Bismillahir Rohmanir Rohiym
Alloh taolo Juma surasida bunday marhamat qiladi: «Ey iymon keltirganlar! Juma kunidagi namozga chorlangan paytda Allohning zikriga shoshiling va savdoni qo‘ying. Agar bilsangiz, ana shu o‘zingiz uchun yaxshidir» (9-oyat).
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytadilar: “Quyosh chiqqan kunnning eng yaxshisi juma kunidir, chunki u kunda Odam alayhissalom yaratilgan, u kunda jannatga kiritilgan va u kunda jannatdan chiqarilgan va qiyomat ham juma kuni bo‘ladi”.
Boshqa hadisda Rasululloh sollallohu alyhi vasallam: “Juma kunida bir vaqt borki, biror musulmon namoz o‘qib turgan holda o‘shanga to‘g‘ri kelib qolib, Allohdan yaxshilik so‘rasa, unga buni albatta beradi”, deganlar.
Juma kunining bir qancha odoblari bo‘lib, ularga har bir mo‘min banda amal qilmog‘i lozim:
1. G‘usl qilish. Rasululloh sollallohu alayhi va sallam bunday deganlar: “Kim juma kuni tahorat olsa, qandayam yaxshi. Ammo kimki g‘usl qilsa, yanada afzaldir!”.
2. Misvok ishlatish, sochni yog‘lab parvarishlash, xushbo‘ylik sepish.
3. Eng yaxshi va toza liboslarni kiyish.
4. Masjidga shoshilmay, zikr aytib yurib borish.
5. Odamlar orasidan hatlab o‘tmaslik.
6. Kahf surasi o‘qish.
7. Duolar qabul bo‘ladigan vaqtni g‘animat bilish. Ulamolar ushbu vaqt haqida 2 xil fikr bildirishgan.
Birinchisi – quyosh botishidan oldingi oxirgi soatdir;
Ikkinchisi – bu soat imom xutba aytishi bilan juma namozi tugagunga qadar bo‘lgan vaqt orasidadir.
8. Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga ko‘p salavot aytish.
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Menga juma kunida va juma kechasida ko‘p salavot aytinglar, kim menga bir marta salavot aytsa, Alloh unga o‘n marta salavot aytadi”, deganlar (Imom Bayhaqiy rivoyati).
Davron NURMUHAMMAD
Yig‘ilishda Kengash a’zolari, Ishchi guruh rahbarlari va yetakchi olimlar – O‘zRFA vitse-prezidenti, Abu Rayhon Beruniy nomidagi Sharqshunoslik instituti direktori, professor Bahrom Abduhalimov, tarix fanlari doktori, professor Jannat Ismoilova, O‘zbekiston tasviriy san’ati akademigi Akbar Hakimov hamda markaz rahbariyati va xodimlari ishtirok etdi.
Yig‘ilishda markaz ekspozitsiyasining 6 asosiy yo‘nalishi bo‘yicha amalga oshirilayotgan ishlar muhokama qilindi. Jumladan:
Shu bilan birga, xorijiy muzeylarda saqlanayotgan va O‘zbekistonga daxldor bo‘lgan 350 ga yaqin eksponat ko‘rib chiqildi va ularni tanlab olish ishlari boshlab yuborildi.
Markaz rahbari Firdavs Abduxoliqov o‘z chiqishida bunday ta’kidladi:
— Hurmatli Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyev tashabbusi bilan barpo etilayotgan ushbu markaz ekspozitsiyasini boyitish maqsadida xorij muzeylari va kutubxonalarida saqlanayotgan yurtimizga oid artefaktlarni olib kelish bo‘yicha ishlar olib borilmoqda. Bir qator eksponatlar markazning ochilish marosimiga tayyor holatda bo‘ladi. Shuningdek, respublikadagi muzeylar ham 20 tadan eng noyob eksponat taqdim etishi rejalashtirilgan.
Yig‘ilishda "Islomdan avvalgi davr" ekspozitsiyasi bo‘yicha olib borilayotgan ishlar haqida ekspozitsiya koordinatori Anvar Matniyazov ma’lumot berdi:
— Bu ekspozitsiyaga vaqt devori orqali kiriladi. U 6 ta sektordan iborat bo‘lib, Baqtriyadan boshlanadi. Turkiyalik dizaynerlar bilan hamkorlikda ish olib borilyapti. Mulyajlar, faksimilelar va qo‘lyozmalar bo‘yicha kelishuvlarga erishilgan. Shuningdek, yurtimizdagi 60 ta tarixiy qal’a o‘lchamlari to‘planib, sistemalashtirildi.
Qadimgi Xorazm, So‘g‘d, Choch sivilizatsiyalariga oid tasviriy san’at, haykalchalar, tangalar va uy-ro‘zg‘or buyumlari xalqaro ko‘rgazmada namoyish etilishi rejalashtirilmoqda.
Vaqt devori kompozitsiyasida sharq miniatyuralari ham taqdim qilindi. Bu kompozitsiya turli davrlardagi siyosiy va ijtimoiy voqealarni badiiy tasvirlar orqali namoyon etadi:
O‘zbekiston xalq rassomi Bahodir Jalolov rahbarligidagi ijodiy guruh ushbu yo‘nalishda faoliyat yuritmoqda.
Yig‘ilish yakunida O‘zbekiston Kinematografiya agentligi tomonidan tayyorlangan olimlar hayoti va merosiga bag‘ishlangan videoroliklar namoyish etildi. Ilmiy kengash a’zolari ushbu videomateriallar mazmunan va vizual jihatdan zamonaviy talablarga mos bo‘lishi zarurligini ta’kidlashdi.
cisc.uz