Bismillahir Rohmanir Rohiym
Kunlarning birida Rasululloh sollallohu alayhi vasallam sahobalari bilan birga o‘tirardilar. Shu payt bir a’robiy Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi va ’alaa olihi vasallamning oldilariga savol so‘rab keldi.
Sahobalar badaviylar savol so‘rashsa juda xursand bo‘lib ketardilar. Chunki badaviylar sahobalar tortingan savollarni berishdan aslo uyalmasdilar.
A’robiy: “Yo Allohning Rasuli, menga yaxshilikni o‘rgating”, dedi.
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam uning qo‘lidan ushlab turib: “Subhanalloh valhamdulillah va laa ilaha illallohu vallohu akbar, deb ayt” dedilar.
E’tibor bering, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam badaviyning qo‘lidan ushlab so‘zladilar. Biror kimsa bilan gaplashayotganda suhbatdoshning qo‘lidan ushlab yoki yelkasiga qo‘lni qo‘yib so‘zlash juda ta’sirli uslub sanaladi.
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ham savolga javob berishga shoshilmadilar, balki oldin badaviyning qo‘lidan tutib, keyin javob berdilar.
Biroz o‘tib, haligi badaviy bir tafakkur qilib yana qaytib keldida: “Yo Rasululloh sollallohu alayhi vasallam “Subhanalloh valhamdulillah va laa ilaha illallohu vallohu akbar” bular Alloh uchun, men uchunchi?” dedi.
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam tabassum qildilar va: “Agar “Subhanalloh” desang, Alloh taolo “rost so‘zlading” deydi, “Alhamdulillah” deb aytsang, Alloh “rost so‘zlading” deb aytadi, “Laa ilaha illallohu” desang, Alloh “rost so‘zlading” deydi, “Allohu akbar” deb aytsang, Alloh taolo “rost so‘zlading” deb aytadi. Agar “Allohummag‘firliy” deb aytsang, Alloh “kechirdim” deydi, “varhamniy” desang, Alloh “rahm qildim” deydi, “varzuqniy” deb aytsang, Alloh “rizqlantirdim” deb javob beradi”, dedilar.
A’robiy barmoqlari bilan yetti narsani sanadida, so‘ng yana ortiga qaytib ketdi.
Yana boshqa hadislarda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Alloh taologa kalomlarning eng sevimlisi to‘rttadir: Subhanallohi valhamdulillahi va laa ilaha illallohu vallohu akbar”;
“Subhanallohi valhamdulillahi va laa ilaha illallohu vallohu akbar, deb aytishim men uchun quyosh chiqib, nur sochganidan yaxshiroqdir”, deganlar (Imom Muslim rivoyati).
Ushbu zikrlarni ayniqsa bomdod namozidan so‘ng quyosh chiqquniga qadar 100 marotabadan aytishning ajru mukofoti nihoyatda katta. Ulkan savoblarga, gunohlarning kechirilishiga va boshqa foydalarga erishtiradi.
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytadilar: “Isro kechasi Ibrohim alayhissalomga yo‘liqdim. U zot: “Yo Muhammad, ummatingizga mendan salom ayting va jannatning tuprog‘i pok, suvi shirin va o‘simligi “Subhanallohi valhamdulillahi va laa ilaha illallohu vallohu akbar” ekanining xabar bering”, dedilar (Imom Termiziy rivoyati).
Ushbu to‘rt zikr “Subhanallohi valhamdulillahi va laa ilaha illallohu vallohu akbar”ni aytishga ko‘p bilan bor yo‘g‘i 10 soniya (sekund) ketadi. Ammo Alloh taolo bu zikrlar sababli rizqingizni qanchalik keng qiladi. Ko‘pchilik rizq deganda, faqatgina moddiy boylikni tushunadi. Ammo namozingizni ado etishingiz, uyga sog‘-omon qaytib borishingiz va ahli ayolingiz sizni xursand holda kutib olishi, Qur’oni karimdan bir oyat bo‘lsa ham o‘qiy olishingiz, hatto ushbu videolavhani ko‘rishingiz ham Alloh bergan rizqdir.
“Subhanalloh valhamdulillah va laa ilaha illallohu vallohu akbar. Allohummag‘firliy varhamniy varzuqniy”....
Alloh taolo barchamizni O‘zini ko‘p zikr qiluvchi zokir bandalaridan qilsin.
Davron NURMUHAMMAD
Cavol: Men har yili qurbonlik qilar edim, bu yil ham qurbonlik qilishni niyat qilgan edim. Ammo bu yil muborak haj ibodatini ado qilish nasib qilib haj qilish uchun ketayapman. Shu holatda qurbonligimni qanday ado qilaman?
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taolo safaringizni O‘zi oson qilsin. Qurbonlik vojib bo‘lishi uchun kishi muqim bo‘lishi kerak, safarda yurgan musofirlarga qurbonlik qilish vojib bo‘lmaydi.
Musofir kishi qurbonlik qilinadigan kunlar o‘tib ketishidan avval muqim bo‘lib qolsa, bu holatda unga qurbonlik qilish vojib bo‘ladi.
Zimmasiga qurbonlik qilish vojib bo‘lgan boy kishi qurbonlik qilish maqsadida qo‘y sotib olib qurbonlik qilinadigan kunlar kelishidan avval safarga chiqib ketsa, uning zimmasidan qurbonlik soqit bo‘ladi. Ammo boyligi nisobga yetmagan va shu sababli unga qurbonlik qilish vojib bo‘lmagan kishi qurbonlik qilish maqsadida qo‘y sotib olsa, qurbonlik qilish uchun qo‘y sotib olish bilan qurbonlik qilishni nazr qilgan hisoblanadi va bunday kishi qurbonlik qilinadigan kunlari safarga chiqsa ham uning zimmasidan qurbonlik soqit bo‘lmaydi. Nomidan qurbonligini so‘yish uchun biror kishini vakil qilib tayinlaydi (Fatavoi Hindiya).
Demak, agar sizni nisob miqdorida molingiz bo‘lib sizga qurbonlik qilish vojib bo‘lgan bo‘lsa va hox qurbonlik qilish uchun qo‘y sotib olgan bo‘lsangiz ham yoki sotib olmagan bo‘lsangiz ham bu kunlarda safarda bo‘lganingiz sabab sizdan qurbonlik soqit bo‘ladi.
Agar sizni nisobga yetgan molingiz bo‘lmasa va sizga qurbonlik qilish vojib bo‘lmagan bo‘lsa, qurbonlik qilish uchun qo‘y ham sotib olmagan bo‘lsangiz sizga qurbonlik vojib emas. Lekin qurbonlik qilish uchun qo‘y sotib olgan bo‘lsangiz nomingizdan qurbonligingizni so‘yish uchun biror kishini vakil qilasiz.
Bu o‘rinda yana bir jihatga e’tibor qaratishingiz lozim. Agar haj safarida muqimlik holatini topsangiz ya’ni Makkada unga borganingizdan boshlab Minoga chiqadigan kuningizgacha yoki Minodan qaytganingizdan keyin 15 kun tursangiz qurbonlik vojib bo‘ladi. Uni o‘sha yerda yoki vakil orqali o‘z uyingizda so‘ydirishingiz vojib bo‘ladi.
Yana shuni ta’kidlaymizki, mazkur qurbonlik va hajdagi jonliq so‘yish masalalari boshqa-boshqa masalalardir. Vallohu a’lam.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.