.

Matkarimov Nurmuhammad,
Hadis ilmi maktabi o‘qituvchisi.